Portal Województwa Lubuskiego

Wydarzenie odbywa się w dniach 27-29 sierpnia. Jego organizatorem jest Fundacja Strefa Zieleni wraz z krajowymi i międzynarodowymi partnerami. Jest to już siódmy międzynarodowy letni uniwersytet Zielonych organizowany w Polsce. Udział w debacie pt. Zielona Europa regionów i miast – wyzwania odbudowy i klimatu udział wzięła marszałek Elżbieta Anna Polak. Debatę prowadził szwedzki poseł do Parlamentu Europejskiego Jakop Dalunde. A obok marszałek w rozmowie udział  wzięli: Miłosława (Miłka) Stępień - Przewodnicząca Stowarzyszenia Akcja Konin i Just Transition Coordinator w: CEE Bankwatch Network oraz Aleksandar Gjorgjievski - Przewodniczący Zielonej Fundacji Sunrise w Macedonii Płn., uczestniczącej w międzynarodowym projekcie Green European Foundation "Cities as Placec of Hope".

Lubuskie chce być eko

O tym jakie wyzwania stoją przed województwem lubuskim w związku z odbudową po pandemii i z kryzysem klimatycznym  mówiła marszałek Elżbieta Anna Polak. Jak podkreślała, są one zdiagnozowane i wskazane w Strategii Rozwoju Województwa Lubuskiego 2030, która została zaktualizowana w lutym br. -  W porównaniu do dokumentu obowiązującego wcześniej, zwraca większą uwagę na postępujące zmiany klimatyczne i gospodarkę odpadami oraz wprowadzanie „zielonej gospodarki” – wyjaśniła E.Polak.

Wyzwania określone w strategii w odpowiedzi na kryzys klimatyczny to:

Wyzwanie 5. Zielona gospodarka i zrównoważony rozwój zasobami naturalnymi (w tym m.in.: wprowadzanie gospodarki obiegu zamkniętego, gospodarki niskoemisyjnej, OZE, promowanie nowoczesnych i inteligentnych rozwiązań technologicznych przyjaznych środowisku naturalnemu),

Wyzwanie 8. Poprawa stanu środowiska naturalnego (w tym m.in.: przeciwdziałanie negatywnym skutkom zmian klimatycznych, w tym ekstremalnych zjawisk pogodowych, rozwój zielono-niebieskiej infrastruktury na obszarach zurbanizowanych, zapobieganie powodziom i suszom, zwiększenie retencji wód opadowych, edukacja ekologiczna, ochrona bioróżnorodności i ekosystemów oraz zwierząt).

Odpowiedzią na te wyzwania są określone w strategii cele operacyjne, wskazujące działania konieczne do sprostania wyzwaniom środowiskowym. Należą do nich:

Cel operacyjny 1.2: Rozwój zielonej gospodarki, w tym energetyki przyjaznej środowisku,

Cel operacyjny 3.4: Ochrona środowiska przyrodniczego, w tym przeciwdziałanie negatywnym skutkom zmian klimatu,

Cel operacyjny 3.5: Rozwój funkcji metropolitalnych ośrodków wojewódzkich wraz z ich obszarami funkcjonalnymi.

Marszałek podkreślała także, że pandemia koronawirusa  postawiła przez samorządami nowe wyzwania. – Musieliśmy podjąć wiele działań minimalizujących negatywne skutki pandemii, ale także przygotować rozwiązania na wypadek kolejnych zagrożeń związanych z chorobami zakaźnymi – podkreślała. I to właśnie o takie zapisy została uzupełniona Strategia rozwoju regionu.

Najważniejsze wyzwanie w tym zakresie sformułowane
w strategii to:

Wyzwanie 11. Zwalczanie skutków pandemii COVID-19 oraz zapobieganie epidemiom, w tym: stałe doposażanie podmiotów leczniczych oraz wsparcie kadry medycznej, wsparcie dla przedsiębiorców
i gospodarstw domowych, wdrożenie systemu i procedur szybkiego reagowania na pojawiające się zagrożenia związane z chorobami zakaźnymi.

