W posiedzeniu uczestniczyli: marszałek województwa lubuskiego Marcin Jabłoński, wicemarszałkowie Sebastian Ciemnoczołowski i Grzegorz Potęga oraz członkowie Zarządu Województwa Zbigniew Kołodziej i Jacek Urbański.
Rząd Brandenburgii na czele z premierem Dietmarem Woidke reprezentowali minister i szefowa Kancelarii Stanu Kathrin Schneider, minister gospodarki, pracy i energetyki Daniel Keller, minister infrastruktury i rozwoju Detlef Tabbert, dyrektor wydziału w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Spraw Komunalnych Andreas Keinath, minister nauki, badań i kultury dr Manja Schüle, minister edukacji, młodzieży i sportu Steffen Freiberg, sekretarz stanu w Ministerstwie Zdrowia i Spraw Społecznych Patrick Wahl, minister rolnictwa, środowiska i ochrony praw konsumenta Hanka Mittelstädt oraz Reiner Kneifel-Haverkamp, dyrektor Wydziału Współpracy Zagranicznej w Ministerstwie Sprawiedliwości, Spraw Europejskich i Konsumentów Landu Brandenburgia.
– Granica nas nie dzieli, ale łączy – podkreślili zgodnie w swoich wystąpieniach marszałek Marcin Jabłoński i premier Dietmar Woidke.
Mamy wiele wspólnych osiągnięć, ale i wspólne wyzwania
Przedstawiciele Lubuskiego i Brandenburgii omówili dotychczasową współpracę transgraniczną i przedstawili perspektywy na przyszłość.
Marszałek Marcin Jabłoński akcentował, że z Landem Brandenburgia jesteśmy naturalnymi partnerami. Łączą nas 252 km wspólnej granicy, a dobra współpraca jest kluczowa dla rozwoju obszaru transgranicznego i budowania partnerstwa gospodarczego w Unii Europejskiej.
Premier Brandenburgii podkreślił, że podpisanie porozumienia o współpracy między regionami było szczególnym wydarzeniem, z uwagi na doświadczenie II wojny światowej.
Podczas obrad zwracano uwagę, że dobra współpraca to przede wszystkim zasługa mieszkańców pogranicza. O tej współpracy mówił już w przeddzień wspólnego posiedzenia Zarządu Województwa Lubuskiego i rządu Kraju Związkowego Brandenburgia w Zielonej Górze marszałek Marcin Jabłoński. – Ćwierć wieku to nie tylko liczba. To wiele małych i dużych projektów, tysiące godzin wspólnych rozmów, spotkań i działań. To konkretne efekty – zrealizowane projekty i wspólne inicjatywy z zakresu infrastruktury, edukacji, kultury, turystyki, zdrowia, innowacji, ochrony środowiska i dziedzictwa naturalnego.
Programy współpracy
Podstawą do budowania silnego i dojrzałego partnerstwa są niewątpliwe programy współpracy transgranicznej, w tym głównie Interreg, który funkcjonuje już 35 lat. Podczas obrad nawiązano do konferencji poświęconej temu programowi, która odbyła się z inicjatywy Samorządu Województwa Lubuskiego 11 czerwca 2025 r. w Zielonej Górze (więcej w linku).
Regiony w Europie
Partnerstwo między Województwem Lubuskim a Landem Brandenburgia wykracza poza bezpośrednie relacje dwustronne, angażując oba regiony w szersze inicjatywy europejskie i wspólne działania lobbingowe na forum Unii Europejskiej.
Uczestnicy zgodnie podkreślali, że należy nadal edukować obywateli na temat korzyści, jakie daje nam funkcjonowanie w Unii Europejskiej. To nie tylko korzyści finansowe, ale przede wszystkim wspólne wartości europejskie.
Współpraca w regionie przygranicznym w zakresie bezpieczeństwa i migracji
Zarówno Lubuskie, jak i Brandenburgia mają świadomość, że na współpracę gospodarczą negatywnie wpływają wzmożone kontrole graniczne wynikające z migracji, które paraliżują funkcjonowanie obszaru pogranicza. Wątek ten stanowił jeden z głównych punktów obrad (szerzej - w relacji z konferencji prasowej).
Obszary, które łączą
Partnerstwo Lubuskiego i Brandenburgii jest istotne z gospodarczego punktu widzenia. Polska zajmuje czwarte miejsce pod względem skali wymiany handlowej z zachodnim sąsiadem. Każdego dnia przez granicę przepływa blisko pół miliarda euro.
