Problemy i współpraca na polsko-niemieckim pograniczu to tematy poruszone na spotkaniu marszałka Marcina Jabłońskiego oraz wojewody lubuskiego Marka Cebuli z premierem Brandenburgii drem Dietmarem Woidke, które odbyło się 17 lutego 2025 r.
– To ważna wizyta, do której przykładamy ogromną wagę i bardzo się cieszymy, że nasi przyjaciele ponownie goszczą w Zielonej Górze, w województwie lubuskim, w Urzędzie Marszałkowskim – powitał gości z Brandenburgii marszałek województwa lubuskiego Marcin Jabłoński. Wyjaśnił także, że spotkanie dotyczyło przede wszystkim problemów wspólnych dla Polaków i Niemców, a najistotniejszym z nich są utrudnienia w funkcjonowaniu przejść granicznych spowodowane wzmożonymi kontrolami.
Przygraniczne regiony będą współpracować na rzecz poprawy sytuacji mieszkańców
– Oczywiście nie adresujemy naszych postulatów i tym bardziej nie formułujemy pretensji pod adresem naszych sąsiadów, jako że kwestie funkcjonowania granic państwowych to zadania zarówno rządu polskiego, jak i niemieckiego rządu federalnego. Niemniej jednak staraliśmy się zobrazować, na czym polega zagrożenie wynikające z negatywnego wpływu tej obecnej sytuacji na nasze osiągnięcia z ostatnich 25 i więcej lat oraz na przyzwyczajenia Polaków i Niemców do życia w miejscu, gdzie nie ma fizycznej granicy. Konkluzje są takie, że do czasu, gdy nie zostaną znalezione jakieś rozwiązania w większej, narodowej skali czy w skali Unii Europejskiej, będziemy próbowali postulować, by zostały podjęte odpowiednie działania organizacyjne, które maksymalnie zminimalizują komplikacje pojawiające się poprzez wprowadzenie kontroli na granicy. Mamy nadzieję, że uda nam się to sprawnie zrobić, tak aby Polacy i Niemcy mieszkający w dwumiastach, funkcjonujący na polsko-niemieckim pograniczu, mogli śmiało prowadzić możliwie jak najmniej zmieniony tryb życia. Liczę na wsparcie i współpracę pana premiera Woidke, jeśli chodzi o adresowanie naszych postulatów pod adresem rządów po to, żeby jak najprędzej wprowadzić rozwiązania, które zniwelują komplikacje na polsko-niemieckim pograniczu – mówił marszałek Marcin Jabłoński.
Marszałek odniósł się również do spotkania z hetmanem Kraju Libereckiego Martinem Půtą z 14 lutego 2025 r., na którym były wyrażane obawy o wpływ sytuacji przygranicznej na relacje Polski, Czech i Niemiec.
W celu rozwiązania problemu utrudnień na granicy powstała wspólna, polsko-niemiecka komisja na szczeblu rządów obu państw. – Myślę, że w najbliższym czasie, zaraz po wyborach w Niemczech, które będą w najbliższy weekend, będziemy rozmawiać o sprawnym przemieszczaniu się między naszymi państwami – dodał wojewoda lubuski Marek Cebula.
– Kontrole na naszej wspólnej granicy są szczególnie uciążliwe dla przedsiębiorstw. Z niemieckiego punktu widzenia są one uzasadnione. Musimy zorganizować te kontrole graniczne w taki sposób, żeby osoby wybierające się do pracy za granicę nie musiały pokonywać tylu trudności – mówił premier Kraju Związkowego Brandenburgia Dietmar Woidke. Zapowiedział jednak, że problemu nie będzie można zlikwidować szybko. – Po stronie niemieckiej trzeba najpierw odrobić lekcje, które są bardzo trudne, ponieważ w ostatnich 10 latach w Niemczech popełniono sporo błędów w odniesieniu do polityki migracyjnej. To jest wielkim wyzwaniem dla nas wszystkich – uważa premier.
Oczekiwania w związku z transportem międzynarodowym
Transport i komunikacja na pograniczu wiążą się także z takimi kwestiami jak połączenia kolejowe. Strona niemiecka wycofała się z obsługi bezpośrednich przejazdów z Gorzowa Wlkp. do Berlina. – Mam nadzieję, że to połączenie po remoncie, a tak naprawdę wybudowaniu na nowo mostu w Kostrzynie nad Odrą jak najszybciej zostanie odtworzone. Było duże przyzwyczajenie i potrzeba, żeby ono dobrze funkcjonowało. Podobnie mamy nadzieję, że ulegnie poprawie połączenie między Zieloną Górą a Cottbus. To wymaga poprawy kooperacji polskich i niemieckich przewoźników – stwierdził marszałek Marcin Jabłoński. – Umówiliśmy się, że będziemy starali się wywierać pozytywny wpływ na właściwe ministerstwa, jeśli chodzi o jakość i unowocześnienie połączeń kolejowych, głównie jeśli chodzi o infrastrukturę, jako przykład podając linię kolejową nr 203 – dodał marszałek.