Zaplanowano szereg działań mających na celu minimalizację negatywnych skutków pandemii COVID-19 oraz ewentualnych przyszłych zagrożeń mogących mieć wpływ na pogorszenie sytuacji społecznej
w regionie. Określone zostały w celach operacyjnych:

Cel operacyjny 1.5: Rozwój konkurencyjnego sektora przedsiębiorstw i wsparcie reindustrializacji, w tym m.in.: specjalne wsparcie firm w celu przezwyciężenia skutków ekonomicznych pandemii COVID-19,

Cel operacyjny 2.2: Promocja włączenia społeczno-zawodowego oraz kompleksowe wsparcie seniorów, w tym m.in.:  wdrażanie rozwiązań kompleksowego wsparcia dla rodzin najbardziej dotkniętych skutkami zagrożeń epidemicznych,

Cel operacyjny 2.3: Wysoka jakość i dostępność usług medycznych oraz upowszechnianie profilaktyki zdrowotnej i zdrowego stylu życia, w tym m.in.: doposażanie podmiotów leczniczych w niezbędny sprzęt
(w szczególności do intensywnej terapii), infrastrukturę i środki ochrony osobistej, wypracowanie systemu i procedur szybkiego reagowania na pojawiające się zagrożenia epidemiczne, wzmocnienie dostępu pacjentów do elektronicznego systemu świadczenia opieki medycznej,

Cel operacyjny 3.3: Zapewnienie wysokiego poziomu bezpieczeństwa energetycznego i publicznego,
w tym m.in.: upowszechnienie wśród mieszkańców systemu i procedur zachowań w stanach zagrożenia epidemicznego,

Cel operacyjny 4.3: Wysoka sprawność działania administracji publicznej i instytucji regionalnych oraz współdziałanie na rzecz rozwoju regionu, w tym m.in.: wypracowanie i wprowadzenie w administracji publicznej narzędzi i procedur na wypadek klęsk żywiołowych, epidemii.

W strategii zaplanowano również do realizacji przedsięwzięcia, mające na celu przeciwdziałanie skutkom pandemii i kryzysu klimatycznego:

• Ograniczenie negatywnych skutków społecznych i gospodarczych pandemii COVID-19;
• Ograniczenie niskiej emisji w województwie lubuskim - nowoczesne źródła ciepła;
• Program ekologicznego transportu zbiorowego;
• Rozbudowa infrastruktury rowerowej na terenie województwa lubuskiego;
• Budowa i modernizacja źródeł wytwórczych opartych na zasobach lokalnych;
• Poprawa ochrony przeciwpowodziowej w województwie lubuskim;
• Program zapobiegania suszy;
• Edukacja ekologiczna.

Środki europejskie na zielony ład

Marszałek Elżbieta Anna Polak podkreślała, że zielony ład to także jeden z priorytetów polityki spójności. I to środki z Unii Europejskiej mają w dużej mierze wspomóc walkę z wyzwaniami ekologicznymi. Główne filary wsparcia to: niskoemisyjna gospodarka o obiegu zamkniętym, dążenie do neutralności klimatycznej, czy redukcja emisji gazów cieplarnianych, to główne filary wsparcia planowanego do podjęcia w obszarze środowiskowym w ramach nowego programu regionalnego. Wyzwania te będą realizowane także w oparciu o program regionalny. - Planowane działania w obszarze ochrony środowiska skupią się w dużej mierze na przedsięwzięciach łagodzących skutki zmian klimatu. Będą to obszary związane ze zwiększaniem efektywności energetycznej obiektów, rozbudową infrastruktury efektywnego ciepła systemowego, inwestycje w instalacje OZE (odnawialne źródła energii), projekty związane z „zazielenianiem” lubuskich miast oraz tzw. błękitną gospodarką (zatrzymywanie wody w miastach), projekty z zakresu gospodarowania zasobami przyrody, w tym gospodarki wodnej. Duży nacisk stawiamy na rozwój GOZ [Gospodarki o Obiegu Zamkniętym], biogospodarki (w kierunki zasobooszczędności) oraz obszaru racjonalnego gospodarowania odpadami (ponowne ich wykorzystanie, kompleksowe projekty z zakresu gospodarki odpadami, rozwój systemów selektywnego zbierania odpadów czy recyklingu). W obszarze tym projektuje się także interwencję w zakresie projektów infrastrukturalnych i taborowych na rzecz zrównoważonej mobilności miejskiej, projekty tworzące parki, ogrody botaniczne, ekoparki w przestrzeniach miejskich – poinformowała E.Polak.

