Raport o stanie województwa lubuskiego był jednym z najważniejszych punktów sesji absolutoryjnej Sejmiku Województwa Lubuskiego. Informacje z 2022 roku dotyczące regionu przedstawiła marszałek Elżbieta Anna Polak. – Rok 2022 zapisał się nie tylko w historii naszego województwa lubuskiego, ale Polski i świata jako rok wyjątkowy. Myślę, że przede wszystkim z powodów geopolitycznych – to w ubiegłym roku wybuchła wojna w Ukrainie. Ale w ubiegłym roku mieliśmy również bardzo wysoką, kroczącą inflację i kryzys energetyczny. Jednak nie tylko te trzy przesłanki miały istotny wpływ na realizację budżetu, ale przede wszystkim na stan województwa lubuskiego. Staraliśmy się więc ograniczać wydatki, zmniejszyć deficyt, nie zaciągnęliśmy kredytu w minionym roku, na bieżąco monitorując stan zaangażowania realizacji wszystkich zadań – przyznała marszałek podczas sesji w poniedziałek, 19 czerwca 2023 r.
Wśród zrealizowanych zadań marszałek wymieniła oddanie do użytku mostu w Milsku, Centrum Kreatywnej Kultury w Zielonej Górze oraz Centrum Zdrowia Matki i Dziecka.
Wskaźniki ekonomiczne województwa
– To samorząd województwa jest kreatorem polityki regionalnej. Nie bez znaczenia są strategie, takie jak np. Strategia Rozwoju Województwa. Nasze zadania, które przyjęliśmy do strategii, do kontraktu programowego, staraliśmy się realizować bez zarzutu i bez opóźnień. O tym mówią też wskaźniki gospodarcze. Produkt krajowy brutto dynamicznie rośnie – stanowi za ubiegły rok 62 proc. średniej krajowej w Unii. Dochody samorządów wojewódzkich per capita, które zostały ocenione w rankingu pisma „Wspólnota”, dają regionowi lubuskiemu drugie miejsce w kraju. Rośnie liczba przedsiębiorstw – w roku 2022 było to ponad 127 tysięcy zarejestrowanych podmiotów. Stąd też znacząco wzrosło przeciętne miesięczne wynagrodzenie – w regionie lubuskim na koniec 2022 r. to było 6800 złotych – wyjaśniła marszałek Elżbieta Anna Polak.
Stopa bezrobocia była najniższa w historii 25-lecia województwa i wynosiła 4,5 proc. Wzrosło zatrudnienie w sektorze przedsiębiorstw. Oprócz budownictwa znaczące branże to przemysł drzewny, motoryzacyjny, ale również branża innowacyjna – daje to województwu lubuskiemu pierwsze miejsce w Polsce pod względem udziału przychodów netto w sprzedaży produktów w firmach innowacyjnych. Jeśli zaś chodzi o nakłady na badania i rozwój w firmach, Lubuskie jest w połowie rankingu województw.
Turystyka, sport i regionalne specjały
Województwo lubuskie ma 84 produkty regionalne zarejestrowane na liście Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Turystyka w regionie odradza się po pandemii – w 2022 r. Lubuskie odwiedziło ponad 600 tys. osób.
Programem stworzonym z myślą o poprawie warunków wypoczynku w województwie jest Lubuska Baza Turystyczna. Dofinansowanie na kwotę 500 tys. złotych otrzymało 9 zadań. Na budowę i modernizację infrastruktury sportowej są przeznaczane środki w ramach Lubuskiej Bazy Sportowej.
Inwestycje w innowacyjny przemysł
– Region inwestuje w warunki do rozwoju gospodarczego przede wszystkim poprzez poprawę dostępności transportowej i teleinformatycznej. Tylko w ubiegłym roku zainwestowaliśmy w ten priorytet ponad 62 proc. To ma duży wpływ na lokowanie firm w naszym regionie i wzrost nakładów inwestycyjnych w tych firmach. To również tworzenie stref i terenów inwestycyjnych – powiedziała marszałek województwa lubuskiego.
Na gospodarkę i innowacje zostało zakontraktowanych ponad 757 mln złotych.
W Zielonej Górze-Nowym Kisielinie kończy się budowa Parku Technologii Kosmicznych. – W tej chwili go wyposażamy i do końca roku rozliczymy finansowo. Jesienią będzie oddany do użytku. Tam również znalazły swoje siedziby firmy innowacyjne, firmy wysokich technologii – dodała marszałek.
