Portal Województwa Lubuskiego

W związku z zagrożeniem epidemiologicznym spowodowanym koronawirusem, Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej oraz Ministerstwo Zdrowia wydały rekomendacje dla instytucji odpowiedzialnych za inwestowanie funduszy unijnych.

Niniejsze regulacje mają na celu zapobieżenie negatywnemu wpływowi koronawirusa na realizację inwestycji współfinansowanych ze środków Unii Europejskiej. Traktując każdy przypadek indywidualnie, instytucje w uzasadnionych sytuacjach mogą:

- wydłużyć terminy zakończenia naborów wniosków, które właśnie trwają,

- wydłużyć terminy rozliczania i zamykania inwestycji unijnych,

- aneksować umowy w celu wydłużenia terminów składania wniosków o płatność oraz w celu zmiany daty zakończenia projektów,

- przeprowadzać zaplanowane komitety monitorujące w trybie obiegowym,

- rozliczać wydatki między innymi na spotkania, szkolenia czy wyjazdy, które się nie odbyły z powodu koronowirusa, pod warunkiem zaciągnięcia zobowiązań na ten cel przed 11 marca 2020 r. i udokumentowania braku możliwości odzyskania poniesionych na ten cel środków,

- zmienić plan kontroli systemowych/u beneficjentów i część z nich przesunąć na później, tak żeby uwzględnić trudniejszą sytuację w firmach oraz w IZ i IP RPO – Lubuskie 2020 (np. dużą liczbę pracowników na pracy zdalnej lub nieobecność w pracy z innych powodów),

- dokonać przeglądu harmonogramów kontroli i urealnić terminy wykonania czynności, w tym w szczególności rozważyć wykonanie określonych czynności „zza biurka”,

- pozwolić ekspertom oceniającym wnioski pracować zdalnie,

- samodzielnie podejmować niezbędne decyzje w zakresie jaki umożliwiają im to obowiązujące przepisy oraz przekazany pakiet działań dla funduszy i pakiet działań uzupełniających dla EFS, co skróci czas reakcji i usprawni realizację projektów,

- odstąpić od konieczności uzgodnienia projektów na forum Komitetu Sterującego ds. zdrowia oraz odstąpić od konieczności stosowania map potrzeb zdrowotnych (dotyczy to wyłącznie inwestycji skierowanych na poprawę sytuacji epidemiologicznej w związku z koronawirusem),
z zastrzeżeniem że wszelkie projekty powinny być przygotowane i realizowane w porozumieniu z wojewodami (istnieje również możliwość dokonywania zmian w realizowanych już projektach, w tym rozszerzania zakresu jego zadań i zwiększenia wartości, bez konieczności zgody KS
w tym zakresie).

Dodatkowo MFiPR wydało propozycje działań dla projektów współfinansowanych
ze środków EFS. Zgodnie z zaleceniami instytucje wdrażające środki EFS mogą:

- kwalifikować koszty stałe funkcjonowania miejsc opieki (w tym koszty personelu), które muszą być ponoszone pomimo braku dzieci w placówkach,

- w przypadku stypendiów stażowych uznawać oświadczenia uczestników (dotyczące m.in. konieczności opieki nad dzieckiem do lat 8, o zawieszeniu działalności przedsiębiorstwa, w którym odbywa się staż oraz o konieczności przebywania uczestnika w miejscu zamieszkania) jako wystarczające potwierdzenie udokumentowanej niezdolności
do wykonywania zadań,

- umożliwić beneficjentom zmiany wniosków i/lub umów o dofinansowanie na potrzeby dostosowania ich zapisów do zmienionych potrzeb uczestników projektów (np. aby zmienić pewne formy wsparcia na zdalne lub zapewnić dodatkowe środki na wydatki związane
z zapewnieniem bezpieczeństwa uczestników/personelu projektów),

- przekazywać członkom komitetów monitorujących w trybie obiegowym stosowną uchwałę o charakterze ogólnym umożliwiającą przyjęcie odstępstw od obowiązku stosowania kryteriów (w przypadku gdy obowiązujące kryteria wyboru projektów uniemożliwiają wprowadzenie ewentualnych zmian do projektu),

- w przypadku projektów, w ramach których przyznano dotacje lub pożyczki na rozpoczęcie działalności gospodarczej, wyrażać zgodę na czasowe zawieszenie prowadzonej działalności gospodarczej bez naruszenia wymogu trwałości (okres ten nie byłby wliczany do wymaganego czasu utrzymania działalności gospodarczej, a zatem po ponownym podjęciu działalności musiałaby ona być prowadzona proporcjonalnie dłużej o okres jej zawieszenia).

