Podczas październikowej sesji sejmiku (28.10.2024 r.) ważny punkt związany był z sytuacją po przejściu fali powodziowej oraz podjętych działaniach w tym zakresie w województwie lubuskim.
Marszałek Marcin Jabłoński poinformował o działaniach zarządu województwa. Przypomniał, że w pierwszej kolejności odbyło się spotkanie z wojewodą lubuskim Markiem Cebulą. Sytuacja wymagała przygotowania się do wszelkich działaniach, dokonano wówczas uzgodnień polegających na tym, że osobą, która prowadzi i koordynuje akcję przeciwpowodziową oraz wydaje dyspozycje właściwym służbom i instytucjom jest wojewoda lubuski. Zarząd województwa starał się w tych działaniach wspierać wojewodę.
Marszałek dziękuje wojewodzie i mieszkańcom
Marszałek skierował słowa podziękowania w stronę wojewody lubuskiego za współpracę oraz do mieszkańców, których tysiące wzięły udział w tej bohaterskiej walce z powodzią, zwłaszcza powiatu żagańskiego, mieszkańcom Żagania, Szprotawy, Nowogrodu Bobrz., Nowej Soli, Krosna Odrz., Słubic. Marszałek podziękował za zapał do podejmowania potrzebnych działań, bo bez pomocy mieszkańców wszystkie służby, instytucje mogłyby sobie z tym wyzwaniem nie dać rady. Podziękował także samorządowcom, którzy kierowali tymi akcjami.
Ze strony województwa lubuskiego po to, by zadbać o wszystkie istotne sprawy, natychmiast został wyznaczony koordynator, który spinał wszystkie kwestie związane z powodzią, trafiające do samorządu województwa. Koordynatorem był dyrektor wydziału bezpieczeństwa UMWL. W Regionalnym Ośrodku Polityki Społecznej w Zielonej Górze uruchomiono punkt koordynacji i pomocy dla poszkodowanych. – Staraliśmy się zadbać o bieżącą wymianę wszelkich potrzebnych informacji, byliśmy w stałym kontakcie ze Związkiem Województw, który miał także wiedzę na temat sytuacji z innych regionów. Tworzyliśmy też listę potrzeb materialnych, dokonaliśmy też bardzo precyzyjnej analizy powstałych strat we współpracy z samorządami lubuskimi, to one głównie były dostarczycielami informacji. Szacowana wielkość powstałych strat to 420 mln zł. To kwota niezweryfikowana i nie poddana żadenemu audytowi. W województwie opolskim szacunki opiewają na kwotę 2,8 mld zł. To pokazuje skalę zniszczeń i dramatu, jaki miał miejsce w innych regionach - mówił marszałek Marcin Jabłoński.
1 mln zł wsparcia od samorząd województwa
Zarząd Województwa Lubuskiego uznał, że powinien pokazać swoją solidarność z poszkodowanymi i dlatego na poniedziałkową sesję trafił projekt i propozycja, by jako Sejmik województwa Lubuskiego przeznaczyć w budżecie województwa 1 mln zł na tę najbardziej pilną i potrzebną pomoc osobom poszkodowanym, które utraciły swój dobytek i muszą przywrócić normalne funkcjonowanie w swoich zalanych domach. Zaproponowano też podział, dla tych gmin które zostały dotknięte w największym stopniu w uchwale ujęto propozycje kwot dla poszczególnych samorządów. – Wierzymy, że taki gest solidarności będzie dobrze odebrany, jest oczekiwany i jest potrzebny – podkreślał marszałek.
Z Uchwały Sejmiku Województwa Lubuskiego w sprawie udzielenia pomocy finansowej jednostkom samorządu terytorialnego:
Województwo Lubuskie udziela w 2024 r. pomocy finansowej w formie dotacji celowej - z przeznaczeniem na dofinansowanie usuwania skutków powodzi:
- Miastu Żagań w wysokości 300 000 zł
- Gminie Szprotawa w wysokości 300 000 zł
- Gminie Żagań w wysokości 100 000 zł
- Gminie Nowogród Bobrzański w 250 000 zł
- Gminie Krosno Odrzańskie w wysokości 250 000 zł
K-SSSE przekazała na pomoc 200 tys. zł
Kostrzyńsko-Słubicka Specjalna Strefa Ekonomiczna darowała Województwu kwotę 200 tys. zł, która przeznaczona jest na pomoc powodzianom.
