Podczas posiedzenia (28 lipca) Zespołu ds. Międzynarodowych, Unii Europejskiej i Polityki Regionalnej Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego, którego współprzewodniczącą ze strony samorządowej (z ramienia Związku Województw RP) jest marszałek Elżbieta Anna Polak, dyskutowano nad dwoma zagadnieniami:
- wdrażaniem Krajowego Planu Odbudowy, między innymi w zakresie przyjętych do realizacji wskaźników, warunków i sposobu transferu części pożyczkowej do regionów, możliwości poszerzenia części pożyczkowej o kolejne środki, a także realizacji zaplanowanych 48 reform;
- projektem rozporządzenia Ministra Funduszy i Polityki Regionalnej w sprawie zaliczek w ramach programów finansowanych z udziałem środków europejskich.
Propozycja Elżbiety Anny Polak z aprobatą strony rządowej
W czasie dyskusji nt. wdrażania Krajowego Planu Odbudowy marszałek Elżbieta Anna Polak wystąpiła z propozycją, aby wykorzystać najbliższy termin konwentu marszałków (ma się odbyć na początku września br.) do omówienia harmonogramu naboru wniosków i przedstawienia ogólnej informacji na temat wdrażania KPO, a także terytorializacji przedsięwzięć związanych z KPO. - Zaproponuję Marszałkowi Lubelskiemu, który będzie gospodarzem konwentu, aby zaprosić stronę rządową. I to powinien być jeden z najważniejszych punktów obrad. Zwłaszcza że wszyscy dopytują członków zespołu o harmonogram naboru wniosków oraz o to, jakie środki są dedykowane realizacji poszczególnym reformom. A jest to duży pakiet 48 reform – podkreśliła Elżbieta Anna Polak.
Szczególnym zainteresowaniem cieszą się projekty w zakresie zielonych miast. Zwłaszcza że jest możliwość ich realizacji nie tylko w dużych miastach, ale również w obszarach funkcjonalnych, a także na terenie małych i średnich miejscowości. - Jest więc oczekiwanie na więcej szczegółów w tym zakresie i przedstawienie informacji na konwencie w celu wysłuchania opinii samorządów co do realizacji tu i teraz. Bo rozpoczęliśmy negocjacje w zupełnie innej rzeczywistości, a zupełnie inne są w tej chwili oczekiwania w związku z postępującą inflacją – tłumaczyła marszałek.
Propozycja Elżbiety Anny Polak spotkała się z aprobatą strony rządowej.
Uwagi samorządów zostały uwzględnione
Równie ważnym punktem dyskusji był projekt rozporządzenia Ministra Funduszy i Polityki Regionalnej w sprawie zaliczek w ramach programów finansowanych z udziałem środków europejskich. Większość uwag zgłaszana przez stronę samorządową oraz poszczególne województwa została uwzględniona w opiniowanym projekcie rozporządzenia. Strona rządowa odniosła się do wszystkich przekazanych uwag, co pozwoliło na ostateczne uzgodnienie tego aktu prawnego.
Środki z KPO powinny szybko trafić do samorządów
Na zakończenie obrad marszałek Elżbieta Anna Polak uznała postulat powołania specjalnych podzespołów, które mogłyby jeszcze bardziej szczegółowo przygotować się do wdrażania KPO, gdyż są to bardzo opóźnione środki finansowe i potrzebne już teraz.
- Gdy otwieramy kolejne przetargi jesteśmy przerażeni, jak dużo musimy dokładać do wszystkich inwestycji. A nie wyobrażam sobie, z jakim problemami borykają się gminy. My absolutnie nie będziemy niczego utrudniać. Będziemy starać się bardzo szybko uzgadniać wszystkie projekty wymaganych aktów prawnych tak, aby bez zbędnej zwłoki środki finansowe w ramach Krajowego Planu Odbudowy trafiły nie tylko do samorządów, ale także pozostałych beneficjentów – zapewniła na koniec obrad Marszałek Województwa Lubuskiego.
Warto podkreślić, że to posiedzenie Zespołu obyło się na wniosek marszałek Elżbiety Anny Polak, która powołując się na liczne głosy samorządowców podkreśliła konieczność pilnego omówienia założeń KPO.
Czym jest Krajowy Plan Odbudowy?
Krajowy Plan Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO) to program składający się z 54 inwestycji i 48 reform. Jego celem jest wzmocnienie polskiej gospodarki tak, aby łatwiej znosiła wszelkie kryzysy.
Polska otrzyma 158,5 mld złotych, w tym 106,9 mld złotych w postaci dotacji i 51,6 mld złotych w formie preferencyjnych pożyczek.
Zgodnie z celami UE znaczną część budżetu przeznaczona zostanie na cele klimatyczne (42,7%) oraz na transformację cyfrową (20,85%).
Pieniądze z KPO mają pomóc szybciej osiągnąć wyznaczone wcześniej cele. Dzięki nim zrealizowane zostaną nowe inwestycje, przyśpieszony będzie wzrost gospodarczy oraz zwiększone zatrudnienie. Fundusze zainwestowane będą m.in. w rozwój gospodarki, innowacje, środowisko, cyfryzację, edukację i zdrowie.
Obszary wsparcia:
- Odporność i konkurencyjność gospodarki,
- Zielona energia i zmniejszenie energochłonności,
- Transformacja cyfrowa,
- Efektywność, dostępność i jakość systemu ochrony zdrowia,
- Zielona, inteligentna mobilność,
- Poprawa jakości instytucji i warunków realizacji Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności.
KPO wpisuje się w zalecenia Rady UE dla Polski (CSR) oraz Krajowy Program Reform. Obejmuje reformy i inwestycje, które rozpoczęły się po 1 lutego 2020 r. i zakończą do 31 sierpnia 2026 r. Pieniądze KPO pochodzą z europejskiego Funduszu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności (Recovery and Resilience Facility – RRF). Aby je otrzymać, Polska musi podpisać umowę z KE na część grantową oraz umowę na część pożyczkową. Spłata pożyczki zakończy się nie później niż po 30 latach tj. do 2058 r.
