Portal Województwa Lubuskiego

9 maja 2020 r, w Dniu Europy, rozpocznie się dwuletni proces otwartej, pluralistycznej i przejrzystej debaty z udziałem obywateli, w tym ludzi młodych, społeczeństwa, obywatelskiego, władz krajowych, regionalnych i lokalnych oraz instytucji europejskich. - Nowe wyzwania wymagają zmian na szczeblu lokalnym i regionalnym, których wdrożenie zależy od zdolności ich liderów. Nowoczesna i otwarta administracja powinna nieustannie angażować obywateli. Tylko włączenie i uczestnictwo prowadzą do lepszych decyzji i lepszej demokracji - podkreśla marszałek Elżbieta Anna Polak.

Europejski sposób życia

Obrady, które odbywają się w Brukseli rozpoczął Mark Spiech, przewodniczący komisji (Obywatelstwa, Sprawowania Rządów, Spraw Instytucjonalnych i Zewnętrznych) CIVEX, który mówił o tematach i problemach, które podejmowane będą przez Komisję, a będą to: przyszłość Europy, dobre zarządzanie i pomocniczość.

– My, jako CIVEX musimy odgrywać centralną rolę i obserwować te kwestie, dawać przyczynki i bodźce do dyskusji – podkreślał przewodniczący. - Drugi ważny temat, którym będziemy się zajmować to wspieranie europejskiego sposobu życia oraz obchodzenie się z mową nienawiści, która zatruwa całą politykę demokratyczną. To bardzo często podejmowany temat na poziomie lokalnym i regionalnym. Chodzi o wymianę informacji i niewłaściwe wykorzystywanie narzędzi technologicznych, które powoduje m.in. destabilizację procedur. To samo odnosi się do praworządności. To zasada, na której opiera się Unia Europejska. Te kwestie rozgrywają się teraz na scenie całej Europy, nie tylko na szczeblach lokalnych i regionalnych. Wszyscy mamy z tym problem. Chodzi o utrzymywanie zasad równorzędności. Kolejna duża kwestia, kontrowersyjna, to kwestia polityki azylowej i migracyjnej. Chodzi o politykę opierającą się na solidarności, a także na prostszym, bezpośrednim udostępnieniu środków. Komisja będzie zajmować się wdrożeniem polityki migracyjnej i azylowej, nie będziemy się tylko przyglądać, ale także zabierać głos w tej sprawie.

Podjęta zostanie także kwestia rozszerzenia i rozwoju polityki sąsiedztwa. Są odpowiednie fundusze i komisje współpracy, na których musimy się opierać. Będziemy napotykać kolejne wyzwania, na które trzeba będzie elastycznie reagować. Ważna jest wymiana najlepszych sposobów postępowania, które są często zakorzenione w postępowaniu lokalnym i regionalnym, będziemy to uwypuklać w naszej pracy.

Cyfrowe wyzwania regionów

Podczas obrad członkowie Komisji zajęli się kwestią wzmocnienia sprawowania władzy na szczeblu lokalnym i demokracji przedstawicielskiej dzięki nowym instrumentom technologii cyfrowej. Sprawozdawca Rait Pihelgas z Estonii („Renew Europe”) podkreślał, że nowe technologie wywarły ogromne piętno na naszej gospodarce, sektor publiczny powinien podążać tymi śladami. - Mamy dużo narzędzi cyfrowych i często obywatele nie nadążają za tymi zmianami. Jedno państwo w Europie ma wybory elektronicznie. Jest to bardzo wygodne, ale nie można zapomnieć o bezpieczeństwie.

Wydaje nam się, że technologie cyfrowe powinny być wygodne, przyjazne dla użytkowników, ale także bezpieczne. Dla wdrożenia technologii cyfrowych w samorządach lokalnych są ograniczenia finansowe. Nowe rozwiązania powinny opierać się na oprogramowaniu, które będzie można przenieść do innych samorządów. Potrzebny jest dialog; zastanówmy się nad kwestią e –usług, nad ich wadami i zaletami. Ważne, aby nasi obywatele uczestniczyli w takim dialogu, nie tylko poprzez uczestnictwo w wyborach co 5 lat, ale także poprzez używanie narzędzi cyfrowych – wyjaśnił.