- Chcę wyrazić zadowolenie i radość, że doszło do unormowana stosunków z Kostrzyńsko-Słubicką Specjalną Strefą Ekonomiczną. Można mówić o współpracy, której przez ostatnie lata nie było. To bardzo ważna instytucja, jedna z niewielu w regionie spółek skarbu państwa, która przy jej tworzeniu i postawania miała pośród swoich celów wspierania rozwoju naszego regionu. Mam nadzieję, że ten krok jest dowodem na to, że tego typu działania będziemy częściej podejmować - podkreślał marszałek Marcin Jabłoński.
Spotkanie marszałków z ministrem
Minister do spraw usuwania skutków powodzi Marcin Kierwiński podjął szereg działań, które też dokonują się na styku z samorządem. W ubiegłym tygodniu odbyło się spotkanie, w którym brał udział marszałek Marcin Jabłoński na temat tego, jakie są możliwości wsparcia przedsiębiorców, jakie są możliwości poszukania sposobów, by także z funduszy regionalnych poszczególnych województwach wesprzeć poszkodowane jednostki, instytucje, obywateli. - Jest cały cykl działań podjętych w tym obszarze, który będzie polegał na tym, że z funduszy unijnych ze środków centralnych będzie podjęta próba sfinansowania pewnej części zadań, które sami sobie zaplanowaliśmy w naszych programach regionalnych, mówię tu o Funduszach Europejskich dla Województwa Lubuskiego, podobna zasada będzie dotyczyć pozostałych trzech regionów – mówił marszałek. W spotkaniu brali udział także marszałkowie województw: opolskiego, dolnośląskiego i śląskiego, bo te regiony najwięcej ucierpiały na skutek powodzi.
- Jeśli takie zmiany nastąpią, są to tzw. linie demarkacyjne, czyli fundusze centralne unijne będą mogły zrealizować część naszych zadań, wtedy będzie można uwolnić jakąś część środków w funduszach regionalnych i tymi środkami pomóc realizować różnego rodzaju działania, które dotyczą powodzi. Np. remonty dróg, bo to są najbardziej kosztowne starty, jakie powstały w skali województwa - mówił marszałek. Minister Funduszy i Polityki Regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz podczas spotkania zakomunikowała, że w najbliższym czasie w porozumieniu z Ministrem Rozwoju i Technologii Krzysztofem Paszykiem zostaną uruchomione działania związane z pomocą dla przedsiębiorców.
- Przewiduje się 3-stopniowy plan działania, w najbliższym czasie rusza I transza pomocy w wysokości ok. 125 mln zł, będą mogli szukać wsparcia przedsiębiorcy z całego kraju z terenów poszkodowanych przez powódź. Następna tura jest również podobnej wielkości, ale wymaga zmian na styku z Komisją Europejską, ale będzie to najprawdopodobniej podobna kwota około 125 mln zł, co da łączną kwotę 250 mln zł. Po jakimś czasie, kiedy będą dokonywane uzgodnienia z KE, co do zmian, które są potrzebne w funduszach regionalnych i programach centralnych, będzie propozycja, by ze środków zwrotnych, to są takie pieniądze, które kiedyś pożyczyliśmy. One zostały nam oddane, były one przeznaczone na wsparcie gospodarki, te instrumenty zwrotne, kiedy do nas wrócą, możemy w podobny sposób wykorzystywać. Będzie propozycja, by część tych pieniędzy we współpracy z ministerstwem funduszy skierować na pomoc dla przedsiębiorców w podziale: 1 zł nasza, 1 zł rządowa – mówił marszałek.
To była skoordynowana współpraca
Wicewojewoda lubuski Tomasz Nesterowicz podziękował mieszkańcom za zaangażowanie oraz pracę, jaką wykonali strażacy OSP i PSP. Podziękował policjantom, żołnierzom z jednostek operacyjnych, gdyż jak wspomniał, bez ich wsparcia technicznego działania nie szłyby tak sprawnie. Słowa podziękowania skierował w stronę Marszałka Województwa Lubuskiego Marcin Jabłońskiego oraz przedstawicieli JST. Podkreślał, że główny wysiłek spadł na powiaty i gminy. Całą sytuację kryzysową udało się sprawnie skoordynować. To były wspólne działania wszystkich służ z jednostkami samorządu terytorialnego. Wicewojewoda mówił także o spływających wnioskach o zasiłki. Średni czas reakcji na wniosek to 2 dni. - Nikt, kto nie potrzebuje pomocy, nie pozostanie sam - podkreślał.
Zarząd Dróg Wojewódzkich w Zielonej Górze przygotował informację dotyczącą stanu dróg wojewódzkich w województwie lubuskim po przejściu fali powodziowej oraz podjętych działań w tym zakresie. O szczegółach mówił dyrektor ZDW Marcin Ogorzałek. Przypomniał wykaz dróg zamkniętych z powodu powodzi. Przejście fali powodziowej przez nasz region, wymusiło okresowe zamknięcie dróg, które znalazły się pod wodą lub korpus i konstrukcja tych dróg była pod oddziaływaniem wysokiej wody powodziowej. Negatywne skutki dla dróg pojawiały się również w wyniku cofki w dopływach Odry.
Przeprawy promowe były nieczynne w następujących terminach:
− Droga wojewódzka nr 280 - przeprawa promowa w Brodach w km 17+ 516: w dniach 18.09 - 07.10. 2024 r.
− Droga wojewódzka nr 138 - przeprawa promowa w Połęcku w km 66+391: w dniach 18.09 - 12.10. 2024 r.
− Droga wojewódzka nr 281 - przeprawa promowa w Pomorsku w km 9+892: zamknięta od 18.09.2024 r. i nadal nieczynna
Z uwagi na długotrwałe nawodnienie korpusów i konstrukcji dróg, przywracanie ruchu dla pojazdów ciężarowych odbywa się stopniowo, aby nie nastąpiło zniszczenie konstrukcji drogowych.
Po uzyskaniu wyników badań m.in. ugięciomierzem dynamicznym FWD (nieinwazyjne badanie nawierzchni) będzie możliwe podjęcie decyzji o przywróceniu całkowitej przejezdności. Dodatkowo na odcinku DW 315 w miejscu „przelewu”, gdzie zostały znacząco uszkodzone pobocza, została wprowadzona czasowa organizacja ruchu, która będzie funkcjonowała do czasu przebudowy/odbudowy elementów drogi pozwalających na bezpieczne korzystanie z drogi.
Podjęte działania w zakresie usuwania skutków powodzi
1) W ramach współpracy z organami administracji państwowej (Wojewódzki Inspektorat Nadzoru Budowlanego) oraz Lubuskiej Okręgowej Izby Inżynierów Budownictwa w dniach 30.09.2024 r. oraz 01.10.2024 r., przeprowadzone zostały przeglądy dróg wojewódzkich wraz z dokonaniem wstępnej oceny uszkodzeń/zniszczeń dróg spowodowanych przez powódź we wrześniu 2024r. Przedmiotowe oceny oprócz oceny uszkodzeń zawierają również zalecenia w zakresie ograniczeń w ruchu drogowym oraz zalecenia co do dalszych czynności w zakresie przeprowadzenia niezbędnych badań nośności nawierzchni oraz podłoża.
2) Zarząd Dróg Wojewódzkich w Zielonej Górze wystąpił do Instytutu Badawczego Dróg i Mostów w Warszawie z prośbą o:
a. dokonanie szczegółowego przeglądu po ustąpieniu wód powodziowych odcinka drogi wojewódzkiej nr 315 w km 48+400 – 48+900,
b. dokonanie przeglądu mostu wraz z częścią estakady zlokalizowanego nad rz. Odrą w ciągu drogi wojewódzkiej nr 315 o długości 307,1m (nr JNI 17060033),
c. przeprowadzenie badań ugięciomierzem TSD dla odcinków dróg, które w wyniku powodzi zostały zalane lub których korpusy w wyniku przesiąków były pod działaniem wód.
9 października 2024 r. Zarząd Dróg Wojewódzkich otrzymał z IBDM wyniki wstępnej kontroli mającej na celu ocenę oraz sporządzenie ekspertyz stanu technicznego dróg publicznych i obiektów inżynierskich uszkodzonych w wyniku powodzi we wrześniu 2024 r., dla odcinka drogi wojewódzkiej nr 315 oraz mostu wraz z częścią estakady zlokalizowanego nad rzeką Odrą, w ciągu drogi wojewódzkiej nr 315. Po zakończeniu badań możliwe będzie określenie zakresu niezbędnych do wykonania prac oraz przygotowanie zamówień na opracowanie dokumentacji projektowych dla wybranych odcinków.
Podczas sesji odbyła się także dyskusja radnych, którzy pytali m.in. o straty poniesione przez OSP, liczbę złożonych wniosków o zasiłki i sposoby zabezpieczenia terenów w trakcie powodzi.
