XV-lecie województwa było okazją do podsumowań i wspomnień, a także do zastanowienia się czy wówczas, w 1998 r., warto było walczyć o własny region. I co z tego dzisiaj mamy? Do udziału w debacie, transmitowanej na żywo przez lubuskie media, zaprosiliśmy byłego posła Unii Wolności Czesława Fiedorowicza, socjolog z Uniwersytetu Zielonogórskiego prof. Marię Zielińską, wiceprezesa Stelmetu Przemysława Bieńkowskiego i byłego wojewodę lubuskiego a dziś senatora Stanisława Iwana. Dominowały tematy gospodarcze i społeczne.
Debatę otworzyła marszałek Elżbieta Polak: - Naszym potencjałem są przedsiębiorcy, stawiamy na zrównoważony rozwój regionu, na pomoc tym, którzy sobie nie radzą, ale także na premie dla tych, którzy są kreatywni i innowacyjni. To znaczy, że stawiamy na komercjalizację wiedzy. Jeśli to się nam uda, to Lubuskie stanie się zieloną krainą nowoczesnych technologii.
O historii jaka rozgrywała się nad mapą województw w parlamentarnych salach 15 lat temu, opowiadał Czesław Fiedorowicz, który wówczas reprezentował w Sejmie Unię Wolności: - Tamta reforma administracyjna i walka o Lubuskie była podyktowana troską, byśmy my, jako ludzie przesiedleni z różnych rejonów kraju, mogli wreszcie zbudować swoją lubuską tożsamość. Nie mieliśmy kompleksu wobec wielkiego Poznania czy Wrocławia. Pokazaliśmy swoją złość, że chce się nasz region poszatkować – mówił.
Prof. Maria Zielińska wyjaśniła zawiłości badań socjologicznych, z których wynika, że Lubuszanie są najbardziej otwarci i tolerancyjni w Polsce. – Tolerancja i otwartość na innych, na obcych, to nasz ogromny kapitał. Z badań wyłania się też obraz Lubuszanina – optymisty. Jednocześnie z badań prof. Czapińskiego wynika, że Lubuszanie czują się niezbyt majętnymi ludźmi. Ale wynika to faktu, że naszym punktem odniesienia są bogate kraje Zachodu, bo jesteśmy przecież najbliżej zachodniej granicy – stwierdziła profesor.
O tym, że Lubuskie to doskonałe miejsce do prowadzenia biznesu, mówił Przemysław Bieńkowski, wiceprezes Stelmetu – firmy, która rozpoczynała w 1985 r. jako niewielki zakład przetwórstwa drzewnego, a dziś jest jednym z czołowych polskich eksporterów architektury ogrodowej i wielkim mecenasem sportu lubuskiego, m.in. żużlowców i koszykarzy. – Lubuskie to doskonałe miejsce do prowadzenia biznesu, czujemy tu przychylność władz lokalnych do przedsiębiorców – mówił Przemysław Bieńkowski. – Jestem przekonany, że dzięki temu, iż woj. lubuskie powstało, jest nam dużo łatwiej działać biznesowo.
Również senator Stanisław Iwan podkreślał znaczenie przedsiębiorczości i biznesu w rozwoju woj. lubuskiego. – Po roku 1990 zielonogórski przemysł metalurgiczny i włókienniczy praktycznie przestał istnieć. Wyglądało to dość dramatycznie – mówił senator. - Poza nielicznymi wyjątkami jak Kostrzyńsko-Słubicka Specjalna Strefa Ekonomiczna, nie udało się nam ściągnąć zbyt wielu inwestorów zagranicznych. Odbudowę gospodarki zapewnili praktycznie lubuscy przedsiębiorcy. Nie wiem, czy jest drugie takie województwo, gdzie mieszkańcy wykazują się taką przedsiębiorczością.
Po debacie, do Krosna Odrz. przyjechał prezydent Komorowski, witany przez gospodarzy i mieszkańców. – Ostatnio wizyta polskiego władcy tej rangi w Krośnie Odrz. miała miejsce w 1005 r., kiedy wizytował tu król Bolesław Chrobry – przypomniała marszałek Polak, nawiązując do historycznego zamku, gdzie podejmowany był prezydent.
Prezydent w swoim wystąpieniu też nawiązał do historii Ziem Zachodnich. – Wszyscy jesteśmy skądś, z jakiejś innej części kraju, mało kto ma tutaj groby swoich pradziadów. Ale zrastamy się coraz bardziej, zapuszczamy coraz głębiej korzenie – mówił. - O powstaniu woj. lubuskiego zadecydowało 120 tys. podpisów poparcia, ale nie tylko. Zadecydowało także myślenie, że tutaj na Ziemiach Zachodnich trzeba umożliwić mieszkańcom zakorzenienie się, że trzeba stworzyć warunki do budowania własnej tożsamości.
Prezydent przypomniał o Przystanku Woodstock, który odbywa się w Lubuskiem: - To taka nauka nowoczesnych postaw poprzez zabawę - stwierdził. Nawiązał także do odbudowywania tradycji winiarskich w naszym regionie: - Ja to odbieram jako przejaw waszego zakorzeniania się głęboko w tej ziemi, dosłownie i w przenośni.