Elisa Lironi, starsza kierownik ds. demokracji europejskich European Citizens Action Service, w uzupełnieniu wystąpienia sprawozdawcy podkreślała wagę cyfryzacji dla rozwoju współczesnej demokracji. -  Reprezentuję organizację pozarządową i specjalizuję się w obszarze demokracji cyfrowej. Demokracja cyfrowa to wykorzystanie technologii ICT, aby wzmacniać instytucje i procesy. Mamy trzy aspekty, które wpisują się w koncepcję e–demokracji:

e-rząd (wykorzystanie technologii informatycznych do wzmocnienia administracji i usług publicznych)

e-przejrzystość – wykorzystanie technologii informatyczno- komunikacyjnych dostęp obywateli do technologii komunikacyjnych, e – udział – kontakt obywatela z rządem, po to, aby obywatele mogli wnieść wkład w podejmowanie decyzji politycznych.

e–demokracja ma wzmocnić tradycyjną demokrację reprezentatywną. Dlaczego potrzebne nam są technologie, aby wzmocnić udział obywateli? Mamy różne badania m.in. uniwersyteckie, z organizacji pozarządowych. Mamy badania i potencjał, aby wprowadzać pewne mechanizmy. Np. obywatele mają bardziej ufać politykom, a stanie się tak, gdy będą mogli lepiej prześledzić ich pracę. Z jakich narzędzi cyfrowych należy korzystać, aby zapewnić e-udział? Nie tylko Estonia wykorzystuje technologie cyfrowe, ale mamy tysiące przykładów z całego świata – obywatele mogą uczestniczyć w tworzeniu budżetu i decydować, które projekty będą realizowane – wyjaśniła.

Kontakty z samorządami zmieniają się

Komisja zauważa, że zmiany technologiczne również przekształciły codzienne metody pracy w strukturach państwa i samorządów terytorialnych. Obecnie można kontaktować się z władzami lokalnymi i regionalnymi drogą elektroniczną, wykorzystując systemy zarządzania dokumentami, które umożliwiają obywatelom śledzenie codziennej pracy państwa oraz władz samorządowych. Gwałtowny rozwój technologiczny i coraz większe możliwości stanowią również wyzwanie dla władz lokalnych i regionalnych, aby dotrzymać kroku zmianom i wykorzystać postępy na rzecz poprawy warunków życia na danym terenie. Należy również pamiętać, że rozwiązania technologiczne powinny być przyjazne dla obywateli i organów publicznych.

Komisja zauważa, że wdrożenie e-rozwiązań w ramach władz lokalnych i regionalnych stanowi doskonałą okazję do skutecznego świadczenia obywatelkom i obywatelom wysokiej jakości usług publicznych. Rekomenduje także wsparcie władz lokalnych w procesie wprowadzania elektronicznej administracji.

Dialog z obywatelami ważny dla regionów

Członkowie Komisji rozmawiali także na temat dialogu władz lokalnych z obywatelami. Jest to związane z nowym ukierunkowaniem polityki spójności. Zgodnie z nim Europa i regiony mają być bliżej obywatela i silne społecznie. Komisja zdaje sobie sprawę, że komunikacja umożliwia obywatelom dokonywanie świadomych wyborów i pełne uczestnictwo w europejskiej demokracji. Podziela obawy Komisji Europejskiej, że poza aspektem komunikacji istnieją także wyzwania związane z nawiązaniem ciągłego dialogu z obywatelami. Wyraża chęć otwarcia dwukierunkowych kanałów komunikacji między instytucjami europejskimi a obywatelami europejskimi, skupienia się na codziennym życiu obywateli i wyjścia poza komunikację poprzez zachęcanie obywateli do angażowania się w kształtowanie polityki europejskiej.

