Bieżąca sytuacja uczelni, wyniki rekrutacji, nowe kierunki, wyzwania i ważne kierunki rozwoju, a także wsparcie lubuskich uczelni przez samorząd województwa - to najważniejsze zagadnienia, jakie poruszono podczas posiedzenia Lubuskiego Zespół ds. Szkolnictwa Wyższego, który obradował w poniedziałek, 4 grudnia 2023 r. w Sali Kolumnowej w siedzibie Urzędu Marszałkowskiego Województwa Lubuskiego. Dr Jarosław Flakowski - dyrektor Departamentu Rozwoju i Innowacji UMWL podkreślał, że ten zespół jest ważny dla naszego regionu w kontekście planowania strategicznego i rozwoju innowacji. - Przygotowaliśmy szereg informacji, liczymy na dobrą atmosferę podczas spotkania - mówił dyrektor.
Współpraca samorządu województwa z uczelniami wyższymi
Marszałek Marcin Jabłoński nawiązał do ubiegłotygodniowego spotkania z rektorami lubuskich uczelni: Uniwersytetu Zielonogórskiego - prof. dr. hab. Wojciechem Strzyżewskim oraz Akademii im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim - prof. dr hab. Elżbietą Skorupską-Raczyńską. Rozmawiano wówczas o sprawach dotyczących tych uczelni oraz perspektyw współpracy pomiędzy Samorządem Województwa Lubuskiego a uczelniami. - Zdajemy sobie sprawę i cieszymy się, że są także inne mające aspiracje i plany szkoły wyższe. Będziemy się starali wspierać państwa we wszystkich obszarach, gdzie jest punkt styczny z samorządem województwa. Mam nadzieję, że będziecie państwo przyglądać się temu, co dzieje się w otoczeniu, zmianom, które mogą być istotne dla regionu i dla szkół wyższych. Myślę tu o środkach z funduszy unijnych, które były niestety przez ostatni czas niedostępne, na które długo już czekamy. Wstrzymano możliwości pozyskania pieniędzy z KPO. W tym planie są projekty duże, które pozwoliłyby nam na skok cywilizacyjny i uważam, że instytucjami, które mogą aspirować o pieniądze z KPO są także szkoły wyższe. Nie wiadomo, jak te pieniądze zostaną rozdysponowane, wiadomo jednak, że musi się to stać do końca 2026 r., więc tego czasu jest coraz mniej. Stąd też uważamy, że zaangażowanie samorządu województwa i uczelni wyższych w szansie na terminowe wydanie tych pieniędzy zgodnie z procedurami, będzie większe – podkreślał marszałek Marcin Jabłoński.
Lubuski marszałek dodał, że aktualizowana jest Strategia Rozwoju Regionu i zachęcał, że jeśli są obszary, które miałyby wpływ na możliwość sięgania po środki unijne, warto zgłosić propozycje.
Przewodniczący Lubuskiego Zespołu Parlamentarnego - poseł na Sejm RP Waldemar Sługocki podkreślał, że ważne jest, by podjąć współpracę. Wskazywał, że problemy szkolnictwa wyższego należy rozpatrywać w trzech wymiarach. Jeden z nich związany jest ze sferą rządową, państwową, całym systemem wspierania nauki i szkolnictwa wyższego w sposób systemowy, a co się z tym wiąże organizacją szkolnictwa wyższego, wynagradzania pracowników naukowo-dydaktycznych. Dwa inne wymiary – to kwestia kooperacji uczelni wyższych z samorządem województwa lubuskiego. - Niezwykle ważne wyzwanie przed nami związane jest z demografią, szczególnie ważną dla województwa. Jestem przekonany, że jeśli chcemy zażegnać kryzys demograficzny w regionie, zminimalizować jego skutki, to widzę tu szczególną rolę dla uczelni wyższych i dla budowania państwa pozycji na rynku edukacyjnym, tak aby lubuskie uczelnie wyższe były konkurencyjne w stosunku do pozostałych uczelni w kraju w taki sposób, aby jak największa grupa osób spoza województwa lubuskiego, z kraju, ale także zza granicy podejmowała tutaj studia. Ważne jest wspieranie studentów stypendiami. Dziś mamy rynek pracownika, to pracownicy są pożądani na rynku pracy. Przedsiębiorcy mają poważne problemy, aby posiąść dobrze wykwalifikowanych i dobrze przygotowanych pracowników. Jest tutaj formuła do tego, żeby związać naszych absolwentów z Ziemią Lubuską. Myślę tutaj, aby uczelnie wyższe w Lubuskiem we współpracy z samorządem województwa, ale także z przedsiębiorcami przygotowały programy stypendialne. Mamy Strategię Rozwoju Województwa Lubuskiego. Mamy zdiagnozowany rynek pracy na Ziemi Lubuskiej, wiemy, jakie są pożądane kierunki kształcenia. To byłyby stypendia nie tylko w zakresie medycyny, ale i wielu innych kierunków kształcenia. Oczekiwałbym współpracy i partnerstwa w tej triadzie.
Poseł dodał, że w województwie lubuskim przez minione 8 lat było najmniej inwestycji z budżetu państwa i dwukrotnie mniej niż w województwie, które zajęło przedostatnie miejsce. - To jest zatrważajace i nad tym ubolewam. Mam nadzieję, że proporcje te ulegną zmianie - dodał W. Sługocki.
