Pomysł budowy placówki ma bardzo długą historię. – Po raz pierwszy spotkałyśmy się w 2008 roku, na oddziale pediatrycznym z panią ordynator – przypomniała podczas środowego (2 listopada 2022 r.) briefingu prasowego marszałek Elżbieta Anna Polak. – Warunki były straszne. Ówczesna pani ordynator, Kazimiera Kucharska-Barczyk poprosiła: „Zróbmy coś razem dla dzieci i dla mam, tak nie można leczyć”. Mieliśmy wtedy najgorszą dostępność do leczenia dzieci w Polsce: brak wysokospecjalistycznych oddziałów – powiedziała marszałek.
Najważniejsza inwestycja dekady
Elżbieta Anna Polak dodała, że Centrum Zdrowia Matki i Dziecka jest najważniejszą inwestycją tej dekady. – Inwestycja kosztowała sporo – w jej trakcie „dosypywaliśmy” środki finansowe zarówno z funduszy europejskich, jak i z budżetu samorządu województwa. Łącznie, wraz z kosztami zakupu wyposażenia to 180 milionów złotych - z czego Fundusze Europejskie to ponad 130 mln, a wkład własny województwa to blisko 46 mln zł.
Ani złotówki wsparcia od prezydenta Zielonej Góry...
- Nawet złotówki do tej inwestycji nie dołożył Janusz Kubicki, prezydent Zielonej Góry, największego miasta w regionie oraz samorządowej stolicy lubuskiego, chociaż otrzymał dwa razy większe środki w ramach ZIT-u i miał pieniądze na wsparcie właśnie takich inwestycji - podkreśliła lubuska marszałek.
– To jest też dobry moment, żeby pokazać determinację wielu środowisk. Miałam 26 spotkań z różnymi środowiskami. Niestety nawet konsultant wojewódzki był przeciwko tej inwestycji, prezydent miasta nie chciał wydać pozwolenia na budowę. To opóźniało realizację inwestycji, ale dzięki środowiskom dzieci, stowarzyszeniom osób chorych, mamy to: mamy Centrum Zdrowia Matki i Dziecka! – powiedziała marszałek.
Nad uruchomieniem centrum pracuje cały personel
– Myślę, że to długo wyczekiwana chwila. Dzieje się to, czego wszyscy oczekujemy – ruszamy z przeprowadzkami pacjentów – powiedział Marek Działoszyński, prezes zarządu Szpitala Uniwersyteckiego. – Od dzisiaj pierwsze oddziały kliniczne, które będą docelowo funkcjonowały w centrum, zostają przenoszone łącznie z personelem i pacjentami. To bardzo duże przedsięwzięcie. Pracujemy na to właściwie od kwietnia, kiedy w tym budynku zakończył funkcjonowanie szpital tymczasowy i pożegnaliśmy pacjentów covidowych. Bardzo wielka praca wykonana przez personel administracyjny szpitala, ale także personel „biały”. Trzeba było przenosić cały sprzęt, przygotować technicznie cały obiekt. To wszystko jeszcze się dzieje, dlatego mówimy nie o pełnym otwarciu, a o rozruchowym briefingu, żebyśmy pokazali państwu, do czego jesteśmy przygotowani – mówił prezes szpitala.
– Przy tej okazji chcę serdecznie podziękować wszystkim, którzy dołożyli jakąś swoją cegiełkę do tego, że jesteśmy tu, gdzie jesteśmy, że może się zadziać to, na co wszyscy czekaliśmy, czyli rozruch Centrum Zdrowia Matki i Dziecka w Szpitalu Uniwersyteckim w Zielonej Górze – dodał Marek Działoszyński. Podziękował również za wsparcie dyrektorowi Departamentu Ochrony Zdrowia Tomaszowi Wróblewskiemu i dyrektorowi Departamentu Programów Regionalnych Markowi Kamińskiemu.
