Portal Województwa Lubuskiego

Projekt Parku Technologii Kosmicznych powstał z inicjatywy marszałek woj. lubuskiego Elżbiety Anny Polak. W projekt ten osobiście zaangażowany jest przewodniczący Komitetu Badań Kosmicznych i Satelitarnych PAN prof. Zbigniew Kłos, a także były poseł i przewodniczący parlamentarnego zespołu ds. wykorzystania przestrzeni kosmicznej Bogusław Wontor. Przyszłość Parku była właśnie tematem poniedziałkowego seminarium.

- Pomysł budowy Parku Technologii Kosmicznych rodził się kilka lat, przede wszystkim w głowach naukowców - mówiła marszałek otwierając obrady. - Ale to dzięki współpracy z Centrum Badań Kosmicznych PAN stał się on realny. Samorząd województwa postawił warunek, żeby tutaj powstał oddział CBK. I to się stało. Ruszyliśmy wiosną bieżącego roku, do czego samorząd się dołożył finansowo. Współfinansujemy prowadzenie oddziału CBK w Nowym Kisielinie, gdzie Uniwersytet Zielonogórski udostępnił swoje pomieszczenia. Ale docelowo oddział przeniesie się do Parku Technologii Kosmicznych. Umowę podpisaliśmy 31 grudnia 2018 r., a środki finansowe pochodzą z RPO, bo nie udało się nam zdobyć na ten cel środków krajowych. Ale udało się wpisać całe przedsięwzięcie do Kontraktu Terytorialnego, czyli umowy między rządem a samorządem województwa. Dodaje to rangi temu przedsięwzięciu. Do tych pieniędzy z RPO dołożył się samorząd województwa, przeznaczając z naszego skromnego budżetu 18 mln zł. A przypomnę, że nasz budżet to zaledwie 500 mln zł, czyli mniejszy niż Zielonej Góry. Ale RPO to już 906 mln euro. Tak naprawdę to nie wielkość pieniędzy ma znaczenie, ale to, jakie decyzje podejmujemy. Samorząd jest rzeczywistym kreatorem polityki regionalnej i postanowiliśmy już 10 lat temu, w poprzednich kadencjach, budować zieloną krainę nowoczesnych technologii.

Marszałek podkreśliła, że Polityka Spójności Unii Europejskiej wpisuje się teraz w naszą strategię, gdyż największe środki w nowej perspektywie finansowej UE będą trafiać na „zieloną Europę”, na regiony bardziej inteligentne i bardziej przyjazne środowisku. - Przyszedł czas na kolejne nowe wyzwania, powstaną u nas takie laboratoria jak medycyna kosmiczna, czy satelitarne, służące potrzebom technologii kosmicznych – dodała. – Chcemy zatrzymać absolwentów naszego uniwersytetu i nawiązać współpracę z najlepszymi uniwersytetami w Polsce. Budowa tego Parku będzie tym celom służyć.

Przypomnijmy, że partnerem samorządu województwa w projekcie Parku Technologii Kosmicznych są Uniwersytet Zielonogórski, Centrum Badań Kosmicznych PAN, firma Hertz Systems a od teraz także włoska firma SAB Milano. Wartość projektu to 60,7 mln zł, z czego kwota dofinansowania z RPO to 42 mln zł. Od marca br. w Zielonej Górze/Nowym Kisielinie działa już ośrodek CBK PAN, który funkcjonuje pod nazwą Laboratorium Dynamiki Manipulatorów Satelitarnych. Jego celem jest podejmowanie wspólnych polsko-niemieckich programów badawczych a także wykształcenie kadry naukowej, na której będzie się opierać działalność laboratoriów lubuskiego Parku Technologii Kosmicznych.
Kierownikiem tego ośrodka jest prof. Marek Banaszkiewicz, który podczas seminarium uzasadnił dlaczego Park jest ulokowany w Lubuskiem i Zielonej Górze: - To m.in. fakt, że znaleźliśmy mecenasa w osobie pani marszałek, a także wspólnota interesów Urzędu Marszałkwoskiego (innowacje) i CBK (szansa na szybki rozwój ośrodka) - mówił profesor. - Władze regionu i politycy otwarci na aktywność kosmiczną, zaawansowany technologicznie partner przemysłowy (Hertz Systems), uniwersytet jako partner akademicki i badawczy oraz bliskość potencjalnych partnerów z Niemiec. Te wszystkie argumenty przemawiają za lokalizacją Parku właśnie tutaj.

