Portal Województwa Lubuskiego

Samorząd terytorialny ma moc sprawczą

Marszałek Elżbieta Anna Polak w latach 2007-2008 była dyrektorem FRDL Regionalnego Ośrodka w Zielonej Górze, gdzie odpowiadała za zarządzanie projektami UE, organizację studiów podyplomowych i szkoleń dla samorządów terytorialnych. - Należę do pokolenia „transformersów” i tworzę samorząd od samego początku. Nie wiedzieliśmy czy się uda, ale mocno wierzyliśmy i ciężko pracowaliśmy na sukces Polski. Dzisiaj chciałabym podziękować fundacji za to, że była z nami od początku. Bo kapitalne znaczenie miała właśnie wtedy Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej. Dziękuję fundacji za to, że wówczas pozwoliła nam w naszych ojczyznach spełniać marzenia. W tamtym czasie byłam szefową Stowarzyszenia Przyjaciół Małomic, w małym miasteczku na „dzikim zachodzie”. Napisałam dwa projekty: „Mój dom nad Bobrem” i „Partnerstwo dla rodziny”. Tutaj w Warszawie, w fundacji ktoś mi uwierzył i zaufał, i dzięki temu projekty te mogły być realizowane. One służyły właśnie wspólnocie lokalnej, służyły temu, abyśmy mogli uwierzyć w małych gminach, że samorząd terytorialny ma moc sprawczą – mówiła marszałek Elżbieta Anna Polak.

Marszałek wspominała uroczystość obchodów „18-stki” samorządu terytorialnego, która odbyła się w Zielonej Górze. - Ja byłam dyrektorką Ośrodka Regionalnego FRDL. Profesor Regulski z małżonką przyjechali do Zielonej Góry. Podczas debaty pytał, którędy do demokracji?, a my szukaliśmy wtedy recepty. Prof. Regulski powiedział: Państwo powinno zająć się tym, czym musi. Tym, czym nie musi, lepiej zajmie się obywatel. Później, gdy byłam na 25-leciu fundacji, cieszyliśmy się z sukcesu samorządu terytorialnego. Dziś cisną się na usta słowa księdza Twardowskiego: w życiu musi być dobrze i niedobrze. Bo jak jest tylko dobrze, to jest niedobrze. 

Marszałek podkreślała, że dziś demokracja w Polsce jest naprawdę zagrożona. -  W tym roku chciałabym, abyśmy poczuli się jak w 1989 r. Życzę nam wszystkim siły i odwagi dla naszych dzieci, i wnuków. My jesteśmy odpowiedzialni za ich przyszłość. Kapitalne znaczenie ma dziś fundacja i wszystkie organizacje pozarządowe. Dziękuję za to co było, ale jeszcze więcej potrzebuje Polska w przyszłości – powiedziała na koniec marszałek.

Wiedza, doświadczenie, eksperci

Jak podkreślała Joanna Regulska, córka prof. Regulskiego, fundacja powstała na fali pewnych marzeń i nadziei, na fali wiary w społeczeństwo obywatelskie. To nie stało się z dnia na dzień. To wynik wielu lat ciężkiej pracy. Podczas wystąpienia mówiła o fundatorach, historii i początkach fundacji.

Jerzy Stępień - Prezes FRDL - podczas swojego wystąpienia odwołał się do słów prof. Jerzego Regulskiego: Trzeba było zbudować jakiś podmiot, który sekundowałby tym procesom, które dzieją się w danym momencie. Wydaje mi się, że taki podmiot zbudowaliśmy. Cały czas gromadzimy wiedzę i ekspertów, i dzięki temu możemy prowadzić fundację – mówił profesor.

Fundacja to ludzie

- Fundacja to przede wszystkim ludzie. Nie da się mówić o organizacji bez ludzi, którzy ją tworzą. Obecnie to 120 osób. To ludzie, którzy w całej historii tę fundację budowali - dr Cezary Trutkowski - Prezes Zarządu FRDL Centrum Mazowsze. Jak podkreślał, główne działania kierowane są w stronę administracji, ale niezwykle ważne są idee decentralizacji państwa. - Dla nas niezwykle ważne są idee lokalnego kapitału społecznego, ważne jest przekazywanie polskich doświadczeń transformacji ustrojowej za granicą. Obecnie podstawową działalnością fundacji są szkolenia. Tych szkoleń w naszej historii było 86 tys. Co roku w szkoleniach uczestniczy 70 tys. osób. To są dane dotyczące tylko szkoleń otwartych. Nie są tu uwzględnione szkolenia projektowe, których też jest bardzo dużo - mówił. Podkreślał, że zrealizowano 150 projektów w różnych krajach – Polska, Czechy, Słowacja i Niemcy. Realizowane są także w Albanii, Rumuni i Meksyku.