Wiele lat przygotowań
Kazimiera Kucharska-Barczyk, wieloletnia kierowniczka Klinicznego Oddziału Pediatrii, tak wspomina okres przygotowań do budowy centrum: – To zaczęło się zupełnie niewinnie: w czasie wizytacji pani marszałkini na oddziale przeszliśmy po salach, gdzie leżały i matki, i dzieci. Mamy jeszcze na karimatach. W tej chwili może nie wygląda to już tak strasznie po modernizacjach, ale warunki były trudne. I zaczęliśmy działać. Było tylu zwolenników budowy centrum, co i przeciwników. W milionowym województwie byliśmy taką „białą plamą”, gdzie nie było szpitala wielospecjalistycznego. Po wielu spotkaniach udało nam się podjąć decyzję o budowie. 23 września 2017 r. podpisywaliśmy akt erekcyjny i wmurowaliśmy kamień węgielny pod obiekt – przypomniała Kazimiera Kucharska-Barczyk.
Oddział tworzą ludzie, a nie tylko mury
– Staraliśmy się też o kadrę. Nie było roku, żebym nie występowała o miejsca rezydenckie. Pan kierownik, prof. Zaniew na pewno będzie to kontynuował. To nie same mury tworzą oddział, to muszą być ludzie, żeby można było leczyć dzieci na wysokim poziomie, a na pewno tak będzie. Jest to szpital wielospecjalistyczny, jedyny w województwie – mówiła K. Kucharska-Barczyk.
Centrum Zdrowia Matki i Dziecka ma rozpocząć działalność w styczniu 2023 r.
Lepsze możliwości leczenia noworodków
Przeprowadzka do nowego budynku czeka m.in. Kliniczny Oddział Neonatologii. Jego kierowniczka, dr Marzena Michalak-Kloc podkreśliła, że zespół oddziału mocno zaangażował się w przygotowania do przeniesienia. – Mamy niewielu pacjentów do przeniesienia, bo około 20. Dwoje dzieci jest w stanie niestabilnym – będzie może trochę większy problem, ale myślę, że też damy radę. Co mogę powiedzieć o przyszłości naszego oddziału? Myślę, że będziemy kontynuować to, co rozpoczęliśmy w dotychczasowym budynku. Oczywiście nowy lokal pozwoli nam na zwiększenie liczby intensywnych stanowisk – było 6, będzie 9, mamy możliwość zwiększenia ich nawet do 12. Zdecydowanie poprawią się warunki dla rodziców dzieci – mamy liczne pomieszczenia socjalne i hotelowe, rodzice będą mogli przebywać na oddziale i być blisko swojego dziecka – mówiła dr Michalak-Kloc.
Kierowniczka oddziału neonatologii zapewniała, że będą kontynuowane procedury, które są jedynymi w województwie lubuskim. Chodzi m.in. o hipotermię leczniczą u dzieci urodzonych w zamartwicy, transport neonatologiczny oraz diagnostykę i leczenie retinopatii wcześniaków. Nadal będzie też funkcjonował Bank Mleka Kobiecego.
Nadzieje na rozwój ginekologii i położnictwa
– Dzięki warunkom, które zostały stworzone w nowym budynku, jakość pobytu w szpitalu będzie nieporównywalnie lepsza z tą, która była do tej pory. Zostały stworzone warunki, w których mama zarówno w czasie porodu, jak i po porodzie będzie miała do dyspozycji w zasadzie wszystko, co będzie jej potrzebne. Sądzę, że to bardzo istotny element – powiedział dr Jerzy Hołowczyc, p.o. kierownika Klinicznego Oddziału Położniczo-Ginekologicznego. – Nasz oddział jest oddziałem trzeciego stopnia referencyjności – trafiają do nas najtrudniejsze przypadki z zakresu perinatologii z niemalże całego województwa. Przebywają u nas mamy w bardzo trudnych sytuacjach położniczych i rodzą się nam dzieci, które wymagają natychmiastowej pomocy neonatologicznej, jak i chirurgii dziecięcej. Mamy nadzieję, że w tym zakresie nasz oddział będzie się rozwijał, że stworzymy dodatkowe poradnie – mówił dr Hołowczyc.
