Jedna ze ścieżek tematycznych spotkania dotyczyła wojny w Ukrainie. Właśnie w niej Tadeusz Jędrzejczak wymienił działania, jakie podjął lubuski samorząd, by pomóc uchodźcom z terenów ogarniętych wojną. - Stworzyliśmy cały system wsparcia, nie czekając na decyzję rządu. Po pierwsze, zarząd województwa stworzył punkt wsparcia, korzystając z możliwości technicznych i organizacyjnych, jakie daje lokalizacja urzędu marszałkowskiego. Po drugie, powołany został zespół ds. pomocy Ukrainie składający się z dyrektorów, prawników i radnych wojewódzkich. Zespół ma zadanie koordynować pomoc wewnątrz urzędu, współpracować z innymi jednostkami i wypracowywać też długofalową pomoc dla uchodźców. Po trzecie, skierowaliśmy środki na zakup sprzętu medycznego i przekazaliśmy go do regionów partnerskich na Ukrainie, czyli do obwodu sumskiego i obwodu iwanofrankowskiego. Ponadto za pośrednictwem Rady Samorządowej, czyli przy współpracy samorządów w województwie lubuskim, skierowaliśmy środki na wsparcie powiatów - po 500 tysięcy złotych. Zakupiliśmy sprzęt medyczny, obecnie zarząd województwa wspiera również zakupy środków spożywczych. Łącznie to już prawie 8 milionów złotych wsparcia samorządu województwa lubuskiego. Niestety, należy stwierdzić, że współpraca z wojewodą nie układa się tak, jak byśmy chcieli. Brakuje systemowego rowiązania wspierania tych osób w żywność i środki chemiczne - powiedział członek zarządu województwa lubuskiego.
Tadeusz Jędrzejczak dodał również, że w pomoc uchodźcom bardzo mocno zaangażowali się wolontariusze Lubuskiego Samorządowego Centrum Pomocowego, organizacje pozarządowe i tłumacze. - Należy skierować wielkie słowa podziękowania dla wolontariuszy i NGO, które ogromnie i z wielką energią niosą pomoc dla uchodźców. Dlatego też cieszę się, że pracownicy naszego urzędu bardzo dobrze współdziałają z wolontariuszami i NGO, które korzystają z punktu pomocy zlokalizowanego w urzędzie. To dobry przykład współpracy i powinien być wzorem dla wielu innych samorządów.
Ponadto Tadeusz Jędrzejczak uważa, że obecność uchodźców w Polsce to szansa, ale i wyzwanie kulturowe oraz społeczne. Mówił, jakie rozwiązania należy wdrożyć, aby ułatwić integrację osobom z Ukrainy. - Brakuje informacji o subwencjach dla samorządów w zakresie edukacji. Brakuje też informacji, co ze wsparciem systemowym w ośrodkach pomocy społecznej i powiatowych centrach pomocy rodzinie. Czy i jak będzie rozszerzona pomoc i wsparcie techniczne dla samorządów - tak, aby mogły udźwignąć finansowo i kadrowo nowe zadania? To ważne, bo państwo musi dobrze funkcjonować. Wszyscy rozumiemy, że jest kryzys i że wszyscy pracujemy ponad normę, ale trzeba mieć na uwadze, że energia ludzi i zasoby wyczerpią się i trzeba stworzyć takie narzędzia, które temu zapobiegną.
Na kongresie samorządów poruszano też kwestie gospodarcze, społeczne, zdrowotne czy dotyczące zrównoważonego rozwoju. W dyskusji „Partycypacja obywatelska w jednostkach samorządu terytorialnego – stan obecny i perspektywy” głos zabrał Radosław Brodzik. Dyskusja była próbą odpowiedzi na pytanie, czy obywatele korzystają z możliwości wpływu na władze samorządowe, np. poprzez inicjatywę uchwałodawczą lub udział w budżecie obywatelskim. Kolejnym panelem z udziałem dyrektora Biura Współpracy Zagranicznej była „Dyplomacja samorządowa – promocja regionu w kraju i za granicą”. Radosław Brodzik opowiedział o walorach regionu lubuskiego i jego promocji w kontekście kontaktów międzynarodowych na szczeblu regionalnym.
Podczas kongresu region lubuski reprezentowała także posłanka Anita Kucharska-Dziedzic. Mówiła o braku wsparcia uchodźców przez wojewodę w kontekście tłumaczy i systemowych rozwiązań związanych z pomocą kobietom - zwłaszcza tym, które przeżyły trudne chwile w Ukrainie. Zwróciła uwagę, że brakuje narzędzi do ich wspierania.
Europejski Kongres Samorządów to miejsce spotkań liderów samorządowych, elit regionalnych z przedstawicielami administracji państwowej, organizacji pozarządowych i biznesu. Wydarzenie jest również okazją do wymiany poglądów na wiele tematów.
