O Funduszach Europejskich dla biznesu. Przedsiębiorcy spotkali się w Zielonej Górze

Małgorzata Tramś-Zielińska

Autor

Przedstawiciele organizacji pracodawców, przedsiębiorców i instytucji okołobiznesowych ws. funduszy unijnych wzięli udział w spotkaniu dot. możliwości skorzystania z unijnych środków. Gospodarzami spotkania byli członek Zarządu Województwa Lubuskiego Marcin Jabłoński i przewodniczący Sejmiku Województwa Lubuskiego Wacław Maciuszonek.

Celem wtorkowego spotkania (13 czerwca 2023 r.) w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Lubuskiego było przekazanie potencjalnym beneficjentom bieżących informacji na temat realizacji programu Fundusze Europejskie dla Lubuskiego 2021-2027.

Biznes rządzi się swoimi prawami

- Dzisiejsze spotkanie dedykowane jest przedstawicielom sfery biznesu. To nieco inny sektor. W biznesie czas płynie inaczej, szybciej. W biznesie jeśli się ma pomysł, a nie ma się wsparcia w konkretnym momencie, to może być za późno. To ważny i trudny temat, aby pozyskać pieniądze w odpowiednim czasie. Trzeba pomóc tym, którzy potrzebują pomocy, którzy mają problemy, dlatego to musi być w odpowiednim czasie. Docierają do mnie sygnały od przedsiębiorców, że idzie to za wolno, nie na to co potrzeba. Jesteśmy w trudnym momencie, po okresie pandemii, wojny toczącej się za naszą granicą, kryzysu energetycznego. Wiele firm będzie musiało odnaleźć się w tej rzeczywistości. Liczę, że dziś będzie to początek integracji środowiska biznesowego. Ważne, abyśmy w sprawach gospodarczych mówili jednym głosem. Głos, który reprezentowałby wszystkie organizacje. Mam nadzieję, że dziś odbędzie się konstruktywna dyskusja, powiemy o rzeczach, które jeszcze możemy zmienić. Na pewno wnioski nie będą prostsze, ale liczę na sprawną współpracę. To szansa, żeby rzeczowo porozmawiać - mówił przewodniczący Sejmiku Województwa Lubuskiego Wacław Maciuszonek. Podzielił się także własnymi doświadczeniami w biznesie.

Warto rozmawiać i szukać, jak najlepszych rozwiązań

Członek zarządu województwa lubuskiego Marcin Jabłoński zaznaczył, że wtorkowe spotkanie to kolejne z całego cyklu. Miały one formułę otwartą, skierowane były do przedstawicieli JST, organizacji pozarządowych i przedsiębiorców. - Postanowiliśmy zorganizować także takie spotkanie dedykowane przedsiębiorcom. Jesteśmy po trudnych negocjacjach z Komisją Europejską. Jesteśmy tu po to, by wyjaśnić pewne kwestie, które są dla państwa ważne. Założyliśmy sobie, że postaramy się wesprzeć potencjalnych beneficjentów informacjami, które wyjdą im naprzeciw. Stąd pomysł, żeby bezpośrednio przekazać mieszkańcom Lubuskiego te informacje, które mogą być istotne z punktu widzenia jak najlepszego przygotowania się do aplikowania o środki unijne – mówił członek zarządu województwa lubuskiego Marcin Jabłoński. Jak ważny to temat, potwierdza duża frekwencja na spotkaniu w UMWL.

M. Jabłoński przypomniał, że 757 mln zł trafiło na konta lubuskich przedsiębiorców w poprzedniej perspektywie. - Stawiamy jasne kryteria, mamy transparentność procedur. W ramach Funduszy Europejskich dla Lubuskiego 2021-2027 do wykorzystania jest 915 milionów euro. To sukces samorządu w negocjacjach z Komisją Europejską oraz Ministerstwem Funduszy i Polityki Regionalnej, bo początkowo ta kwota była mniejsza. Pierwszy z 5 priorytetów to cel dotyczący właśnie gospodarki - Bardziej konkurencyjna i inteligentna Europa. Wierzę i zachęcam do rozważenia, aby zainteresować się pożyczkami. Te instrumenty zwrotne będą na korzystnych warunkach, to będą niskooprocentowane pieniądze – wyjaśniał członek zarządu województwa lubuskiego Marcin Jabłoński.

W ramach priorytetu 1 (97 346 294,00 euro) środki przeznaczone zostaną na: badania i innowacje, cyfrowe lubuskie (dotacje, instrumenty zwrotne, instrumenty terytorialne), rozwój przedsiębiorczości, rozwój inteligentnych specjalizacji.

Unia Europejska duże środki zdecydowała się przekierować na ochronę środowiska i przeciwdziałanie zmianom klimatycznym - Cel polityki 2 Bardziej przyjazna dla środowiska niskoemisyjna Europa. Priorytet 2 (184 972 358,00 euro) to zadania dot. podnoszenia efektywności energetycznej, to projekty związane z odnawialnymi źródłami energii. To zadania dedykowane zarówno dla instytucji publicznych jak i przedsiębiorstw.