Dzięki takim inicjatywom jak Forum Innowacji powstało 8 partnerstw nauki, biznesu i samorządu w ramach lubuskich inteligentnych specjalizacji. Przedsiębiorcy, którzy działają w regionie, uczestniczą również w misjach gospodarczych organizowanych przez urząd marszałkowski.
Wsparcie dla społeczeństwa
– Równolegle inwestujemy w społeczeństwo, w kapitał ludzki – zapewnia marszałek Elżbieta Anna Polak. – Jest to w dużej mierze możliwe dzięki środkom europejskim, ale także tym z naszego budżetu – powiedziała.
W Lubuskiem dofinansowywane jest tworzenie nowych kierunków na uczelniach wyższych – np. kierunku lekarskiego i pielęgniarstwa. Młodzi mieszkańcy mogą korzystać z przeznaczonego dla nich programu Młodzi On-Life, programu stypendialnego Lubuskie Talenty czy wsparcia dla osób, które wybiorą specjalizację z psychologii klinicznej i psychiatrii dziecięcej.
Samorząd nie zapomina także o seniorach. Wydano ponad 3 tys. Lubuskich Kart Seniora. Z myślą o nich działa Sejmik Seniorów i Lubuska Rada Seniorów. Prowadzona jest współpraca z Uniwersytetami Trzeciego Wieku.
Pod względem zamożności mieszkańców województwo lubuskie znajduje się na 2. miejscu w Polsce.
Jak wygląda lubuska ochrona zdrowia?
Jeśli chodzi o inwestycje w jednostkach ochrony zdrowia, w Szpitalu Uniwersyteckim w Zielonej Górze oprócz Centrum Zdrowia Matki i Dziecka zakończono termomodernizację budynków. Trwa budowa nowego OIOM-u i okulistyki.
W Torzymiu otwarty został ośrodek geriatrii – jedyny taki w regionie, a w Obrzycach – izba przyjęć i nowe poradnie. W Obrzycach znajduje się jedno z Centrów Zdrowia Psychicznego. W Wielospecjalistycznym Szpitalu Wojewódzkim w Gorzowie Wlkp. rozpoczęła się zaś budowa ośrodka dializoterapii z oddziałem nefrologicznym.
Rok 2022 to także piąta edycja wojewódzkiego programu in vitro. Jego efektem są kolejne 44 ciąże.
Samorząd realizuje wiele programów profilaktycznych. – Na uwagę zasługuje przede wszystkim duży projekt w zakresie zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży realizowany w Zaborze. Pozyskaliśmy 12,5 mln złotych i kontynuujemy ten projekt w ramach Środowiskowego Centrum Zdrowia dla Dzieci i Młodzieży, również w Zielonej Górze: prowadzimy tutaj poradnię – mówiła Elżbieta Anna Polak.
Modernizacja i rozbudowa instytucji kultury
Wśród inwestycji w jednostki kultury marszałek wymieniła m.in. budowę sceny lalkowej przy Lubuskim Teatrze. Wspomniała także o wsparciu finansowym na wyjazd zespołu aktorskiego na Fringe Festival do Edynburga. – Na festiwalu Lubuskie będą reprezentować „Gusła” na podstawie „Dziadów”. Zarząd województwa przeznaczył na to 200 tys. złotych. Jestem przekonana, że tak jak „Gusła” podbiły publiczność w Polsce, tak podbiją na całym świecie – powiedziała marszałek.
Ponadto w regionie trwa rozbudowa i modernizacja Filharmonii Zielonogórskiej, modernizacja Zagrody Młyńskiej w Bogdańcu oraz pałacu w Ochli.
Promocja regionu
Promocja województwa lubuskiego polega m.in. na organizacji Pikników Zdrowia i Funduszy Europejskich, Kongresów Kobiet oraz świąt województwa. Na Festiwalu Otwartych Piwnic i Winnic gościło w 2022 r. ponad 1 tys. uczestników.
Region przyciąga do siebie także Lubuskim Latem Filmowym, festiwalem „Muzyka w Raju” czy imprezami filmowymi – Kozzi Film Festiwal czy Solanin Film Festival.
