To finał kilkumiesięcznych procedur i formalności związanych z przygotowaniem umowy, której stronami są: Województwo Lubuskie oraz zarządca infrastruktury kolejowej – spółka PKP Polskie Linie Kolejowe. Umowa regulująca zasady współpracy przy opracowaniu dokumentacji projektowej i realizacji robót budowlanych projektu pn. „Remont linii nr 363 na odcinku Skwierzyna – Międzychód” w ramach programu Kolej Plus została podpisana w piątek 6 października 2023 r. na dworcu w Skwierzynie.
Województwo Lubuskie w sojuszu z samorządami
- Bardzo cieszymy się z tego symbolicznego spotkania na dworcu w Skwierzynie. To spotkanie podobne do tego, jakie odbyliśmy kilka miesięcy temu na dworcu w Lubsku, gdzie podpisywaliśmy umowę na rewitalizację linii Lubsko-Bieniów – powiedział członek Zarządu Województwa Lubuskiego Marcin Jabłoński. - Samorząd województwa ze zrozumieniem podszedł do programu Kolej Plus. Podjęliśmy spory wysiłek i we współpracy z samorządami zbudowaliśmy sojusz. Opracowaliśmy dokumentacje dla kilku linii, które chcielibyśmy w najbliższy latach zrewitalizować. Zdecydowaliśmy się ostatecznie na złożenie dwóch projektów, pierwszego dotyczącego Lubsko - Bieniów i drugiego dotyczącego połączenia Skwierzyna-Międzychód. To są spore pieniądze, ogromny wysiłek dla budżetu i samorządu województwa. To projekt na kwotę 330 mln zł, a wkład samorządów to blisko 50 mln zł, w tym połowa to środki województwa lubuskiego.
- Budżet państwa jest około 650 razy większy niż budżet województwa - podkreślił Marcin Jabłoński. – Jeżeli wziąć pod uwagę te proporcje, to ten wysiłek zgromadzenia 50 mln zł wobec tych 330 mln zł wydaje się godny uznania.
Zakup dwóch nowych szynobusów
Marcin Jabłoński zwrócił się do ministra i prezesów, aby pochylili się nad specyficzną sytuacją kolei w Województwie Lubuskim, regionu gdzie 70 proc. linii kolejowych to linie niezelektryfikowane, a to powoduje nieustanne kłopoty za zbudowaniem sprawnego systemu połączeń. Unia Europejska zakazuje samorządom finansowania zakupu szynobusów, które nie są zeroemisyjne. – Nie będziemy w stanie w przyszłości zgromadzić odpowiedniej liczby pojazdów, które obsłużą te linie niezelektryfikowane. Jesteśmy na etapie rozstrzygania przetargu na zakupu dwóch nowych szynobusów. Zrobiliśmy to w sytuacji, kiedy doszło do poważnej zapaści systemu połączeń w naszym regionie z winy w 100 procentach spółki Polregio – mówił członek zarządu.
Nakłady na kolej wzrosły z 50 do 120 mln zł rocznie
Samorząd województwa ma pieniądze na wszystkie usługi, które zamówił, dysponuje kwotą 120 mln zł. – Mamy te pieniądze, płacimy za wszystko w terminie, bez żadnych opóźnień i zwłoki. Chcielibyśmy, aby nasze potrzeby były poważnie traktowane przez spółkę, która jest kontrolowana przez państwo. Nasze wysiłki to nie tylko program Kolej Plus. Przez ostatnie 5 lat zwiększyliśmy pracę pociągów z 2,7 mln km do ponad 4 mln km, nakłady wzrosły z 50 mln zł do 120 mln zł rocznie. To dla budżetu województwa duża kwota, to ogromna część naszych wydatków – zaznaczył członek zarządu M. Jabłoński.
Apel o rozpoczęcie inwestycji w Rzepinie i Żaganiu
Podkreślał, że samorząd województwa bardzo poważnie traktuje transport zbiorowy. Zwrócił się z prośbą o to, aby doszło do modernizacji linii 203, bo to podstawowa kwestia dla naszego regionu i jak zaznaczył, bez tego będziemy w ślepej uliczce. – Nie będziemy w stanie tego obsłużyć, Polregio też nie ma pomysłu, choć się do tego zobowiązało. Trzy lata temu samorząd województwa podpisał ze spółką nową umowę, a dwa centra obsługi pojazdów, które miały powstać w Rzepinie i w Żaganiu, wciąż nie powstały, chociaż na to są pieniądze. Prosimy o podjęcie działań, które doprowadzą do rozpoczęcia tej inwestycji. Pan wojewoda zapowiedział na konferencji w 2018 r., że inwestycja ruszy w 2022 r., a w przypadku skrajnych opóźnień w 2023 r. Już się kończy 2023 rok, a nie ma widoków na rozpoczęcie tej inwestycji. Jesteśmy gotowi do podjęcia współpracy ze wszystkimi, którzy chcą dobra lubuskiej kolei – podkreślił członek Zarządu Województwa Lubuskiego i dodał: – Dziękuję za możliwość sfinansowania naszego drugiego projektu. Życzę, żeby zadowolenie z kolei i połączeń było coraz większe.