Większa współpraca z obywatelami

Zdaniem członków komisji, instytucje europejskie muszą zobowiązać się do ściślejszej współpracy z obywatelami, aby zwiększyć zrozumienie tego, jak kształtuje się polityka europejska, oraz poprawić efektywność i skuteczność tej polityki, a także aby nie dopuścić do pójścia na skróty ścieżką populizmu (i faszyzmu), nieuchronnie prowadzących do osłabienia demokracji. Komisja wyraża obawę, że linia porozumienia między tzw. szczeblem europejskim a sprawami obywateli wydaje się zerwana pod dwoma względami. Po pierwsze, członkowie instytucji europejskich nie są tak bliscy obywatelom jak inni przedstawiciele, zwłaszcza przedstawiciele władz lokalnych i regionalnych. Po drugie, mimo że tematy „europejskie” są w sposób oczywisty związane z życiem obywateli, to jednak obywatelom trudno powiązać je z ich własnymi obawami. Brak bezpośredniego kontaktu pomiędzy przedstawicielami i urzędnikami na szczeblu UE a obywatelami oraz problemy z zapewnieniem udziału przedstawicieli szczebla regionalnego i lokalnego w podejmowaniu decyzji dotyczących Europy mogą być w tym przypadku kwestiami o decydującym znaczeniu. Komisja uważa także, że obywatele są ważnym zasobem w kształtowaniu polityki, ponieważ zwykle dobrze wiedzą, gdzie tkwią słabe i mocne strony różnych obszarów polityki i jaki mają wpływ na ich codzienne życie. Instrumenty uczestnictwa obywatelskiego przyczyniają się do bogactwa wiedzy w kształtowaniu priorytetów polityki, również na szczeblu europejskim. Komisja zachęca organy regionalne i lokalne do prowadzenia procesów uczestnictwa na swoich szczeblach, które przybliżają tematy obywatelom. Procesy te mogą przyczynić się do „zasilenia” konferencji w sprawie przyszłości Europy bezpośrednio za pośrednictwem jej organu zarządzającego lub za pośrednictwem Punktów Informacji Europejskiej Europe Direct i Europejskich Biur Łącznikowych.

Dziennikarstwo i europejskie wartości

Czym jest Komitet Regionów?

Komitet Regionów jest organem doradczym UE złożonym z wybranych na szczeblu lokalnym i regionalnym przedstawicieli ze wszystkich 27 państw członkowskich. Za pośrednictwem Komitetu Regionów mają oni możliwość wymiany opinii na temat aktów prawnych UE, które mają bezpośredni wpływ na regiony i miasta. Dzięki tej instytucji regiony i miasta mogą formalnie wypowiedzieć się w procesie stanowienia prawa przez UE, zapewniając uwzględnienie stanowiska i potrzeb władz lokalnych i regionalnych. Komitet składa się z wybranych w drodze wyborów przedstawicieli władz lokalnych i regionalnych. Każdy kraj wyznacza swoich członków, którzy są mianowani na odnawialną pięcioletnią kadencję przez Radę UE. Liczba członków z poszczególnych państw zależy od liczby ludności danego kraju.

Podczas obrad Polskę reprezentować będą członkowie Komitetu:

- Gustaw Brzezin – Marszałek Województwa Warmińsko-Mazurskiego

- Olgierd Geblewicz – Marszałek Województwa Zachodniopomorskiego, przewodniczący Związku Województwa RP

- Elżbieta Anna Polak – Marszałek Województwa Lubuskiego, członek zarządu ZWRP – w zastępstwie za Ludwika Węgrzyna - Starostę Bocheńskiego, Prezesa Związku Powiatów Polskich

- Aleksandra Dulkiewicz – Prezydent Gdańska

- Mariusz Frankowski - Mazowiecka Jednostka Wdrażania Programów Unijnych

Komisja Obywatelstwa, Sprawowania Rządów, Spraw Instytucjonalnych i Zewnętrznych (CIVEX):

w zakres kompetencji Komisji CIVEX wchodzą następujące dziedziny:

• przestrzeń wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości;
• polityka imigracyjna, azylowa i wizowa;
• Karta praw podstawowych Unii Europejskiej;
• aktywność obywatelska;
• decentralizacja;
• sprawy konstytucyjne;
• zarządzanie, lepsze stanowienie prawa, pomocniczość i proporcjonalność;
• stosunki zewnętrzne, w tym zewnętrzna współpraca administracyjna i budowanie zdolności;
• traktaty i negocjacje międzynarodowe, terroryzm i kontrole graniczne;
• polityka sąsiedztwa (w tym Partnerstwo Wschodnie i współpraca eurośródziemnomorska),
• zdecentralizowana współpraca na rzecz rozwoju i kwestie rozszerzenia UE.