Infrastruktura, transport i środowisko
– W zakresie infrastruktury i środowiska Lubuskie zajmuje pierwsze miejsce w kraju pod względem długości ścieżek rowerowych w przeliczeniu na 10 tys. mieszkańców. Realizujemy m.in. program wsparcia gmin na dokumentację ścieżek rowerowych. W tym roku jest to 5 mln złotych – mówiła marszałek.
Stale wzrastają wydatki na kolej. Z ponad 79 mln do ponad 100 mln wzrosły nakłady na ten cel. Fundusz Kolejowy niezmiennie wynosi 6 mln zł. W 2022 r. zakończyła się modernizacja linii kolejowej nr 358.
Podwoiła się liczba pasażerów korzystających z lotniska Zielona Góra-Babimost. Było to 42 tys. podróżnych. Loty odbywają się do Warszawy i Gdańska, realizowane będą też wakacyjne czartery do Chorwacji i Turcji.
W zakresie ochrony środowiska monitorowany jest stan Odry po ubiegłorocznej katastrofie. Na ten cel zostało przekazanych 200 tys. złotych. W Lubuskiem powstaną 4 punkty pomiarowe.
Opinie klubów radnych ws. raportu
Po prezentacji raportu głos zabrał radny Sejmiku Województwa Lubuskiego, Kazimierz Łatwiński. W imieniu klubu radnych Prawa i Sprawiedliwości wymienił uwagi do pracy zarządu województwa. To m.in. wydatki na promocję regionu oraz informacja o rtęci w Odrze. Skrytykował też stopień zaangażowania we współpracę z polskim rządem czy zakup taboru kolejowego.
W imieniu klubu radnych Platformy Obywatelskiej wypowiedział się radny Grzegorz Potęga. Odniósł się m.in. do wydatków na kolej. – W tym roku planowane są zakupy kolejnych dwóch taborów. Systematycznie uzupełniamy braki, dlatego uważam, że ta uwaga jest szczególnie nie na miejscu. To, z czym mamy problem, to na pewno problem z tym, jak działa Polregio, które ciągle, co wynika z umów, jakie mamy z tą siecią, jest karane – stwierdził. Radny zapowiedział też, że klub akceptuje raport o stanie województwa i będzie głosował za absolutorium dla zarządu województwa.
Radny Zbigniew Kołodziej, reprezentujący klub PSL również ocenił raport pozytywnie. Zwrócił uwagę m.in. na realizację Lubuskiej Bazy Sportowej, przyznawanie stypendiów dla młodych Lubuszan oraz zakończenie kluczowych inwestycji, takich jak budowa mostu w Milsku.
Pozytywną opinię raportu wydał także klub Bezpartyjnych Samorządowców, w imieniu którego wypowiedziała się radna Maria Jaworska.
Debata nad raportem o stanie województwa
Radny Marek Surmacz po raz kolejny wrócił do tematu podejrzenia mobbingu pracownicy w Wojewódzkim Ośrodku Ruchu Drogowego w Gorzowie. Jego zdaniem działania podjęte w tym zakresie były niewystarczające. Przywołał także informację o rtęci w Odrze, nazywając ją dezinformacją.
Radna Aleksandra Mrozek skupiła się na turystyce. – To, co w raporcie poświęcono turystyce, to dwa akapity dwuzdaniowe, nie mówiąc o tabelce składającej się z trzech rubryk. Informacja o tym, że wzrosła liczba wykorzystania miejsc noclegowych powinna być zestawiona z informacją, że odnotowano spadek liczby turystycznych miejsc noclegowych – blisko 10-procentowy. Ogromnie ubolewam, że mimo deklaracji chęci wsparcia turystyka nie znajduje dokumentu, który koordynowałby współpracę. Nie możemy się opierać na zapisie w celu strategicznym, bo do realizacji zadań potrzebne są programy operacyjne – stwierdziła.
Radna Helena Hatka oceniła pozytywnie sytuację województwa pod względem ochrony zdrowia: – Mamy dobrą sytuację, jeśli chodzi nam o zapewnienie bezpieczeństwa zdrowotnego. Ubiegły rok był chyba jednym z najlepszych, jeśli chodzi o kondycję finansową jednostek ochrony zdrowia. To dobra baza, żeby mieszkańcy naszego województwa, w którym populacja gwałtownie się starzeje, uzyskiwali bez kolejek albo z niewielkimi kolejkami potrzebne świadczenia zdrowotne – stwierdziła. Jednocześnie uznała, że za mało uwagi poświęca się sprawom społecznym w regionie.
