Tradycje winiarstwa na Ziemi Lubuskiej sięgają XIII wieku. Niegdyś bardzo popularne i powszechne zajęcie z biegiem czasu zostało zaniedbane i zapomniane przez mieszkańców szczególnie południowej części województwa. Od kilku lat winiarstwo przeżywa swój renesans, a wraz z nim enoturystyka, czyli turystyka winiarska. Lubuski Szlak Wina i Miodu jest tego znakomitym przykładem.
Powstały w 2010 roku projekt połączenia we wspólne działanie kilku winnic początkowo o promieniu 30 km, rozrósł się obecnie do sporego przedsięwzięcia obejmującego swoim zasięgiem całe województwo. Jego punktami granicznymi są winiarnie w Wichlicach koło Szprotawy na południu oraz w Dobiegniewie na północy regionu. Na zachodzie i wschodzie punktami granicznymi są pszczelarnie: odpowiednio z okolic Sulęcina i Rzepina oraz Sławy. W sumie ścieżką wina i miodu pokonać można aż 302 kilometry!
W samym sercu turystycznej inicjatywy winiarzy powstaje Lubuska Winnica w Zaborze. Liderem tego projektu jest Samorząd Województwa Lubuskiego. Przejął on od Agencji Nieruchomości Rolnych 35 ha ziemi, która zgodnie z przekazami była wykorzystywana do upraw winorośli. W projekcie biorą udział winiarze z województwa lubuskiego przekazując swoje doświadczenia i wiedzę związaną z prowadzeniem winnicy. To oni poprowadzą cały proces technologiczny. Rolą Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Sulechowie jest czuwanie nad tym, aby podczas uprawiania nie powstały błędy, które mogą mieć znaczący wpływ na zbiory. Całą winnicą zarządza Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Kalsku, który jest jednostką podległą Samorządowi Województwa Lubuskiego. Winnica w Gminie Zabór wiąże się z promocją Marki Lubuskie. Jednym z jej elementów są winnice i lubuskie wino.
Lubuski Szlak Wina i Miodu to tzw. produkt sieciowy, który oferuje zarówno wydarzenia i imprezy, obiekty i usługi, produkcję i wyroby proponowane przez winiarzy, pszczelarzy, hotelarzy i muzealników skupionych w projekcie. Szlak prezentuje potencjał turystycznego regionu związanego z takimi produktami, jak wino i miód, które zostały wpisane na „Listę Produktów Tradycyjnych” Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
Lubuscy winiarze zapraszają co roku na weekendy otwartych winnic. Rozpoczynają w długi, majowy weekend i zachęcają do odwiedzenia malowniczych, atrakcyjnych i pełnych tradycji lubuskich winnic. Oferta jest bardzo bogata i każdy na pewno znajdzie coś dla siebie. Można delektować się winem i poczuć jego prawdziwą harmonię, w tym kompozycje zapachowe i smakowe z różnych odmian winogron. Na stołach winiarzy znajdują się naturalne produkty z winogron, którymi można uraczyć swoje podniebienie. Ci, którzy chcą poczuć namiastkę winnicy w swoim ogródku, mogą zakupić sadzonki winogron. Dodatkowo lubuscy winiarze oprowadzają gości po swoich winnicach i opowiadać jak odbywa się produkcja wina.
Dla tych, którzy są zainteresowani odkrywaniem lubuskich winnic, przygotowano „Paszport Winiarskiego Odkrywcy”. Goście, którzy przyjadą w wyznaczonych terminach zostaną zaopatrzeni w paszport z mapą ułatwiającą odkrywanie kolejnych winnic, będą mieli okazję zasmakować różnorodności lubuskich winnic oraz poznać ich właścicieli. Organizatorzy w przypadku zapotrzebowania gości chętnie wskażą miejsca zakwaterowania i ciekawą gastronomię w zależności gdzie w danym momencie znajdują się zwiedzający ponieważ “Paszport Winiarskiego Odkrywcy “obejmuje całe województwo Lubuskie.
Władze województwa wspierają też inne inicjatywny związane z odradzaniem się tradycji winiarskich.
24 sierpnia br. w Starym Kisielinie pod Zieloną Górą odbył się I Lubuski Maraton Szlakiem Wina i Miodu, jaki zorganizowało zielonogórskie Bractwo Biegaczy przy współpracy z Winnicą Julia. Maratończycy rozpoczęli ponad 42-kilometrowy bieg w Starym Kisielinie. Ponad dwustu zawodników z całej Polski wzięło udział Jego trasa nie jest atestowana, ale prezentuje atrakcje regionu i przebiega przez leśne ścieżki, mało uczęszczane drogi asfaltowe oraz przez winnice w Łazie, Zaborze, Proczkach, Niedoradzu i Raculi. Meta biegu znajdowała się w winnicy Julia w Starym Kisielinie.
Z kolei w Muzeum Etnograficznym w podzielonogórskiej Ochli odbywa się co roku "Święto Miodu, Wina i Chleba" - impreza nawiązująca do tradycyjnej kultury ludowej i lubuskiego szlaku wina i miodu. Na jeden dzień skansen zamienia się w krainę tańca i śpiewu oraz miejsce spotkań miłośników rękodzieła, sztuki ludowej i nieprofesjonalnej, smakoszy regionalnego wina, miodu, chleba, a także potraw regionalnych. Podczas plenerowej imprezy odbywają się degustacje najlepszych gatunków win i miodów, prezentacje sprzętu winiarskiego i pszczelarskiego, pokazy tradycyjnego pozyskiwania miodu i wina, pieczenia chleba w piecu chlebowym. Na scenie prezentują się kapele regionalne oraz organizowane są konkursy z wiedzy o tradycyjnym pszczelarstwie i winiarstwie. To także jarmark rękodzieła ludowego i artystycznego oraz przejażdżki bryczką po skansenie.
W listopadzie br. wydana została unikatowa książka autorstwa Mirosława Kuleby ENOGRAPHIA THALLORIS – Historia zielonogórskiego winiarstwa dofinansowana z budżetu województwa lubuskiego. To 1150 stron i około 3.000 ilustracji poświęconych historii winiarstwa. Jak mówi sam autor - jest w niej wszystko o naszym winiarstwie. Od średniowiecza po czasy współczesne. Cała publikacja dzieli się na trzy części. Pierwsza, pt. "Historia winem pisana", to dzieje lokalnego winiarstwa od jego początków aż do czasów współczesnych. Druga część to eseje Mirosława Kuleby, a trzecia - ostatnia partia to "Blask dawnej chwały", czyli zbiór dziewięciu artykułów autorstwa osób związanych z winiarstwem. W książce znajduje się ponad 2 tys. ilustracji i grafik miejscowych artystów.