Mówił także o nowej perspektywie funduszy unijnych 2014-2020: - To ogromna szansa na miarę tysiąclecia. Te pieniądze trzeba wydać mądrze, nie na przyjemności, ale na inwestycje w przyszłość.
Po uroczystościach na zamku w Krośnie, prezydent Komorowski otworzył Lubuski Ośrodek Innowacji i Wdrożeń Agrotechnicznych w Kalsku przy Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej w Sulechowie.
Ośrodek to miejsce, gdzie z potencjału uczelni korzystają przedstawiciele sektora rolnego przetwórstwa spożywczego. To tu prowadzone są badania analityczne i technologiczno-wdrożeniowe w zakresie wino kultury, serowarstwa, browarnictwa, przetwórstwa mięsnego, przetwórstwa owoców i warzyw oraz w zakresie szkółkarstwa, ogrodnictwa i roślin ozdobnych.
Przypomnijmy, że inwestycja została dofinansowana z LRPO (całkowita wartość projektu: 41,5 mln zł, dofinansowanie: 35,2 mln zł).
---------------------------------------------
JAK POWSTAWAŁO WOJ. LUBUSKIE
Województwo rodziło się przez cały 1998 r., by oficjalnie zaistnieć 1 stycznia 1999 r., jako wynik reformy administracyjnej rządu Jerzego Buzka. Nie byłoby wspólnego regionu, gdyby nie porozumienie ponad podziałami i wola mieszkańców, którzy 15 lat temu pierwszy raz dali wyraz swojej lubuskiej tożsamości. Świętujmy razem tę wyjątkową rocznicę!
* 5 stycznia 1998 r. - parlamentarzyści AWS spotykają się w Mierkach k. Olsztyna, by omówić nową mapę województw. Opowiadają się za podziałem kraju na 12 do 17 samorządowo-rządowych województw.
* 6 stycznia 1998 r. - wojewoda zielonogórski Marian Miłek powołuje tzw. zespół ds. argumentów, który ma przygotować dokument uzasadniający pozostawienie na mapie woj. zielonogórskiego. W tym samym czasie Gorzowskie Stowarzyszenie Regionalne broni koncepcji 25 województw z zachowaniem woj. gorzowskiego.
* 10 lutego 1998 r. - w ratuszu w Międzyrzeczu zbiera się 17 reprezentantów woj. gorzowskiego i 14 przedstawicieli woj. zielonogórskiego oraz wysłannik Kancelarii Prezydenta. Tam po raz pierwszy pada propozycja, by siedzibą wojewody był Gorzów, a sejmiku Zielona Góra.
* 4 marca 1998 r. - zawiązuje się Stowarzyszenie na Rzecz Promocji i Powołania Województwa Lubuskiego ze Stanisławą Czeredą na czele. Liczy ono 167 członków.
* 13 marca 1998 r. - ugoda zielonogórsko-gorzowska w Paradyżu. Parlamentarzyści podpisują list do premiera Jerzego Buzka, z postulatem powołania woj. lubuskiego.
* 13-21 maja 1998 r. – cykl posiedzeń sejmowej komisji administracji i spraw wewnętrznych oraz sejmowej komisji samorządu terytorialnego i polityki regionalnej na temat podziału administracyjnego kraju, w których biorą udział m.in. zielonogórscy parlamentarzyści: SLD Andrzej Brachmański i Unii Wolności Czesław Fiedorowicz, ówczesny prezydent Zielonej Góry Henryk Masternak i przedstawiciel Gorzowskiego Stowarzyszenia Regionalnego Roman Gawroniak. Aktywni są też pozostali ówcześni parlamentarzyści. Wszyscy mówią jednym głosem: - Chcemy wspólnego regionu Lubuskiego.
* 2 czerwca 1998 r. - członkowie Stowarzyszenia zbierają 110 tys. podpisów pod obywatelskim projektem ustawy w sprawie utworzenia woj. lubuskiego. To pierwszy taki projekt w wolnej Polsce.
* 1 lipca 1998 r. – Sejm uchwala nowy podział administracyjny kraju w wersji przewidującej podział na 15 województw (co nastąpiło na skutek uwzględnienia poprawek Senatu). Ale już 2 lipca – Prezydent RP odmawia podpisania ustawy i kieruje ją do Sejmu z wnioskiem o ponowne rozpatrzenie, ponieważ „ustawa pomija – wbrew opinii społeczności lokalnych – region Staropolski oraz region Pomorza Środkowego”.
* 16 lipca 1998 r. – Sejm przedstawia i uchwala poselski projekt przewidujący podział na 16 województw
* 27 lipca 1998 r. - prezydent podpisuje ustawę o trójszczeblowym podziale administracyjnym kraju, wraz z mapą 16 województw, uwzględniającą Lubuskie.
* 11 października 1998 r. – odbywają się wybory samorządowe. Są to pierwsze wybory do 16 samorządnych Sejmików województw.
* 13 października 1998 r. – Sejm uchwala ustawę wprowadzającą przepisy wykonawcze reformujące administrację publiczną.
* 20 listopada 1998 r. – w Pałacu Belwederskim następuje wręczenie Aktu Założycielskiego Woj. Lubuskiego. Z rąk Prezydenta RP odbiera go pierwszy Marszałek Woj. Lubuskiego.
* 1 stycznia 1999 r. - nowy podział administracyjny kraju wchodzi w życie.