– Raport był bardzo dobrze przygotowany, właściwie obrazował wszystkie dziedziny, którymi zajmuje się Sejmik Województwa Lubuskiego – mówił radny Mirosław Marcinkiewicz.
Marszałek odniosła się do uwag
– Pytań padło sporo. Raport to podsumowanie, to dane statystyczne, bo tak należy raport składać. Odnosimy się do realizacji Strategii Rozwoju Województwa i polityk w konkretnych branżach. Oczywiście zgadzam się, że w statystykach szklanka może być do połowy pełna lub do połowy pusta. My przedstawiliśmy te dane i powiązanie z zadaniami samorządu, które wynikają z polityk regionalnych – odpowiedziała marszałek Elżbieta Anna Polak.
– Nie chciałabym pozostawić niektórych pytań bez odpowiedzi, zwłaszcza tych dotyczących rtęci – kontynuowała marszałek. – Panie radny Surmacz, panie radny Łatwiński, uporczywe nękanie to jest stalking. Mam wrażenie, że wszyscy jesteśmy świadkami uporczywego nękania. Wszyscy w całej Polsce doskonale już wiedzą o tym, że to tłumacz zadał inne pytanie niż sformułował dziennikarz. Wszystkie media krajowe, które mają autorytet i kierują się zasadami prawa prasowego, wyjaśniły tę kwestię wielokrotnie. Państwo dalej, z uporem maniaka, wracacie do tego tematu – zwróciła uwagę.
– Została tu przypomniana również sprawa WORD-u – sprawa wykreowana przez Prawo i Sprawiedliwość, żeby przykryć sprawę w Kalsku. Tam pracowniczka straciła dziecko, poroniła. Nigdy nie przedstawialiśmy tego na sesji sejmiku, bo to są sprawy zbyt wrażliwe, osobiste – odniosła się marszałek do kwestii WORD-u w Gorzowie Wielkopolskim.
Elżbieta Anna Polak wyjaśniła również, że szczegółowy raport ws. turystyki liczy kilkadziesiąt stron. Województwo lubuskie finansuje m.in. udział w targach turystycznych w Polsce i za granicą dzięki funduszom europejskim. Promuje Szlak Wina i Miodu, parki UNESCO, wspiera festiwale czy szlak zamków, pałaców i dworów.
– Pani radna Helena Hatka twierdzi, że bardzo dużo rząd przeznaczył z Narodowego Funduszu Zdrowia na leczenie Polaków. Nie na leczenie Polaków – rząd podniósł wynagrodzenia, nie tylko najniższe i dlatego zwiększył środki finansowe w ramach NFZ. Ale w takiej wysokości, że nawet nie pokrywają wzrostu wynagrodzeń. Dlatego pojawiły się dziury w budżetach szpitali, zwłaszcza powiatowych – mówiła marszałek.
– Mówicie państwo, że wzrost firm w naszym regionie i PKB to sprawa gospodarki, sprawa firm. Ale podałam też kwotę 800 mln zł w ramach regionalnego programu. Tyle zainwestowaliśmy na ten cel. Pieniądze, które rząd przeznaczył z naszych podatków na „tarcze”, wdrażał Wojewódzki Urząd Pracy – jednostka samorządu województwa – wyjaśniła Elżbieta Anna Polak.
– Budynek pasywny? Nie wiem, kiedy będzie zrealizowany. Wciąż niestety nie mamy pozwolenia na budowę. Wcześniej Park Technologii Kosmicznych też czekał na pozwolenie mimo spełnionych wszystkich warunków i złożenia kompletnego wniosku – odpowiedziała marszałek.
– Starałam się odpowiedzieć na wszystkie pytania, ponieważ uważam, że z dezinformacją trzeba walczyć. Lubuskie jest regionem otwartym dla wszystkich. Prowadzimy politykę regionalną w oparciu o standardy europejskie. Lubuskie jest progresywne, po stronie praw obywatelskich i prawdziwych wartości – podsumowała marszałek swoje wystąpienie.
Ostatecznie w głosowaniu raport o stanie województwa został przyjęty.