Nowoczesna chirurgia, urologia dziecięca i pediatria
Dr hab. n. med. Marcin Polok będzie kierował 30-łóżkowym Klinicznym Oddziałem Chirurgii i Urologii Dziecięcej. – To będzie oddział nowoczesny, wszystkie sale są klimatyzowane, z dostępem do łazienki, są także łóżka dla rodziców. Będziemy mieli możliwość transmisji zabiegów operacyjnych do sali ćwiczeń dla studentów. W sąsiedztwie mamy oddział intensywnej terapii, co jest bardzo istotne, mamy blok operacyjny. Otrzymaliśmy mnóstwo nowoczesnego sprzętu, część tego sprzętu już jest używana. Bardzo się cieszę, że jutro (3 listopada 2022 r. – przyp. red.) będziemy mogli przenieść oddział i ruszyć – mówił lekarz.
Oddają całe swoje serce dzieciom i pracy
Ze stopniowego uruchamiania siedziby Centrum Zdrowia Matki i Dziecka cieszy się również dr hab. n. med. Marcin Zaniew, kierownik Klinicznego Oddziału Pediatrii: – Miałem przez 4 lata przyjemność być pełnomocnikiem zarządu szpitala ds. utworzenia centrum. Chciałem zapewnić, że osoby kierujące przyszłymi oddziałami oddają całe swoje serce dzieciom i pracy. Chcemy zbudować tutaj taką rodzinną atmosferę. Jeśli chodzi o oddział pediatrii z pododdziałami endokrynologii, diabetologii i nefrologii dziecięcej, te pododdziały dodaliśmy, mimo że one tak naprawdę w pewnym sensie funkcjonowały w strukturach Klinicznego Oddziału Pediatrii. To są dziedziny, które rozwijamy już od jakiegoś czasu. Oprócz tego oddział będzie świadczył usługi w zakresie pediatrii ogólnej, czyli pracujemy w trybie ostrodyżurowym, planowym, przyjmujemy dzieci z różnego rodzaju schorzeniami wieku dziecięcego. Jeśli chodzi o nefrologię, chciałbym dodać, że dzięki obecności świetnego zespołu chirurgów i urologów dziecięcych mamy możliwość stworzenia już znanego w Polsce ośrodka leczenia i diagnostyki kamicy moczowej u dzieci. Kadrę oddziału stanowią specjaliści i rezydenci. To osoby, które już za chwilę – mamy taką nadzieję – podejmą pracę na naszym oddziale – powiedział kierownik oddziału pediatrii.
Dwa nowe oddziały: onkologia dziecięca i intensywna terapia
Zupełnie nowym oddziałem, który ruszy w Centrum Zdrowia Matki i Dziecka, będzie onkologia dziecięca. Pokieruje nią prof. dr hab. n. med. Ewa Gorczyńska. – W Polsce jest 15 ośrodków onkologii, więc teoretycznie każde dziecko ma dostęp do leczenia. W onkologii dziecięcej dokonał się taki postęp, że jest możliwość wyleczenia wśród wszystkich nowotworów 80 proc. dzieci, a w najczęściej występujących białaczkach i chłoniakach nawet ponad 90 proc. Ale warunek jest taki, że dziecko musi trafić do leczenia bardzo szybko – jak najbliżej miejsca zamieszkania. Druga sprawa – dzieci muszą być leczone w bardzo dobrych warunkach, ponieważ leczenie jest bardzo intensywne i wynika z tego bardzo wiele powikłań, między innymi infekcyjnych. Bez bardzo dobrych warunków, dostępu do oddziału intensywnej terapii, nie może istnieć oddział onkologii. I kolejna sprawa to oczywiście kadra – zgłosiły się świetne pielęgniarki i wykształceni lekarze. Jeszcze jedna ważna sprawa – kiedy pacjenci kończą leczenie, też wymagają bardzo starannego nadzoru, opieki lekarzy różnych specjalizacji. Musi się to odbywać w placówce wielospecjalistycznej, wobec tego jestem szczęśliwa, że uda się tutaj zorganizować oddział onkologii. Z pewnością ułatwi się leczenie pacjentom i zdecydowanie poprawi szansę na całkowite wyleczenie z choroby nowotworowej – mówiła dr Gorczyńska.