Współpraca gospodarcza koncentruje się na transferze wiedzy i technologii, wzmocnieniu transgranicznej współpracy naukowej i badawczej między uczelniami, placówkami badawczymi i przedsiębiorstwami. Działania w tych obszarach realizowane są m.in. poprzez projekty Interreg Brandenburgia-Polska, np. w partnerstwie: Parku Technologii Kosmicznych – Badań, Rozwoju i Innowacji a IHP GmbH – Leibniz-Institut fur innovative Mikroelektronik we Frankfurcie nad Odrą oraz współpracę organizacji pracodawców.
Uczestnicy posiedzenia omówili również kooperację Lubuskiego i Brandenburgii w zakresie transportu oraz planowania przestrzennego. Dobra infrastruktura transportowa to podstawa do budowania silnej współpracy – podkreślał wicemarszałek Sebastian Ciemnoczołowski. Obie strony nie boją się wyzwań w tym zakresie i są świadome, że jest jeszcze wiele wyzwań w tym obszarze między Polską i Niemcami, głównie w zakresie rozwoju połączeń kolejowych oraz przepraw mostowych.
Transgraniczna opieka zdrowotna to obszar, który jest przedmiotem projektów realizowanych przez jednostki ochrony zdrowia po obu stronach granicy. Uczestniczą w nich m.in. Szpital Uniwersytecki w Zielonej Górze oraz Szpital Naëmi-Wilke-Stift w Guben. W ramach Programu Współpracy Interreg 2021-2027 placówki wspierają pacjentów transgranicznych i personel szpitala w zakresie procedur medycznych i administracyjnych, pomagają także przezwyciężyć barierę językową. Aktualnie współpracę z niemieckim partnerem – Wichern Pflegedienste we Frankfurcie nad Odrą – prowadzi również Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego „Medyk” w Gorzowie Wlkp. W ramach projektu słuchacze „Medyka” będą uczestniczyć w zajęciach z języka niemieckiego i wyjeżdżać na praktyki do placówek opiekuńczych. Tę sferę wspólnych działań przedstawił wicemarszałek Sebastian Ciemnoczołowski.
Województwo Lubuskie prowadzi z Brandenburgią intensywną współpracę w zakresie sportu, edukacji i kooperacji młodzieży. Przykładem są relacje, jakie Wojewódzki Ośrodek Sportu i Rekreacji w Zielonej Górze-Drzonkowie nawiązał i podtrzymuje z Europejską Akademią Sportu Landu Brandenburgia. Zakres wspólnych działań przedstawił wicemarszałek Grzegorz Potęga.
W zakresie rolnictwa i ochrony środowiska członkowie Zarządu Województwa Lubuskiego Zbigniew Kołodziej oraz Jacek Urbański omówili kwestię obecności inwazyjnego gatunku obcego w Polsce i Niemczech – szopa pracza i współpracy na rzecz ochrony bioróżnorodności, a także wspólnej ochrony rzeki Odry po katastrofie ekologicznej w 2022 r. Przedstawiono również informacje o promocji produktów tradycyjnych realizowanej przez Lubuskie Centrum Produktu Regionalnego.
W sferze kultury na uwagę zasługuje m.in. organizowana corocznie po obu stronach granicy seria koncertów „Klasyka bez Granic”. Przyciąga ona wielu słuchaczy z Polski i Niemiec, co akcentował marszałek Marcin Jabłoński.
W spotkaniu uczestniczyli także sekretarz Województwa Lubuskiego Małgorzata Łukiewska, skarbnik województwa Tomasz Wojciechowski, dyrektor Biura Współpracy Zagranicznej i Europejskiej Współpracy Terytorialnej w Urzędzie Marszałkowskim Radosław Brodzik oraz dyrektor Gabinetu Zarządu Małgorzata Mizera-Wołowicz.
Współpraca nie tylko między regionami
Polsko-niemieckie partnerstwo na obszarze transgranicznym obejmuje nie tylko poziom regionalny. Umowy o współpracy zawarły ze sobą również lubuskie i brandenburskie miasta: Zielona Góra i Cottbus (w 2025 r. przypada 50-lecie ich kooperacji), Kostrzyn nad Odrą i Küstrin-Kietz, Słubice i Frankfurt nad Odrą czy Gubin i Guben.
