Ranking został zaprezentowany na konferencji prasowej w piątek, 19 maja 2023 r., w symbolicznym miejscu – na tęczowym chodniku przed Urzędem Marszałkowskim Województwa Lubuskiego (instalację otwarto w czerwcu 2022 r. podczas Marszu Równości).
– Niesłychanie ważne są te działania w edukacji. My stosujemy Kartę Praw Podstawowych oraz Europejską Deklarację Równości tutaj - w regionie lubuskim, od wielu lat. Od wielu lat staramy się promować Kartę Praw Podstawowych, ale żeby przebić się do świadomości, te działania są potrzebne już od najmłodszych lat. Budowanie świadomości w szkołach, a nawet już w przedszkolach powinno się rozpocząć po to, aby łamać stereotypy. Tutaj, w regionie lubuskim, mam nadzieję, że wiele szkół przystąpiło odważnie do rankingu, bo Lubuskie wyróżnia się na mapie Polski jako region otwarty, tolerancyjny, region obywateli świadomych. To u nas działa jedyna Wojewódzka Rada Kobiet mimo że w miastach i powiatach takie powstały, ale nasza wojewódzka jest wciąż jedyną – powiedziała marszałkini województwa lubuskiego Elżbieta Anna Polak, która objęła ranking honorowym patronatem.
Marszałkini przypomniała, że w regionie lubuskim niedawno podpisano Europejską Kartę Równości w Życiu Lokalnym. Podkreślała, że to nie jest moda na tego typu działania, którą kreują samorządowcy w regionie lubuskim. – Naszą siłą są nasi mieszkańcy, również młode pokolenie, które wie, jak duże znaczenie w życiu codziennym, lokalnym ma przestrzeganie praw równości, dbałość o to, ale też zdrowa edukacja, która wyraźnie pokazuje, gdzie należy postawić granicę i jakie mamy prawa na podstawie polskiej konstytucji – mówiła Elżbieta Anna Polak.
Lubuskie szkoły przyjazne społeczności LGBT+
– Tegoroczna edycja odbyła się pod hasłem „Bezpiecznej szkoły”. Bezpieczeństwo i samopoczucie uczniów jest dla nich niezwykle istotne – przy wyborze szkoły jest równie ważne, jak wyniki matur. Województwo lubuskie na tle innych województw w kraju prezentuje się bardzo dobrze. Przede wszystkim młodzi Lubuszanie są niezwykle otwarci i tolerancyjni. Aż 89 proc. uczniów uważa, że osoby LGBT+ powinny móc żyć tak, jak chcą. Cieszy nas bardzo, że aż 78 proc. uczniów na pytanie „jak często w przestrzeni twojej szkoły widzisz przejawy braku tolerancji wobec osób LGBT+”, odpowiadają „nigdy” bądź „rzadko”. Jednakże sytuacja powinna ulec poprawie, jeśli chodzi o zmniejszenie dyskryminacji w szkołach. Zaledwie 23 proc. uczniów zadeklarowało udział w chociaż jednych warsztatach antydyskryminacyjnych – skomentowała wyniki tegorocznego rankingu koordynatorka regionalna projektu Nina Sługocka.
Wśród 10 najlepiej ocenionych szkół znalazły się:
- II Liceum Ogólnokształcące w Gorzowie Wlkp. – tytuł szkoły przyjaznej osobom LGBT+ i zaangażowanej,
- I Liceum Ogólnokształcące w Gorzowie Wlkp. – tytuł szkoły przyjaznej osobom LGBT+ i zaangażowanej,
- IV Liceum Ogólnokształcące w Zielonej Górze,
- I Liceum Ogólnokształcące Dla Dorosłych w Gorzowie Wlkp.,
- V Liceum Ogólnokształcące w Zielonej Górze,
- I Liceum Ogólnokształcące w Zielonej Górze,
- III LO Liceum Ogólnokształcące w Gorzowie Wlkp.,
- Technikum nr 4 w Zespole Szkół Odzieżowych w Gorzowie Wlkp.,
- IV Liceum Ogólnokształcące w Gorzowie Wlkp.,
- III Liceum Ogólnokształcące w Zielonej Górze – tytuł szkoły umiarkowanie przyjaznej osobom LGBT+.
– Możemy mieć nadzieję, że sytuacja w lubuskich szkołach pozostanie tak dobra albo ulegnie poprawie. Chcielibyśmy podziękować pani marszałek za objęcie naszego projektu patronatem, a także Instytutowi Równości za wsparcie w działaniach – dodała Nina Sługocka.