Nowym oddziałem będzie także Kliniczny Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii dla dzieci. Jego kierowniczka, dr Dorota Michałowska podkreśliła, że będzie to jedyny taki oddział w województwie. – To sześciołóżkowy oddział, na dziś gotowy do przyjęcia dzieci w stanach zagrożenia życia i do opieki okołooperacyjnej, w różnych trudnych sytuacjach dla dzieci. Łączymy się w opiece z chirurgami dziecięcymi, pediatrami, neonatologami. Cały oddział jest zaopatrywany przez lekarzy, którzy wywodzą się z tego szpitala. Muszę powiedzieć, że dzięki pomocy pana prezesa udało nam się zaprosić do naszego zespołu pana prof. Piotrowskiego – niekwestionowany autorytet w zakresie intensywnej terapii dziecięcej – powiedziała dr Michałowska.
Operacje i radiologia na najwyższym poziomie
Dr Paweł Matecki, kierownik dziecięcego bloku operacyjnego: - Również bardzo się cieszę, że po wielu latach przygotowań, budowy, zebrań, decyzji, otwieramy to centrum z blokiem operacyjnym przeznaczonym zarówno dla dzieci, jak i ginekologii i położnictwa. Chciałem podziękować panu prezesowi, pani marszałek i wszystkim zaangażowanym w budowę. Oczywiście chciałem podziękować też swojemu zespołowi z oddziałową Anną Ignaś i wszystkimi pielęgniarkami. Od dzisiaj jesteśmy gotowi w zakresie ginekologii i położnictwa. Być może dzisiaj urodzi się pierwsze dziecko. Mamy sześć nowoczesnych sal operacyjnych, na których będą się odbywać wszystkie zabiegi chirurgii i ginekologii. Sprzęt jest nowoczesny, jest go dużo dzięki dofinansowaniu. Kadra jest gotowa, będziemy działać i zapewniać usługi na najwyższym poziomie.
Dr n. med. Wojciech Wierzchołowski, kierownik Zakładu Radiologii Klinicznej: – Bez diagnostyki obrazowej nie sposób wyobrazić sobie jakiegokolwiek leczenia. Ta część dotychczasowego Zakładu Diagnostyki Obrazowej, którą otwieramy w Centrum Zdrowia Matki i Dziecka, odpowiada wszystkim współczesnym wymogom funkcjonalnym i kubaturowym. Sprzęt, który się tutaj znalazł, pozwala nam na prowadzenie diagnostyki w pełnym zakresie – począwszy od klasycznej radiografii, przez ultrasonografię, tomografię komputerową na rezonansie magnetycznym skończywszy. Otwarcie tej części zakładu oznacza ogromne rozszerzenie zakresu jego działań. Od dziś zmienia on nazwę na „Zakład Radiologii Klinicznej”. To wskazuje, że zwłaszcza tutaj nasza współpraca z klinicystami będzie nie do przecenienia i nabierze prawdziwie zespołowego charakteru.
Podziękowania również dla zespołu technicznego
Sebastian Ciemnoczołowski, główny specjalista ds. rozwoju Szpitala Uniwersyteckiego podziękował za pracę zespołowi technicznemu placówki. – To centrum nie ruszyłoby, gdyby nie pomoc ludzi, których dzisiaj nie widzimy. Proszę sobie wyobrazić, że tutaj jest aparatura medyczna za 35 milionów złotych, dzięki decyzji zarządu województwa lubuskiego, który skierował 15 mln z budżetu i 20 mln ze środków unijnych. Aparaturę trzeba było kupić, zamówić, zorganizować przetargi, dopilnować terminów, wszystko musiało znaleźć się tutaj w bardzo krótkim czasie. Kolejny taki obszar to cały dział informatyki – ponad 100 różnego rodzaju sprzętu, który trzeba było zintegrować, który był składany nocami, na podłodze. To dział eksploatacji, administracyjno-gospodarczy. Te osoby, tak jak i cały „biały” personel jest jeszcze na oddziałach i cały czas ciężko pracują – powiedział S. Ciemnoczołowski.