Głos przedstawicieli lubuskich uczelni
O nowych kierunkach, wydziałach cieszących się największą popularnością oraz rozwoju uczelni mówił Roman Gawroniak, kanclerz Akademii im. Jakuba z Paradyża. - Obserwujemy zainteresowanie kierunkami medycznymi, mamy obecnie 4 sale dla kierunku pielęgniarskiego. Przy tym tempie rozwoju potrzebujemy Centrum Symulacji Medycznych. Nie liczmy tylko na wsparcie, próbujemy sami się rozwijać - mówił kanclerz Akademii im. Jakuba z Paradyża.
Prorektor ds. Rozwoju i Finansów UZ Andrzej Pieczyński omówił zagadnienie związane m.in. z rekrutacją. - Utrzymuje się lekki wzrost jeśli chodzi o studia stacjonarne, jeśli chodzi o studia niestacjonarne obserwujemy spadek. Wzrost jest natomiast na jednolitych studiach magisterskich – mówił prorektor. Które kierunki są oblegane? - Lekarski stacjonarny, fizjoterapia, grafika, psychologia, lekarski niestacjonarny, filologia angielska, pielęgniarstwo. Jest duże zainteresowanie kierunkami medycznymi. Kierunki techniczne bronią się dość dobrze jeśli chodzi o zainteresowanie młodych osób.
Bardzo małe zainteresowanie jest natomiast na kierunkach: pedagogika, pedagogika specjalna, socjologia, politologia, filologia rosyjska, filozofia. Uczelnia zabiega o nowe kierunki. Te utworzone w 2018 r. to astronomia, logistyka, ratownictwo medyczne, zarządzanie gospodarką komunalną, biomonitoring i zarządzanie środowiskiem. Kierunki utworzone w 2022 r. to projektowanie społeczne, resocjalizacja z kryminologią. W tym roku studenci mogą studiować na inżynierii lotniczej, międzynarodowych stosunkach politycznych, położnictwie, technologii żywności i żywienia człowieka.
Jakie wyzwania czekają Uniwersytet Zielonogórski? Wzrost zainteresowania młodzieży kształceniem na kierunkach oferowanych przez UZ, rozwój kadry – utrzymanie tempa, sukcesy w zdobywaniu grantów badawczych, rozwój współpracy międzynarodowej (Europa, Azja, Afryka), utrzymanie tempa wzrostu współpracy z otoczeniem gospodarczym kraju i regionu, kondycja finansowa.
Łużycka Szkoła Wyższa w Żarach jest uczelnią niepubliczną, nie realizuje studiów stacjonarnych. Posiada uprawnienia do kształcenia na 7 kierunkach. W tym roku ogłoszono nabór na 4 kierunkach. Uczelnia kończy ważny projekt „Uczelnia bez granic”, dostosowuje się do potrzeb osób niepełnosprawnych.
Przedstawiciel AWF Poznań – Filia w Gorzowie Wlkp. mówił o rekrutacji, wskazując na fakt, że fizjoterapia cieszy się największym zainteresowaniem. Niepokojące jest jednak to, że studenci rekrutują się skutecznie, ale mimo to w ciągu miesiąca-dwóch od rozpoczęcia roku akademickiego, rezygnują. Na stan ten wpływa m.in. problem z dojazdem do Gorzowa. Wlkp. Studenci ubożeją, akademiki w ostatnim czasie są wypełnione, w tym roku zabrakło miejsc dla wszystkich.
Lubuskie wspiera uczelnie i studentów
Rozmawiano także o wsparciu lubuskich uczelni przez samorząd województwa, przedstawiciele Departamentu Ochrony Zdrowia, Departamentu Infrastruktury Społecznej oraz Departamentu Rozwoju i Innowacji mówili m.in. o programach stypendialnych, dotacjach i wsparciu innowacyjności.
Celem stypendiów lekarskich jest zwiększenie liczby kadry medycznej w lubuskich szpitalach, zatrzymanie lekarzy, pielęgniarek, położnych w regionie, zwiększenie kadry specjalistów z psychologii klinicznej oraz psychoterapii
Kierunek lekarski - podsumowanie: I nabór: 49 studentów – 1.158.000 zł, II nabór: 35 studentów – 630.000 zł, III nabór: 50 studentów – 900.000 zł, IV nabór: 65 studentów – 1.170.000 zł, V nabór: 70 studentów – 1.260.000 zł, VI nabór: 70 studentów – 1.260.000 zł, VII nabór: 70 studentów – 1.260.000 zł. Koszt całkowity: 7.638.000 zł. Wysokość stypendium wynosi 2.000 zł miesięcznie.
Kierunek pielęgniarstwo lub położnictwo - podsumowanie: I nabór: 30 studentów – 324.000 zł, II nabór: 30 studentów – 324.000 zł, III nabór: 32 studentów – 345.600 zł, IV nabór: 30 studentów – 324.000 zł , V nabór: 30 studentów – 324.000 zł. Koszt całkowity: 1.641.600 zł. Wysokość stypendium: 1.200 zł miesięcznie.
W lubuskich szpitalach już pracuje 46 stypendystów kierunków lekarskich i 85 stypendystek pielęgniarstwa/położnictwa.
Przedstawiciel Urzędu Statystycznego w Zielonej Górze wskazywali natomiast na konsekwencje zmian demograficznych dla szkolnictwa wyższego w województwie lubuskim.
Przedstawiciel sieci PIFE w województwie lubuskim oraz Departamentu Zarządzania Regionalnym Programem Operacyjnym omówili temat związany z Funduszami Europejskimi 2021-2027 – możliwościami dla szkolnictwa wyższego.
