Z powodu pandemii koronawirusa, spotkanie odbyło się w formie on-line. Obradom przedstawicieli lubuskich samorządów przewodniczył Marek Cebula, burmistrz Krosna Odrzańskiego i jednocześnie prezes Zrzeszenia. Uczestnicy spotkania przyjęli kilka stanowisk (w tym m. in. dotyczącego wynagradzania pracowników samorządowych zatrudnionych na podstawie wyboru) i wysłuchali wykładów oraz wystąpień.
O pracach nad Strategią
W swoim wystąpieniu marszałek Elżbieta Anna Polak przedstawiła m.in. stan prac nad trzecim projektem SRWL 2030. – Powoli kończymy prace nad Strategią. Konsultacje zostały zakończone i mamy nadzieję, że to już ostatnia wersja – mówiła marszałek i dziękowała samorządowcom za aktywność (w ramach konsultacji wpłynęło 688 uwag). Wprowadzenie Strategii opóźniła nieco Prognoza Oddziaływania na Środowisko, ale jak zaznaczyła Elżbieta Polak, to nie był czas zmarnowany, bo wiele pomysłów, które wpłynęły, zarząd uwzględnił. – Ciągle widzimy największe potrzeby w obszarze dróg, obwodnic, mostów, czy szeroko pojętego przeciwdziałania wykluczeniu transportowemu – zauważyła marszałek. W zgłoszeniach pojawiły się też miękkie projekty, jak np. rozwijanie tradycji pszczelarskich (czego nie było, a mamy aż 800 pszczelarzy), promocja produktów regionalnych czy stworzenie multimodalnego Centrum Logistycznego na rzece Warta w Gorzowie Wlkp. W trakcie konsultacji samorządy wystąpiły też o możliwość oddolnego tworzenia partnerstw i tworzenia nowych ZIT-ów. – I tak na przykład na północy, Gorzów wystąpił o rozszerzenie swojego obszaru o gminę Strzelce Krajeńskie, a na południu powstało Lubuskie Trójmiasto, czyli ZIT zielonogórski też wystąpił o rozszerzenie o Sulechów i Nową Sól – prezentowała zmiany marszałek.
Elżbieta Polak przypomniała także o nowym ukierunkowaniu strategii, która zakłada koncentrację priorytetów (z dziesięciu do pięciu). Regiony mają być bardziej inteligentne, przyjazne środowisku i mają to być regiony, które łączą, są silne społecznie oraz bliżej obywatela. – Dla nas bardzo ważne są też tzw. priorytety kluczowe. W poprzedniej strategii mieliśmy ich 25, teraz jest ponad 40. Nie boję się tego wpisywać, bo to jest ważne, by potem rozliczać nas z efektywności. A wpisanie ich daje szansę i nadzieję, że podjęta walka o ich realizację, zakończy się sukcesem – tłumaczyła marszałek. W obszarze inteligenta, zielona gospodarka regionalna, Lubuskie wskazało m.in. na rozwój parków technologicznych (w tym opóźnioną budowę parku Technologii Kosmicznych), startupów, powstanie nowych inkubatorów czy tzw. inteligentnych wiosek.
Marszałek Polak omówiła też pozostałe priorytety i projekty w poszczególnych obszarach. Wspomniała m. in. o specjalnych programach profilaktycznych (w obszarze Region silny w wymiarze społecznym oraz bliski obywatelom) i uruchomieniu w przyszłym roku, w partnerstwie z gminami, tzw. „szczepionki dla seniorów”.
Wszyscy jesteśmy na wojnie z Covid-19
Zdrowie i bezpieczeństwo mieszkańców w czasach pandemii koronawirusa to temat, który często przewijał się podczas spotkania. Marszałek Polak przypomniała samorządowcom, jak od marca do dziś, wygląda walka Lubuskiego z Covid-19. – Przekazaliśmy już 150 mln zł na te walkę. Dziś (22 października) spotkałam się z wojewodą, by uszczegółowić zadania związane z powstaniem szpitala tymczasowego, na 150 łóżek, w CZMiD w Zielonej Górze. Ta kończąca się budowa Centrum, to dla Lubuskiego chwila szczęścia, w tym wielkim nieszczęściu. Będą tu godne warunki do leczenia pacjentów, dużo lepsze niż w halach sportowych, czy polowych namiotach – mówiła marszałek.
W związku z sytuacją Covid-19 wiele samorządów ma problemy finansowe. Samorządowcy dopytywali więc marszałek o możliwość wsparcia finansowego i stworzenia dla nich programu, na wzór tego dla przedsiębiorców. – Elastyczność w tej sytuacji, w jakiej wszyscy się znaleźliśmy, jest dobrym podejściem, a taka samorządowa, regionalna tarcza rzeczywiście jest potrzebna. Jestem więc za, by tę tarczę uruchomić, bo kryzys gospodarczy, prędzej czy później, dopadnie nas wszystkich. Myślę też, że właśnie w ramach współpracy Lubuskiej Rada Samorządowej takie inicjatywy i pomysły natychmiast powinniśmy sygnalizować rządowi – zauważyła marszałek.
Mimo pandemii i związanych z nią wielu problemów organizacyjnych, samorządy nieustannie pracują i myślą o przyszłości. Ważnym tematem poruszonym podczas spotkania, było m. in. powołanie Lubuskiej Rady Samorządowej. – Myślę, że na dniach sfinalizujemy powołanie tego organu – informowała marszałek. Rada ma być ciałem opiniodawczo-doradczym i rekomendować dobre rozwiązania, a tym samym wspierać rozwój województwa lubuskiego.
Wymiar terytorialny w kolejnej perspektywie finansowej
By samorządy z powodzeniem mogły sięgać po unijne dofinansowania w kolejnej perspektywie, wcześniej muszą się we właściwy sposób zorganizować. Dlatego o założeniach wymiaru terytorialnego w województwie lubuskim w perspektywie 2021-2027 mówił podczas Konwentu ZGWL, członek zarządu województwa Marcin Jabłoński. – Mówimy tu o ZIT-ach, małych ZIT-ach, tzw. obszarach funkcjonalnych, które sprawniej te pieniądze mogą pozyskiwać – podkreślał marszałek. Dlaczego instrumenty terytorialne są teraz tak ważne? – Obecnie, wewnętrzne regulacje nakazują w Programach Regionalnych przeznaczyć co najmniej 6% alokacji na tzw. wsparcie zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich poprzez instrumenty terytorialne. Dodatkowo, Cel 5 polityki spójności na lata 2021-2027, czyli Europa bliżej obywateli dzięki wspieraniu zrównoważonego i zintegrowanego rozwoju wszystkich typów terytoriów, może być realizowany tylko poprzez te instrumenty – mówił marszałek i zachęcał gminy, które jeszcze nie zawiązały żadnych inicjatyw, do podjęcia wspólnych przedsięwzięć, by z jak największej ilości dostępnych środków pomocowych lubuskie samorządy mogły skorzystać. Marcin Jabłoński przypomniał też, że w tej kolejnej perspektywie samorządy będą mogły sięgać również po środki krajowe.