Szpital dziecięcy jeszcze bez SOR-u
Emil Korczak, naczelny lekarz Szpitala Uniwersyteckiego zwracał uwagę, że baza Centrum Zdrowia Matki i Dziecka jest bardzo dobra, ale wymaga jeszcze rozbudowania. – Zyskujemy zupełnie nową jakość, jeśli chodzi o kształcenie studentów. Mamy świetne zaplecze dydaktyczne, sale seminaryjne, szatnie dla studentów. Niestety do tej beczki miodu muszę wrzucić trochę dziegciu: na razie nie udało nam się nic zmienić, jeśli chodzi o przyjęcie pacjentów do szpitala. W tym budynku będzie działała tylko izba przyjęć, nie będzie to SOR. SOR w dalszym ciągu działa w starym budynku. Trwają intensywne prace nad tym, abyśmy w ciągu kilku następnych miesięcy uruchomili obszar pediatryczny SOR-u. Natomiast dopóki tego nie będzie, tutaj nie będą zjeżdżać karetki, to będzie zaopatrywane przez SOR w dotychczasowej lokalizacji. Mamy zapewniony wewnętrzny transport szpitalny, który po wstępnym zaopatrzeniu będzie transportował pacjentów do tego budynku. Nie ma tutaj także nocnej i świątecznej pomocy doraźnej. Jeżeli się nam uda, jeżeli znajdziemy ludzi, to być może w przyszłym roku uda nam się uruchomić oddział pediatryczny SOR-u – wyjaśniał lekarz.
„Możemy zakończyć marzenie i uruchomić centrum”
Antoni Ciach, dyrektor ds. lecznictwa Szpitala Uniwersyteckiego: – Zostałem wciągnięty w zarządzanie w 2011 roku, kiedy zostałem naczelnym lekarzem szpitala. Od tego dnia cały czas widziałem determinację i walkę pani marszałek, pani doktor Barczyk, również wszystkich zarządzających. Wszyscy walczyli o Centrum Zdrowia Matki i Dziecka, żeby to marzenie się zrealizowało. W tej chwili w końcu możemy zakończyć to marzenie, uruchomić centrum tak, aby dzieci i ich rodzice mogli być leczeni w dużo lepszych warunkach, przy rozszerzonych możliwościach leczenia.
Dyrektor ds. lecznictwa dodał, że przeniesienie oddziałów do Centrum Zdrowia Matki i Dziecka umożliwia także poprawę leczenia dorosłych. – Mamy możliwości przesuwania oddziałów, remontowania ich, żeby poprawić warunki tam, gdzie infrastruktura jest stara. Być może powiększanie niektórych oddziałów – mówił Antoni Ciach.
Centrum Zdrowia Matki i Dziecka będzie mieć patrona
Szpital Uniwersytecki i Okręgowa Izba Lekarska postanowiły nadać imię nowej placówce. – Był taki lekarz, który był wieloletnim ordynatorem oddziału pediatrii w naszym szpitalu: dr n. med. Zbysław Kopyść. Wydał wiele publikacji, między innymi o rzadkich zespołach chorobowych. Była to właściwie jedyna taka publikacja, z której korzystali wszyscy pediatrzy. Lekarz ten, przechodząc już na emeryturę, bardzo aktywnie działał w izbie lekarskiej. Stwierdziliśmy – zarówno szpital, jak i izba lekarska – że odpowiednią osobą patronującą będzie właśnie dr Kopyść. Ale imię będziemy nadawać już przy okazji uroczystego otwarcia – powiedział dyrektor ds. lecznictwa.
Uroczyste otwarcie CZMiD zaplanowano na 15 grudnia 2022 r.
Podczas środowego briefingu zaprezentowano też rzeźbę „Macierzyństwo” Barbary Zbrożyny (1923-1995) ze zbiorów Muzeum Ziemi Lubuskiej. Dzieło z 1957 roku ma być symbolem Centrum Zdrowia Matki i Dziecka – stanie tu jego replika.
