22 maja 2024 r. ze strony Województwa Lubuskiego Apel podpisał członek Zarządu Zbigniew Kołodziej. Apel to kolejny krok w ramach międzyregionalnego sojuszu na rzecz Odry, który działa od 2022 roku. Samorządy są zdeterminowane, by ratować rzekę. Tematem Apelu jest zwiększenie puli finansowej przeznaczonej na inwestycje wodno-ściekowe w dorzeczu Odry. Ze wstępnych szacunków wynika, że tylko na terenie województwa dolnośląskiego potrzeba minimum 13 miliardów złotych na kompleksowe inwestycje z zakresu gospodarki wodno-ściekowej.
- W latach 2023 i 2024 na całej długości Odry przeprowadzano badania zlecone przez samorządy. Badaliśmy stan Odry w całym jej przebiegu i ich wynik nie jest zadowalający. Czynniki które zaważyły o wystąpieniu niedawnej katastrofy ekologicznej nadal występują. Jeśli chcemy ograniczyć prawdopodobieństwo ponownego wystąpienia takiej katastrofy musimy uporządkować sytuację wodno-ściekową – zauważa prof. Krzysztof Lejcuś z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu.
Parametry biologiczne i fizycznochemiczne Odry mają obecnie znacznie podwyższone wartości. Mowa m.in. o wysokim zasoleniu i mętności, które wynikają z masy ścieków oczyszczonych i nieoczyszczonych zrzucanych bezpośrednio do wód rzeki. Obecnie obowiązująca ustawa z lipca 2023 r. o rewitalizacji rzeki Odry pomija kluczowy cel - doprowadzenie do możliwości samooczyszczenia się rzeki. W tym obszarze najważniejsze jest zmniejszenie ilości substancji biogennych w wodzie oraz poprawa stanu rzek zasilających Odrę.
Zanieczyszczenia komunalne stanowią około 30 procent wszystkich nieczystości Odry i mają istotny wpływ na jej stan. Dlatego też, w związku z planowaną nowelizacją ustawy o rewitalizacji Odry, marszałkowie nadodrzańskich województw wypracowali wspólny apel do Rządu RP. Jego projekt został zaakceptowany przez marszałków województw: śląskiego, opolskiego, lubuskiego oraz zachodniopomorskiego, a uroczyste podpisanie nastąpiło dzisiaj podczas spotkania we wrocławskim Odra Centrum.
Dokument jest efektem współpracy międzyregionalnej rozpoczętej w sierpniu 2022 r. Pierwszym krokiem było podpisanie porozumienia, dzięki któremu powstał zespół ekspercki ds. opracowania programu odbudowy ekosystemu rzeki Odry. W kwietniu 2023 r. w Cigacicach w Lubuskiem podpisano memorandum na rzecz Odry, powołując do życia międzyregionalny sojusz dla ratowania rzeki (zobacz więcej tutaj). Dzięki niemu powstało 20 stacji badania wody, a samorząd województwa dolnośląskiego w ciągu dwóch lat przeznaczył na badania prawie 300 tysięcy złotych.