Cel polityki 4 Europa o silniejszym wymiarze społecznym to sfera społeczna. W tym celu pieniądze przeznaczone zostaną na wsparcie rynku pracy, to pieniądze, które w części będą mogły być wykorzystane na rzecz zasobów ludzkich.

- Warto poszukiwać niekonwencjonalnych rozwiązań i środków, które są w innych priorytetach, np. priorytet 6 Zdrowy, aktywny i kompetentny pracownik - mówił członek zarządu Marcin Jabłoński.

Przypomniał, że 21 marca 2023 r. zarząd województwa przyjął harmonogram naborów wniosków o dofinansowanie. W dokumencie ujęto nabory zaplanowane na 2023 – 23 nabory na łączną kwotę 769,7 mln zł.

12 naborów na kwotę 545 408 710,00 zł w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego,
11 naborów na kwotę 224 288 033,16 zł w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Plus.

Na 2024 r. jest przygotowanych 16 naborów na kwotę 241,6 mln zł. Pierwsze nabory: lipiec-sierpień to konkursy na rozwój usług badawczo-rozwojowych, w grudniu na wsparcie konkurencyjności MŚP, cyfryzacja MŚP. - To pierwsze konkursy, pracujemy nad kolejnymi. Wiele kwestii jeszcze wyjaśniamy z Komisją Europejską – dodał członek zarządu Marcin Jabłoński.

Marek Kamiński, dyrektor Departamentu Programów Regionalnych Urzędu Marszałkowskiego mówił o wybranych obszarach i zasadach wsparcia. Zaznaczył, że pojawiła się nowa formuła - dotacja warunkowa na finansowanie wdrożenia u przedsiębiorcy wyników prac badawczo – rozwojowych. Nowością jest także możliwość dofinansowania wdrożenia przez dużego przedsiębiorcę a nie tylko przez MŚP. Dotacja warunkowa jest usankcjonowana prawnie.

- Jako pilotaż chcemy ogłosić późną jesienią pierwszy konkurs na tzw. projekty granowe. Mamy doświadczenie, bo takie konkursy były organizowane – mówił dyrektor. Alokacja wynosi 10 mln zł.

Jesienią 2023 r. zorganizowany zostanie przez Instytucję Otoczenia Biznesu konkurs dla przedsiębiorców ubiegających się o bon. Przedsiębiorca będzie mógł ubiegać się o bon. Maksymalna wartość bonu na realizację usługi badawczej wynosi 200 tys. zł netto.

Zgodnie z Harmonogramem naborów w 2023 r. w ramach Działania FELB.01.01 Badania i innowacje zaplanowany jest nabór, który będzie obejmował:

- typ II. Inwestycje w infrastrukturę B+R przedsiębiorstw

- typ III. Wsparcie działalności B+R przedsiębiorstw – projekty modułowe.

Alokacja wynosi 60 mln zł.

W tym roku w ramach 1 Priorytetu zaplanowany jest nabór: Działanie FELB.01.08 Rozwój inteligentnych specjalizacji

Nabór dotyczy wyboru projektów związanych z budową potencjału Regionalnych Inteligentnych Specjalizacji (RIS) województwa lubuskiego poprzez proces przedsiębiorczego odkrywania (PPO). Działanie polega na wsparciu integracji środowiska wpływającego na rzecz rozwoju innowacji w regionie. W ramach działania wspierane będą powiązania między przedsiębiorstwami a środowiskiem naukowym. Alokacja wynosi 3 mln zł.

Prezentacje omówili również dyrektor Departamentu Europejskiego Funduszu Społecznego w urzędzie marszałkowskim, Joanna Ejsmont oraz zastępcy dyrektora Departamentu Programów Regionalnych (DFR) UMWL Daniel Rogulski i Rajmund Binek.

Podczas spotkania pojawiły się pewne sugestie i postulaty. Głos zabrali:

Marszałek Lubuskiego Sejmiku Gospodarczego Maciej Woźniak podkreślał i wyliczał ograniczenia, z jakimi muszą się borykać ci, którzy dają miejsca pracy, zaznaczał, jak ważne jest partnerstwo ze środowiskiem gospodarczym i organizacjami. Apelował o współpracę i partnerstwo. Wskazywał na problemy. Na razie nie ma pieniędzy. - Skończyła się jedna perspektywa, a nie ma drugiej. Wydłuża się czas pracy w wielu firmach w pracy biurowej, 50 proc. to emeryci. Dla tej grupy trzeba przewidzieć możliwość przekształcenia, zwłaszcza dla kobiet. W minionej perspektywie udało nam się wypracować trwałe mechanizmy kształcenia zawodowego – to dorobek z tamtego okresu finansowania. Będzie to dawało długotrwałe efekty. Dobrze, że udało nam się to osiągnąć.

Poruszył także kwestię transformacji energetycznej.

