Zaledwie 27 sierpnia 2025 r. miały premierę wznowione w nowej szacie graficznej „Cierpkie grona” - pierwszy tom głośnej, nagradzanej trylogii „Wendyjska Winnica” (Wydawnictwo Książnica), a już nazajutrz autorka powieści - Zofia Mąkosa była gościem Marszałka Województwa Lubuskiego Sebastiana Ciemnoczołowskiego.
Tym samym historia zatoczyła koło, bo… dziś wszystkie drogi (tropy) prowadzą do gminy Kargowa!
To w gminie Kargowa – dokładnie w podkargowskim Chwalimiu - rozpoczyna się w 1938 r. akcji trylogii „Wendyjska Winnica” (Wydawnictwo Książnica)
To w Kargowej w 2012 r. Sebastian Ciemnoczołowski jako ówczesny burmistrz wręczył debiutującej opowiadaniem Zofii Mąkosie nagrodę w Ogólnopolskim Konkursie Literackim im. Eugeniusza Paukszty.
„W tamtej chwili żadne z nas, burmistrz Kargowej i nauczycielka z dorobkiem jednego opowiadania, nie wiedziało, dokąd los nas poprowadzi” – wspomina dziś pisarka, która ma już na koncie szereg powieści z akcją osadzoną w Lubuskiem.
- I to jest szczególnie cenne! – podkreśla marszałek Sebastian Ciemnoczołowski, który - jak Zofia Mąkosa – dorastał w Chwalimiu!
Zofii Mąkosie, która wręczyła marszałkowi powieść z dedykacją, towarzyszył mąż Tadeusz.
Tom wznowionych „Cierpkich gron” z radością przyjęła też członkini Zarządu Województwa Lubuskiego Anna Chinalska.
O czym jest „Wendyjska Winnica”
Epicka opowieść z czasów wojny - rodzinne więzy, siła miłości, determinacja kobiet.
Rok 1938. W Chwalimiu, wsi położonej na niemiecko-polskim pograniczu, żyją ostatni potomkowie Wendów — Słowian, którzy osiedli tu przed dwoma wiekami. W tym urokliwym i spokojnym miejscu mieszkają Marta Neumann, gorliwa luteranka, która desperacko próbuje utrzymać gospodarstwo odziedziczone po przodkach, jej córka Matylda i kuzynka Janka Kaczmarek. Życie na prowincji wydaje się toczyć niezmiennym rytmem wyznaczanym przez pory roku, jednak wielka polityka wkracza w dylematy dnia powszedniego. Ideologia faszystowska i zbliżająca się wojna nie pozostają bez wpływu na relacje międzyludzkie i budzą poczucie zagrożenia. Mieszkająca w Berlinie szwagierka Marty usiłuje przeżyć i uchronić swoje dzieci przed prześladowaniami nazistów, a Janka Kaczmarek zostaje aresztowana i oskarżona o szpiegostwo. Wreszcie pewnego dnia wojna puka do drzwi samych Neumannów i nie oszczędza im niczego.
Autorka plastycznie i wiarygodnie odtwarza rzeczywistość prowincji i stolicy III Rzeszy w przededniu i w trakcie drugiej wojny światowej, ukazując przy tym ludzki los w uniwersalnym ujęciu.
Nie tylko dwa Lubuskie Wawrzyny Literackie
Zofia Mąkosa debiutowała w 2017 roku powieścią “Cierpkie grona”, będącą częścią cyklu “Wendyjska winnica”. Autorka powieści obyczajowych z silnie zarysowanym tłem historycznym. Dwukrotna laureatka Lubuskiego Wawrzynu Literackiego oraz innych nagród przyznawanych w województwie lubuskim.
Z racji miejsca zamieszkania i zainteresowań Zofia Mąkosa mówi o sobie, że jest kobietą pogranicza. Na historię patrzy jak na źródło wiedzy o przeszłości i teraźniejszości. Jest szczęśliwą żoną, matką i babcią.
„Zofia Mąkosa: ciekawa osobowość, życzliwa, sympatyczna, dociekliwa, pasjonatka historii regionu, odważna, nie bała się poruszać trudnych, a nawet niewygodnych tematów, bardzo kontaktowa i serdeczna w relacji z czytelnikami, cierpliwa, chętnie słuchała opowieści czytelników, uwag o czasach, w których toczyły się opisywane przez nią historie, ciekawa, dociekliwa, pasjonatka historii regionu.
Wskazana w ankiecie jako: Najpoczytniejszy autor książek dla dorosłych w DKK w płd. części woj. lubuskiego (I kategoria) oraz - Niezapomniany autor książek dla dorosłych podczas spotkań autorskich w DKK w płd. części woj. lubuskiego (ex aequo z Agnieszką Olejnik w II kategorii)”. Justyna Hak z WiMBP w Zielonej Górze (odpowiedzialna za DKK).
Otrzymała tytuł Kobiety Roku Województwa Lubuskiego 2022 w kategorii artystycznej przyznawany przez Wojewódzką Radę Kobiet, a organizatorem jest Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego.
Zofią Mąkosa otrzymała następujące nagrody:
• Lubuski Wawrzyn Literacki 2017 za „Wendyjską winnicę. Cierpkie grona”.
• Lubuski Wawrzyn Literacki 2019 za „Wendyjską winnicę. Winne miasto”.
• Trzykrotna nominacja do Nagrody Literackiej im. Andrzeja K. Waśkiewicza – 2017, 2021, 2022.
• Nagroda Literacka im. Andrzeja K. Waśkiewicza 2022 za dylogię „Makowa spódnica”.
• Nagroda Regionu Kozła 2022 za ukazywanie w powieściach losów postaci literackich z obszaru Regionu Kozła na tle wielkiej historii.