Po polskiej i niemieckiej stronie jest też wciąż za mało mostów, a te istniejące wymagają poprawy stanu technicznego. W tej sprawie Województwo Lubuskie i Brandenburgia zamierzają zwrócić się do Polsko-Niemieckiej Komisji Rządowej ds. mostów i przejść granicznych. Wojewoda lubuski podkreślił, że jest to ważne z uwagi na osoby zatrudnione za granicą. W Brandenburgii pracuje ok. 40 tys. Polaków.
Relacje gospodarcze Polski i Niemiec są cenne dla obu państw
Sprawne podróżowanie przez polsko-niemiecką granicę jest ważne dla obywateli obu krajów również ze względów gospodarczych. Polska i Niemcy tworzą jeden z największych światowych rynków. Korzyści, jakie wynikają ze współpracy, są wymierne. – Wymiana gospodarcza między Polską a Niemcami osiągnęła rozmiar, z którego bardzo niewiele osób zdaje sobie sprawę. Ta wymiana sięga 170 mld euro rocznie, jeśli chodzi o import i eksport w obu kierunkach. To piąty wynik na świecie pod względem wymiany gospodarczej z Niemcami – zwrócił uwagę marszałek Marcin Jabłoński. – Przed nami – i to nie tak dużo – są tylko Stany Zjednoczone, Chiny, Francja i Holandia, natomiast daleko za nami – Włochy, Wielka Brytania i cała reszta świata. To pokazuje, jak daleko zaszliśmy, jeśli chodzi o powiązanie Polski i Niemiec oraz gospodarki obu krajów. To wszystko ma tak duże znaczenie nie tylko w wymiarze symbolicznym, kulturalnym, turystycznym, ale również jeśli chodzi o rozwój gospodarczy obu naszych krajów. Dlatego z taką stanowczością i zdecydowaniem podkreślam, że niezakłócona wymiana gospodarcza i możliwość poruszania się przez granicę ma fundamentalne znaczenie dla obu państw – dodał marszałek województwa lubuskiego.
Mamy duże osiągnięcia we współpracy międzyregionalnej
Ponadto marszałek, wojewoda i premier Brandenburgii rozmawiali o 25. rocznicy nawiązania współpracy między regionami. 12 czerwca 2025 r. w Poczdamie Zarząd Województwa Lubuskiego zamierza się spotkać w tej sprawie z rządem Brandenburgii. – Z wielką radością przyjęliśmy i potwierdziliśmy gotowość do udziału w tym spotkaniu. Dziękuję panu premierowi za to zaproszenie i już cieszę się na naszą wizytę po stronie niemieckiej – powiedział marszałek Marcin Jabłoński. – Będziemy oczywiście organizowali także inne wydarzenia, aby mieszkańcy polsko-niemieckiego pogranicza wiedzieli i czuli, że ta współpraca jest dla nas niezmiernie ważna – zapewnił.
– Patrząc na nasze osiągnięcia z ostatnich 25 lat, bez tego, co się zdarzyło w Polsce, na pewno w byłej NRD nie doszłoby do tego, co miało miejsce. Mamy dobre i duże osiągnięcia w stosunkach polsko-niemieckich zwłaszcza jeśli chodzi o rozwój gospodarczy. To wszystko związane jest z tym, co robimy w naszych regionach, jak współpracujemy. Jestem dumny z tego, ze jestem premierem kraju związkowego, który zawsze walczy o konstruktywną, uczciwą, pełną zaufania współpracę ze stroną polską – mówił premier Dietmar Woidke. – Polska i Niemcy mogłyby osiągnąć jeszcze więcej, jeśli usuniemy wszystkie luki i wszystkie słabe strony. Pokonaliśmy wspólnymi siłami wiele wyzwań, przed nami stoją kolejne. Cieszymy się, że spotkamy się w Poczdamie, by uczcić uroczyście 25 lat naszego porozumienia o współpracy. Chcemy opracować nowy plan działań na kolejne lata – powiedział.
– To historyczna chwila, kiedy władze Samorządu Województwa Lubuskiego, landu Brandenburgia i przedstawiciel rządu w terenie stoją tu przed państwem i wspólnie organizują konferencję dotyczącą życia na pograniczu, życia sąsiadów. Te kontakty w ostatnich latach były bardzo mocno ograniczone, a dzisiaj są naturalnym zjawiskiem. Wszyscy trzej pochodzimy z pogranicza i tu mieszkamy. Może dlatego tak doskonale się rozumiemy – stwierdził wojewoda Marek Cebula.
Nie będzie ośrodka dla migrantów w Kostrzynie
Podczas konferencji prasowej pojawiły się również pytania od dziennikarzy dotyczące m.in. zaniechania planów utworzenia ośrodka dla imigrantów w Kostrzynie nad Odrą. Premier Dietmar Woidke potwierdził, że strona niemiecka wycofała się z takich zamiarów, ponieważ lokalizacja placówki okazała się nieodpowiednia.
Inne tematy omówione na spotkaniu marszałka i wojewody z premierem Brandenburgii to m.in. monitorowanie stanu rzeki Odry w kontekście katastrofy ekologicznej z 2022 r., działania podejmowane w związku z przypadkami pryszczycy w Niemczech, 10-lecie wpisania polsko-niemieckiego Geoparku „Łuk Mużakowa” na listę UNESCO, realizacja wspólnych projektów w ramach programu INTERREG i współpraca z przyszłym uniwersytetem medycznym w Brandenburgii.