Jerzy Korolewicz - Prezes Zarządu ZIPH: - Lubuscy przedsiębiorcy czekają na konkretne pieniądze na cele rozwojowe i edukacyjne. Poza bonami szkoleniowymi, wszystkie elementy są pokończone już dawno. Mój apel: doświadczenie ostatnich transz bonów na innowacje, które realizowaliśmy przez ostatnie kilka lata wspólnie z kilkoma organizacjami, jako prowadzący te konkursy pokazuje, że lubuskie firmy, przynajmniej na poziomie tych mniejszych działań badawczo-rozwojowych są przygotowane do swoich celów rozwojowych. To bardzo dobrze, że bon wzrośnie do 200 tys. zł. Ale pierwszy konkurs na 10 mln zł to za mało. Mój postulat to zwiększenie alokacji na ten konkurs. Apeluję o tego typu korektę.

Druga rzecz, proponuję przemyśleć koncepcję dofinansowania na misje i targi w formie instrumentów zwrotnych. Nie bardzo wyobrażam sobie firmę, która chce pojechać na targi i weźmie na to pożyczkę. Wydaje mi się to niefunkcjonalne i nieżyciowe. Jeśli chcemy skłaniać firmy do ekspansji, zachęcając je do brania pożyczek - to słaby argument.

Trzecia rzecz dotyczyła kwestii związanej ze środowiskami gospodarczymi, które są zdeterminowane, aby być partnerem samorządu gospodarczego. To, co udało się zrobić w ostatnim czasie pokazuje, że samorząd to dostrzega i widzi. Jest wola i przeszkolony personel, jesteśmy w stanie zrealizować wiele zadań, jakie chce samorząd. Warto korzystać z zasady pomocniczości, z gotowego potencjału przedsiębiorców.

- Do dobrych form współpracy musimy się też przyzwyczajać. W tej pespektywie dość spektakularnie podjęliśmy współpracę z OPZL i ZIPH, ale było też dużo kontrowersji. Środowisko przedsiębiorców musi się też do tego przyzwyczaić. Jesteśmy zdecydowani, żeby ta współpraca się dalej dobrze układała i będziemy ją pogłębiać – dodał członek zarządu M. Jabłoński.

Robert Paluch, Związek Pracodawców „Przedsiębiorczość”: – Jedna rzecz, która jest absolutną przeszkodą, to przejście przez proces odnawialnych źródeł energii. Hamuje jedna zasadnicza rzecz - firmy mają problem z przyłączem energetycznym. Firmy są gotowe, mają projekty, ale są blokowane. Jeśli my przedsiębiorcy chcemy stworzyć warunki do rewolucji w naszych zakładach, to żadne kwestie magazynowania energii nie pomogą, my jesteśmy w stanie stworzyć dużo więcej energii niż na potrzeby własne. Jeśli nie będzie rozwoju sieci przesyłowych i koordynowania tego na poziomie operatora. Ja nawet w tej sytuacji nie wiem, czy będę mógł przystąpić do konkursów. Ktoś w Polsce powinien zacząć pracować nad sieciami, proszę o interwencję w tej sprawie jeśli to możliwe.

Jak zapewnił członek zarządu M. Jabłoński temat na pewno podlega dyskusji.

Jarosław Nieradka - Wiceprzewodniczący Zarządu OPZL: - Przedsiębiorcy potrzebują dostępu do szybkich i tanich pożyczek. Prosimy ZWL i Departamenty o przyspieszanie tych prac. To byłoby z dużą korzyścią dla wszystkich firm, zwłaszcza tych, które mają problemy z płynnością. Drugi postulat jest taki, abyśmy mogli jako samorząd gospodarczy i partnerzy dialogu społecznego mogli wziąć udział w tworzeniu zarysu Regionalnego Funduszu Rozwoju, to propozycja, która pozwoli stworzyć lepsze warunki funkcjonowania Funduszu.

Janusz Jasiński – Przewodniczący Zarządu OPZL: - Najważniejszym elementem jest to, że to już nie jest perspektywa, ale są to konkretne projekty. Pieniądze unijne nie powinny trafiać tylko do bogatych. Ważne są realne kryteria przyznawania pożyczek.

Głos zabrali także przedstawiciele środowiska biznesu, akademickiego i lubuskich firm, a także Lubuskiej Izby Budownictwa. Przedstawiciel Izby podkreślał, że usługa budowlana powinna być innowacyjna. Przyspieszenie w budownictwie jest ogromne, szkoły branżowe nie nadążają z kształcenie uczniów w tym zakresie.

Tour po Lubuskiem

Instytucja Zarządzająca programem zorganizowała cykl spotkań informacyjnych we wszystkich powiatach województwa lubuskiego. W wydarzeniach uczestniczyli przedstawiciele Zarządu Województwa Lubuskiego oraz departamentów funduszowych Urzędu Marszałkowskiego Województwa Lubuskiego w Zielonej Górze, zaangażowanych we wdrażanie programu.

Celem spotkań było przekazanie potencjalnym beneficjentom informacji na temat realizacji programu regionalnego dla województwa lubuskiego, m.in.: planowanego harmonogramu naborów, Szczegółowego Opisu Priorytetów oraz założeń pierwszych do ogłoszenia w 2023 r. konkursów.

Spotkania odbyły się: