Portal Województwa Lubuskiego

Lubuskie Regionalne Obserwatorium Terytorialne finansowane będzie w ramach krajowego projektu pn. „Wdrożenie systemu monitorowania polityk publicznych w województwie lubuskim poprzez budowę Lubuskiego Regionalnego Obserwatorium Terytorialnego” (LROT) w ramach Poddziałania 5.2.1 PO KL.

Lubuskie dobrze wykorzystuje środki unijne

Podczas konferencji marszałek Elżbieta Polak omówiła wykorzystanie środków unijnych w województwie lubuskim i wskazała na sukcesy w tym zakresie. - Lubuskie niewątpliwie wykorzystało swoją szansę na rozwój. Wartość 878 podpisanych umów na projekty inwestycyjne to 1,8 mld zł. Łącznie szacunkowo do lubuskiej gospodarki w perspektywie 2007-2013 wpłynęło ok 7,7 mld zł! To dzięki tym środkom Lubuskie rozwija się dynamicznie - mówiła marszałek. Ogromne pieniądze zostały zainwestowane także w kapitał ludzki. 651,3 mln zł m.in. na walkę z bezrobociem, podnoszenie kwalifikacji, edukację, a także rozwój przedsiębiorczości.

Lubuskie realizuje także dwa duże projekty transgraniczne w ramach Europejskiej Współpracy Terytorialnej. W ramach programu Polska (Lubuskie) – Brandenburgia zrealizowano projekty na łączną kwotę 113 mln euro, a w ramach współpracy z Saksonią projekty na kwotę 28 mln euro. To dzięki tym środkom zrealizowano działania mające na celu rozwój bazy usługowej i turystycznej, związane z ochroną zabytków, transportem, planowaniem przestrzennym, a także dotyczące współpracy naukowej.  To niezwykle ważne projekty, przynoszące wymierne efekty. Dlatego właśnie, kiedy zapdła decyzja, że Lubuskie nie będzie w nowej perspektywie objęte programem współpracy z Saksonią, zarząd województwa podjął szereg inicjatyw mających na celu zmianę tej decyzji. I udało się! Dzięki tym zabiegom powiat żarski objęty zostanie programem. - Ta decyzja to wynik naszej interwencji w Ministerstwie Rozwoju Regionalnego, ale także w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Spotkałam się z ministrem Zdrojewskim w Bad Muskau podczas obchodów 20-lecia Fundacji „Park Księcia Pücklera” i rozmawialiśmy o tym, że nie ma przyszłości dla tego miejsca, bo nie ma finansowania z programu Polska- Saksonia – mówiła marszałek Elżbieta Polak.

Lubuskie czerpało także z innych programów unijnych: Program Rozwoju Obszarów Wiejskich, PO Ryby, Infrastruktura i Środowisko, Innowacyjna Gospodarka. To także dzięki nim, jak podkreślała E. Polak zrealizowanych zostało wiele ważnych dla naszego regionu projektów.

Kończąca się perspektywa to wielki sukces naszego regionu. Lubuskie utrzymuje się w ścisłej czołówce regionów szczycących się najwyższym wykorzystaniem środków unijnych na osobę. Wg mapy dotacji UE stworzonej przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego w województwie lubuskim wysokość dofinansowania środkami unijnymi na mieszkańca wyniosła 8,7 tys. zł. - To ponad tysiąc więcej niż średnia krajowa – podkreślała marszałek Elżbieta Polak.

Nowa Perspektywa – wielka szansa na rozwój

Nowa perspektywa finansowa to jeszcze większa szansa i jeszcze większe możliwości. Do Lubuskiego trafi 906,1 mln euro. To o 160 mln euro więcej niż w kończącym się rozdaniu.

W perspektywie finansowej 2007-2013 w Lubuskiem funkcjonować będzie jeden program dwufunduszowy.  653,4 mln euro przeznaczone zostanie na projekty inwestycyjne, a 252,7 mln euro na projekty związane z kapitałem ludzkim. Zarząd przyjął już projekt RPO Lubuskie 2020. Program podzielony został na osie priorytetowe. Ich liczba zmniejszyła się o dwie i teraz mamy ich 10. – Podział alokacji to jeszcze kwestia otwarta. Czekają nas negocjacje z Komisją Europejską – tłumaczyła marszałek Elżbieta Polak, która omówiła podział środków oraz typy projektów, które będą mogły być realizowane w ramach poszczególnych obszarów. - Największe środki trafią do nauki i biznesu oraz na infrastrukturę transportową - mówiła. Na działania w ramach Osi Priorytetowej 1 (OP1) Gospodarka i Innowacja przeznaczone zostało 28,5% alokacji, czyli 186 mln euro. Ze środków tych skorzystać będą mogli przedsiębiorcy, klastry, instytucje otoczenia biznesu, jednostki badawczo - rozwojowe i uczelnie wyższe. Działania w ramach tej osi mają na celu wzmocnienie gospodarki regionalnej w oparciu o nowoczesne technologie i innowacyjne rozwiązania. Transport to OP 5, na którą przeznaczone zostało 156 mln euro, co stanowi 24% alokacji. – Dostępność komunikacyjna to jeden z priorytetów naszego regionu. Pracujemy nad Wieloletnim Planem Budowy i Modernizacji Dróg, który zawierać będzie wykaz najważniejszych dla Lubuskiego inwestycji drogowych – mówiła marszałek Elżbieta Polak. Duże dofinansowanie przeznaczone zostanie także na wsparcie gospodarki niskoemisyjnej oraz środowisko i kulturę (po 15% - 98 mln euro). Jak podkreślała marszałek w ramach tych osi realizowane będą projekty związane z termomodernizacją, alternatywnymi źródłami energii, a także renowacją zabytków i ochroną dziedzictwa kulturowego. – To daje szeroki wachlarz możliwości- przekonywała.

W nowej perspektywie spore środki przeznaczone zostaną także na budowę społeczeństwa informacyjnego. 29 mln euro ulokowanych zostało w Osi Priorytetowej 2. Rozwój Cyfrowy. 252 mln euro przeznaczone zostaną na projekty związane z kapitałem Ludzkim. 38% całej alokacji (96 mln euro) trafi na wsparcie regionalnego rynku pracy (OP6), 22% (55,5 mln euro) na włączenie społeczne i zwalczanie ubóstwa (OP7 Równowaga społeczna) i 26% (65,7 mln euro) na rozwój nowoczesnej edukacji (OP8). W ramach RPO Lubuskie 2020 na infrastrukturę społeczną, czyli wzrost dostępności i poprawa jakości usług społecznych, zdrowotnych i edukacyjnych w regionie przeznaczone zostaną 84 mln euro (13%).

Lubuskie samorządy, a środki unijne

Konferencja była także okazją do dyskusji na temat gotowości gmin, powiatów do korzystania ze środków unijnych. Jak podkreślała dr inż. Izabela Wojewoda – Prorektor ds. Rozwoju PWSZ w Sulechowie z przeprowadzonych przez nią badań wynika, że samorządy były największym beneficjentem w kończącym się okresie programowania, a fundusze unijne były kluczowym elementem rozwoju gmin ukierunkowanych głównie na infrastrukturę. W swoim wystąpieniu omówiła także czynniki ułatwiające oraz utrudniające gminom przygotowanie projektów. Wg niej samorządy niewątpliwie mają już doświadczenie w aplikowaniu o środki, mają także szereg potrzeb i przygotowaną autodiagnozę. Największą jednak bolączką jest brak środków na wkład własny oraz problemy związane z procedurami z zamówieniami publicznymi.

Marszałek Elżbieta Polak przekonywała jednak, że fundusze unijne to ogromna szansa dla samorządów. Jednak jak podkreślała, nie służą one wyręczaniu JST, ale pełnią funkcję wspomagającą i są ściśle ukierunkowane. Marszałek wymieniała obszary wsparcia, z których będą mogły skorzystać gminy w nowej perspektywie. Zachęcała do zawiązywania partnerstw publiczno-prywatnych.

W dyskusji wziął także udział Ryszard Zajączkowski, Prezes Regionalnej Izby Obrachunkowej w Zielonej Górze, który omówił działa RIO mające ułatwić samorządom aplikowanie o środki unijne w kontekście zmian ustawowych dotyczących wskaźnika zadłużenia, a konkretnie wyłączenia z niego inwestycji unijnych. Zachęcał także do szukania innych – pozabudżetowych możliwości pozyskiwania środków na wkład własny i deklarował pomoc kierowanej przez siebie instytucji.

Zdaniem Marka Cieślaka, starosty żarskiego największą przeszkodą dla powiatów w procesie aplikowania o środki unijne są szczegółowe wytyczne i regulacje dotyczące finansów powiatów uniemożliwiające oszczędności, które mogłyby być wkładem własnym. Jednak jak przekonywał powiaty łączą siły i walczą. – Działania, których nie możemy realizować sami, staramy się realizować wspólnie – mówił.

Z kolei prezydent Nowej Soli Wadim Tyszkiewicz, reprezentujący Zrzeszenie Prezydentów, Wójtów i Burmistrzów mówił, że największą bolączką gmin są sztywne wskaźniki nie uwzględniające specyficznych warunków oraz coraz większa liczba zadań.