Prof. Banaszkiewicz przypomniał, że w Oddziale CBK pracuje już trzech profesorów, dwoje doktorów, informatyk zajmujący się jonosferą, doktoranci i magistranci. - Oddział będzie współpracował z UZ, gdzie silnie jest rozwijana teoria sterowania - mówił. - Oddział także otrzyma wsparcie organizacyjne i infrastrukturalne CBK w Warszawie. Robotyka kosmiczna staje się dziś naczelną dziedziną w zakresie badania i eksploracji przestrzeni kosmicznej. Przykładem takiej aktywności jest serwisowanie na orbicie z wykorzystaniem astronautów i robotów. Innym przykładem jest usuwanie śmieci kosmicznych, głównie zużytych elementów satelitów. Innym przykładem zastosowań tych technologii jest nawigacja pojazdów na planetach, a także autonomiczne lądowanie na planetach, co wymaga systemu wizyjnego, badania pozycji i położenia statku kosmicznego.

To wszystko ma kontekst przemysłowy, a stymulatorem rozwoju ma być PTK. Założenia są takie, by powstało konsorcjum ds. budowy PTK pod kierownictwem samorządu wojewóztwa, a w Parku - siedem laboratoriów badawczych, pomieszczenie dla firm, sala wykładowa. Czas budowy obiektu Parku o powierzchni ok. 4 tys. mkw. to lata 2019-2021. Będzie tam m.in. pomieszczenie czystego montażu, integracji i testów systemów i podsystemów satelitarnych, komora próżniowa. Będzie możliwość pracy nad silnikami jonowymi, prowadzenie badań jonosfery itp. – Warto stworzyć silny ośrodek badań kosmicznych w zachodniej Polsce, działający na potrzeby całego kraju – podsumował prof. Banaszkiewicz.

Zobacz prezentację

Prorektor ds. rozwoju UZ prof. Andrzej Pieczyński omówił potencjał UZ w zakresie wsparcia dla projektu parku kosmicznego. Natomiast dyrektor Hertz Systems Zygmunt Rafał Trzaskowski omówił doświadczenia firmy Hertz Systems w obszarze działalności projektów wyższych technologii, kryptograficznych, szyfrowania, rozwoju GPS dla wojskowości w ramach systemów NATO. Podkreślił, że systemy produkowane przez Hertz uzyskały wysokie oceny Departamentu Obrony USA.

Mario Mariani z firmy SAB z Mediolanu poinformował, że jego firma zamierza zainwestować w Nowym Kisielinie w Park Technologii Kosmicznych. SAB ma już oddział zagraniczny w czeskim Brnie, a  drugi oddział będzie w Zielonej Górze. - Powody tej lokalizacji to przychylna atmosfera ze strony władz regionu i planowany park kosmiczny, który zajmuje się integracją systemów - podkreślił Mario Mariani.

Prof. Zbigniew Kłos, przewodniczący Komitetu Badań Kosmicznych i Satelitarnych powiedział, że europejski rynek kosmiczny jest również rynkiem polskim. - Polska należy do ESA (European Space Agency) - mówił. - To, co jest do pozyskania to ok. 16 mln euro co roku w ramach europejskich projektów na cele związane z badaniami kosmicznymi. To mają być pieniądze, które idą na wsparcie najwyższych technologii kosmicznych. Mamy szanse i potencjał, by po nie sięgać.

Wiceprezydent Zielonej Góry Dariusz Lesicki zapewnił, że miasto Zielona Góra chce wesprzeć ten projekt, bo jest on bardzo prorozwojowy. Po stronie miasta jest procedura zmiany planu zagospodarowania przestrzennego. – Będziemy to procedować w zgodzie z Państwa potrzebami i maksymalizować wysiłki w tym względzie – powiedział.

- To ważna deklaracja, trzymamy za słowo, bo tylko w drużynie jest siła – powiedziała marszałek.

W seminarium wzięli udział członkowie prezydium Komitetu Badań Kosmicznych i Satelitarnych PAN Przewodniczący prof. dr hab. Zbigniew Kłos, wiceprzewodniczący  prof. dr hab. Marek Sarna (Centrum Astronomiczne PAN Im. Mikołaja Kopernika), wiceprzewodniczący dr Leszek Loroch (wicedyrektor ds. Technologii Instytutu Lotnictwa), a także następujący szefowie sekcji i zespołów Komitetu:

1. Sekcja Fizyki Kosmicznej - Dr hab. Roman Schreiber, CBK PAN

2. Sekcja Teledetekcji - Dr hab. Stanisław Lewiński, CBK PAN

3. Sekcja Astronautyki Technik Kosmicznych - Dr Piotr Orleański, CBK PAN

4. Sekcja Astrobiologii i Medycyny - Prof. dr Ewa Szuszkiewicz, Uniwersytet Szczeciński

5. Sekcja Geodezji Satelitarnej - Prof. dr hab. Paweł Wielgosz, Uniwersytet Warmińsko-Mazurski

6. Sekcja Prawa i Polityki Kosmicznej - Dr hab. Katarzyna Myszona-Kostrzewa, Uniwersytet Warszawski