Co było brane pod uwagę?
Kryteria oceny szkół w rankingu przedstawiła Magdalena Antolczyk: – Osoby uczące się ze szkół ponadpodstawowych z całej Polski oceniały swoje placówki pod kątem bezpieczeństwa, otwartości, tolerancji wobec społeczności LGBT+. Co warto tutaj podkreślić, najważniejszy jest głos uczniów i uczennic. Jest to ich perspektywa, która uwzględnia obecność chociażby jednej osoby, na którą można liczyć, która w razie potrzeby zareaguje na nieodpowiednie i krzywdzące treści.
– Raport wpisuje się w debatę edukacyjną, w której porusza się kwestię zdrowia psychicznego osób młodych oraz konieczność prowadzenia edukacji antydyskryminacyjnej, tak ważnej dla wzmocnienia poczucia bezpieczeństwa w szkole i wiedzy, jak należy reagować na sytuacje przemocowe czy doświadczenia nierównego traktowania ze względu na określone cechy tożsamościowe – dodała Magdalena Antolczyk.
Ranking to też wskazówka dla rodziców
Kacper Kubiak, prezes Instytutu Równości podkreślał, że ranking jest stworzony przez uczniów i to uczniowie biorą w nim udział, czyli najbardziej zainteresowane osoby. - To nie jest wynik opinii ekspertów czy jury, tylko zdanie samych uczniów. To najlepszy dowód, że jeśli szkoła zajmuje wysokie bądź niskie miejsce w rankingu, to jest to adekwatne i prawdziwe. Ranking jest wskazówką dla rodziców, jeśli chcą wysłać dziecko do szkoły, która nie wyklucza i jest szkoła przyjazną. Jeśli chodzi o ranking szkół przyjaznych LGBT, to się przekłada na wszystkie inne spektra tolerancji, akceptacji, rozmowy. Jest dostęp do pedagoga i ten pedagog ma dobre podejście, tak jak dyrekcja, nauczyciele, samorząd uczniowski jest przyjazny i otwarty na rozmowę. Podejmowane są inicjatywy, które otwierają uczniom głowę i pozwalają na działanie. Rodzic przy wyborze szkoły może się tym rankingiem posiłkować. Wszyscy chcemy dobrze dla naszych dzieci – dodał na koniec.
Zabrakło uczniów
Agnieszka Chyrc, członkini Instytutu Równości, zwróciła uwagę, że podczas konferencji podsumowującej ranking zabrakło uczniów. – Najbardziej zainteresowani tym rankingiem są uczniowie, a ich tutaj nie ma. Nie ma ich dlatego, że szkoły, w których się uczą, są szkołami, które wywierają polityczna presję na ich światopogląd. Karta Praw Podstawowych to dokument, który gwarantuje nam wolności – wolność wyznania, wolność poglądów, ale również wolność afirmowania swoich poglądów. Poproszono uczniów, aby zgłosili się z oficjalną prośbą o to, aby móc oficjalnie zabrać głos w sprawie rankingu. Co to znaczy? To znaczy, że prawa człowieka, wolności człowieka również tych w społecznościach uczniowskich nie są respektowane. Uczeń bądź uczennica, którzy stanęliby dzisiaj z nami, mogliby odpowiadać za swoją nieobecność w szkole, ale były wywierane naciski dyrekcji szkół, do których chodzą, żeby nie zabierali głosu w sprawie. To znaczy, że Karta Praw Podstawowych powinna działać, ale nie jest respektowana np. przez dyrekcję szkół – mówiła Agnieszka Chyrc.
O Rankingu Szkół Przyjaznych LGBTQ+
Ranking został przygotowany po raz trzeci. Głosowanie trwało od lutego 2023 r. W całym kraju wzięło w nim udział prawie 20 tys. osób, oceniono 2,1 tys. szkół. Celem rankingu jest wsparcie i promowanie tych szkół, które promują postawy obywatelskie oparte na wartościach takich jak godność, szacunek, różnorodność i prawa człowieka oraz promowanie idei bezpiecznego i tolerancyjnego środowiska szkolnego.
Cały ranking jest dostępny na stronie maparownosci.pl.
Patronem projektu jest Komisja Europejska. Patronat honorowy nad przedsięwzięciem objęli m.in. Marszałek Województwa Lubuskiego, Prezydent Miasta Stołecznego Warszawa, Prezydent Miasta Poznań, Prezydent Miasta Opole, Prezydent Miasta Łódź, Prezydent Miasta Gdańsk oraz Marszałek Województwa Zachodniopomorskiego.