Dodatkowo Departament Zarządzania RPO, Departament Programów Regionalnych oraz Departament Europejskiego Funduszu Społecznego proponują przyjęcie następujących rozwiązań:

- wstrzymanie ogłaszania kolejnych konkursów zaplanowanych w Harmonogramie naborów wniosków na 2020 r. (z wyjątkiem konkursów skierowanych na poprawę sytuacji epidemiologicznej w związku z koronawirusem),

- wydłużanie terminów składania przez Beneficjentów dokumentów/uzupełnień/poprawek,

- odstępstwo od Wytycznych MFiPR dotyczących terminów przyjmowania kryteriów wyboru projektów poprzez ich skrócenie tzw. „szybka ścieżka” (w związku z zaplanowanymi projektami z zakresu zdrowia i minimalizowania skutków pandemii koronawirusa), pod warunkiem wyrażenia zgody przez MFiPR,

- bazowanie na korespondencji elektronicznej z beneficjentami (SL, skany/zdjęcia pism itp.),

-  umożliwienie wstrzymania realizacji projektów tylko na podstawie deklaracji beneficjentów, z krótkim terminem oczekiwania na odpowiedź ze strony instytucji (pozwoli to beneficjentom
na kontynuację projektów po ustabilizowaniu sytuacji, a jednocześnie umożliwi skupić się na najistotniejszych aktualnie potrzebach, w tym na zadbaniu o zdrowie i bezpieczeństwo pracowników oraz zapewnieniu płynności finansowej),

- wprowadzenie uproszczonej procedury i przyspieszenie oceny projektów (pod warunkiem wyrażenia woli przez potencjalnych beneficjentów na kontynuowanie ubiegania się o dofinansowanie), przekazanie członkom Komitetu Monitorującego RPO – Lubuskie 2020 w trybie obiegowym stosownej uchwały o charakterze ogólnym umożliwiającej przyjęcie odstępstw od obowiązku stosowania kryteriów również w zakresie EFRR,

- przeprowadzanie szkoleń dla Beneficjentów w formie webinariów/e-learningu (np. z tematyki wprowadzania zmian w projektach, kwalifikowalności wydatków itd.).

Propozycja Pakietu antykryzysowego dla biznesu w zakresie instrumentów finansowych/ instrumentów inżynierii finansowej w ramach umów „Strategia Wyjścia”:

- możliwość wprowadzania zmian w parametrach produktów i terminach realizacji instrumentów/projektów. Chodzi w szczególności o takie elementy, jak np. dodatkowe karencje w spłacie w okresie spowolnienia i zastoju gospodarczego (tzw. wakacje kredytowe) – dodatkowa 6 miesięczna karencja w spłacie rat kapitałowych i odsetkowych oraz adekwatne wydłużenie na rozliczenie jednostkowej pożyczki, możliwość zmiany terminów kontraktowych
w odniesieniu do wykonawców,

- zwiększenie z 60 proc. do 80 proc. poręczenia kwoty kredytu w ramach pomocy de minimis  oraz zwiększenie limitów wartości poręczeń,

- uelastycznienie zasad/terminów rozliczania jednostkowych transakcji oraz modyfikowanie harmonogramów spłat. Ponadto  możliwość modyfikowania terminów sprawozdawczych i indywidualnego podchodzenia w zakresie innych operacyjnych kwestii we współpracy
z Pośrednikami Finansowymi, dla których skutki obecnej sytuacji są także odczuwalne. 

Skorzystanie z tego typu rozwiązań musi być poprzedzone analizą każdego przypadku, a stosowanie wszelkich rozwiązań stanowiących odstępstwo od przyjętych reguł wdrażania funduszy unijnych powinno znajdować uzasadnienie w wystąpieniu siły wyższej jaką w tym przypadku stanowi pandemia koronawirusa.