Obszarowi środowiska dedykuje się na obecnym etapie projektowania interwencji w latach 2021-2027 znaczną alokację Programu na lata 2021-2027 w wysokości przeszło 186 mln EUR w ramach odrębnego Priorytetu. Natomiast aspekty związane chociażby z zieloną gospodarką z pewnością znajdą swoje miejsce w innych obszarach interwencji, choćby poprzez promowanie „zielonych” inwestycji przedsiębiorców, wpisujących się w tak ważną idee GOZ, czy działań badawczych zmierzających do rozwoju nowych technologii produkcji sprzyjających środowisku.

Głos regionów ważny dla rozwoju Unii Europejskiej

Jak podkreślała marszałek, aby sprostać wyzwaniom potrzebna jest jednak współpraca na wielu poziomach i z wieloma partnerami: rządem, Unią Europejską, jednostkami samorządu terytorialnego, samorządami gospodarczymi, organizacjami pozarządowymi, stowarzyszeniami, uczelniami, jednostkami naukowo-badawczymi i przedsiębiorcami.

Ważna jest także działalność Komitetu Regionów Unii Europejskiej, który jako reprezentacja regionów wszystkich państw Unii, ma ważny głos przy ustalaniu priorytetów Unii i określaniu funduszy unijnych. - Władze lokalne i regionalne, reprezentowane w UE przez Europejski Komitet Regionów, zawsze były podstawą demokracji europejskiej. Unia Europejska uwzględniająca lokalne i regionalne potrzeby i obawy wzmacnia tym samym legitymizację demokratyczną i poczucie współodpowiedzialności, a także wnosi większą wartość dodaną – zarówno do strategii UE, jak i pod względem ich skuteczności w terenie – z korzyścią dla obywateli. Komitet Regionów ściśle współpracuje z Komisją Europejską, Parlamentem Europejskim i Radą Unii Europejskiej, a także z różnymi poziomami sprawowania rządów w państwach członkowskich. Obecna sytuacja w UE wymaga stałego wzmacniania tej współpracy i zapewniania, by głos regionów, miast i gmin był coraz bardziej obecny w polityce UE i w jej procesie legislacyjnym – podkreślała E.Polak.  – Unia musi zwiększyć swoją odporność społeczną, gospodarczą i środowiskową we wszystkich regionach i miastach. Wspierana przez odpowiednio finansowane inwestycje europejskie, UE musi zadbać o to, by jej polityki i programy zaspokajały potrzeby społeczności lokalnych. Miasta i regiony są siłą napędową gospodarki europejskiej. Władze lokalne i regionalne odgrywają zasadniczą rolę w formułowaniu i wdrażaniu unijnych polityk, dlatego też UE musi skuteczniej i w większym stopniu angażować miasta i regiony w europejski proces decyzyjny poprzez praktyczny i dobrze zorganizowany wielopoziomowy proces sprawowania rządów – dodała.

Marszałek, podkreślała, że wierzy w skuteczność działań Komitetu Regionów, szczególnie teraz, kiedy Lubuskie nadal walczy o alokację na nową perspektywę. - Przekazaliśmy Komisji Europejskiej swoje zastrzeżenia do wysokości budżetu na perspektywę finansową 2021-2027, jest to głos mieszkańców niezadowolonych z wysokości alokacji przeznaczonych na program regionalny. Wierzę, iż ten głos zostanie usłyszany w UE, również Komitecie Regionów, który jest organem pomocniczym Komisji i spowoduje, iż mieszkańcy lubuskiego dostaną szansę na dalszy rozwój swojej małej ojczyzny, na rozwiązanie wielu problemów, kryzysów jakie zdiagnozowali u siebie – mówiła Elżbieta Anna Polak.

Ponadto w wydarzeniu udział wzięli m.in.: burmistrzowie Barcelony - Ada Colaou i Zagrzebia - Tomislav Tomašević.

Celem spotkania jest rozmowa o najważniejszych problemach i wyzwaniach związanych z ochroną środowiska oraz klimatu przed jakimi stoi Europa i Świat. To platforma wymiany doświadczeń i wiedzy w tym obszarze.