Silny samorząd to silne państwo

Głos zabrał także prezydent Wrocławia Jacek Sutryk. - Ja w samorządzie i dla samorządu pracuję dość krótko, bo 13 lat i na różnych stanowiskach. Dziś obchodzimy piękny jubileusz, który otwiera dla nas samorządowców szczególny rok. W przyszłym roku będziemy świętować jubileusz 30-lecia polskiego samorządu. Ten rok dla samorządowców, z uwagi na przykre wydarzenia w Gdańsku, rozpoczął się bardzo źle i nadal dobrym nie jest. Dzisiaj powinniśmy zastanawiać się, jak ten samorząd powinien wyglądać, co wyszło, a co nie wyszło. Silny samorząd to silne państwo i takiego samorządu i państwa chcemy – podkreślał. Podczas wystąpienia odwołał się do 21 tez samorządowych przyjętych w Gdańsku.

Na koniec uroczystości nadano fundacji imię prof. Jerzego Regulskiego.

Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej została założona 18 września 1989 r., a wpisana do rejestru fundacji 9 stycznia 1990 roku. Grupę założycielską stanowili parlamentarzyści – aktywni przedstawiciele ówczesnej opozycji demokratycznej: prof. Walerian Pańko, Andrzej Celiński, Aleksander Paszyński, Jerzy Stępień i prof. Jerzy Regulski, który przez 25 lat był prezesem Fundacji. Był inicjatorem i współrealizatorem odbudowy samorządu terytorialnego w Polsce. Profesor zmarł 12 lutego 2015 r. Obecnie Przewodniczącym Rady Fundatorów jest sędzia Jerzy Stępień.

Misją Fundacji jest wspieranie samorządności obywatelskiej rozumianej jako podstawowa forma demokracji. Jest organizacją sieciową, w której skład wchodzi obecnie 13 Regionalnych Ośrodków z 2 filiami i koordynującego jej pracę Biura Zarządu w Warszawie. Dzięki tej strukturze obejmuje swoimi działaniami terytorium całego kraju.

Realizując swoją misję, fundacja prowadzi działania na rzecz budowy więzi lokalnych i rozwoju kapitału społecznego wspólnot lokalnych. Wspiera przez szkolenia i doradztwo rozwój instytucji publicznych – samorządowych i rządowych. Bada jakość usług publicznych i prowadzi projekty na rzecz podnoszenia poziomu oraz efektywności tych usług.

Głównymi adresatami działań FRDL są: przedstawiciele samorządów terytorialnych i administracji rządowej, sektora organizacji pozarządowych, liderzy lokalni, przedsiębiorcy, przedstawiciele oświaty, młodzież, społeczności lokalne, małe i średnie przedsiębiorstwa, grupy zagrożone marginalizacją, np. bezrobociem.

Zasadą Fundacji jest działanie w partnerstwie oraz dążenie do utrzymywania stałych więzi ze współpracującymi osobami, organizacjami i instytucjami. Dlatego wypracowana została specyficzna forma działania: fora samorządowe. Zrzeszają one przede wszystkim pracowników samorządowych i przedstawicieli władz lokalnych. Członkami niektórych forów są również członkowie organizacji społecznych. Są  one jednym z kluczowych elementów kształcenia ustawicznego kadr samorządowych i jednostek im podległych. Fora przede wszystkim służą budowaniu wzajemnego wsparcia merytorycznego, poszerzaniu wiedzy, doskonaleniu warsztatu wykonywanego zawodu i piastowanej funkcji.

Wspieranie rozwoju demokracji w krajach realizujących przemiany ustrojowe jest jednym z głównych celów prowadzonych od 1992 roku działań Fundacji za granicą. Obejmują one zarówno przekazywanie polskich doświadczeń w zakresie transformacji ustrojowej i funkcjonowania samorządu, jak i aktywności obywatelskiej, rozwoju społeczno-gospodarczego na poziomie lokalnym i regionalnym oraz  – od czasu wstąpienia Polski do Unii Europejskiej – także zagadnień związanych z funkcjonowaniem w strukturach UE. Fundacja od blisko 20 lat wspiera reformy demokratyczne na szczeblu lokalnym oraz rozwój społeczeństwa obywatelskiego w Ukrainie – dotychczas Fundacja zrealizowała ponad 60 projektów na rzecz Ukrainy. FRDL przez wiele lat działała w krajach bałkańskich, a także w Tunezji.