Gorzów połączy się z Poznaniem
– To ostatnia, ale nie najmniej ważna umowa, ponieważ w połączeniu z projektem na terenie województwa wielkopolskiego, Międzychód-Szamotuły, powstanie linia kolejowa, która połączy Gorzów Wielkopolski z Poznaniem. Bardzo się cieszę, że z listy rezerwowej dzięki zwiększeniu alokacji w programie udało się ją uwzględnić – powiedział sekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury, Andrzej Bittel. – Bardzo dużo Polek i Polaków zyska dostęp do transportu kolejowego w wymiarze regionalnym, bardzo ważnym z punktu widzenia małych ojczyzn, łączenia ich z metropoliami. Dziękuję bardzo, że możemy tutaj dzisiaj stanąć i powiedzieć, że kolej w województwie lubuskim się rozwija, że będzie odpowiadała na potrzeby mieszkańców. Dziękuję za współpracę samorządowcom, za to, że ten wniosek został złożony.
Aby Lubuskie rozwijało się w sposób zrównoważony
Posłanka Krystyna Sibińska, członkini Sejmowej Komisji Infrastruktury podkreślała, że realizacja projektu umożliwi Lubuszanom podróż w głąb kraju, a ponadto ma duże znaczenie gospodarcze dla Gorzowa. – Będzie możliwość dojazdu do naszej gorzowskiej strefy przemysłowej. Ten projekt to efekt zabiegów wszystkich samorządowców, którzy wzdłuż tej linii kolejowej mają swoje gminy, bo oni wiedzą, że poprawi to też sytuację uczniów, którzy dojeżdżają do szkół, pracowników, którzy dojeżdżają do zakładów pracy – powiedziała posłanka Krystyna Sibińska.
– To, że Zarząd Województwa złożył taki wniosek do programu Kolej Plus, pokazuje, że również północna część województwa lubuskiego jest w zainteresowaniu zarządu i projekty są wybierane w taki sposób, żeby województwo lubuskie rozwijało się w zrównoważony sposób. Wszystkim należy złożyć podziękowania – mówiła posłanka i zapowiedziała, że będzie również działać na rzecz elektryfikacji linii nr 203.
„Skwierzyna wraca do gry”
Burmistrz Skwierzyny Lesław Hołownia szacuje, że w listopadzie 2023 r. zostanie ogłoszony przetarg, a umowa z wykonawcą inwestycji będzie podpisana wiosną 2024 r. Budowa ma potrwać do 2029 r. – Można powiedzieć, że Skwierzyna wraca do gry. Po inwestycjach, które zrobiliśmy w obszarze terenów inwestycyjnych, inwestycja w kolej na pewno zaprocentuje. Skwierzyna będzie się rozwijała dla dobra regionu i mieszkańców. Chciałem bardzo serdecznie podziękować za to, że wspólnie realizujemy tę inwestycję – powiedział burmistrz Lesław Hołownia.
Modernizacja linii kolejowych w Polsce jest zadaniem na wiele lat
Ireneusz Merchel, prezes zarządu spółki PKP Polskie Linie Kolejowe, wymienił programy inwestycyjne realizowane przez PLK. To m.in. Krajowy Program Kolejowy, którego jedna perspektywa już się kończy i jednocześnie rozpoczynana jest następna. – Ale trzeba też podkreślić, że środki unijne, które otrzymujemy, są przeznaczone na tzw. sieć bazową, korytarze europejskie. W 2021 r. Polskie Linie Kolejowe opracowały możliwości i potrzeby rozwoju infrastruktury kolejowej. Oszacowaliśmy je na blisko 300 mld złotych – tyle linii trzeba zmodernizować, odbudować, przywrócić do eksploatacji. Potrzebne są przynajmniej trzy perspektywy, żeby zrealizować ten program. I pewnie zawsze będzie problem z tym, co jest ważniejsze. Wybieramy duże inwestycje, które jako Polska mamy obowiązek zrealizować wobec Unii Europejskiej, jednocześnie realizujemy modernizację na liniach regionalnych – wyjaśnił prezes PKP PLK.
Linia dotrze do strefy ekonomicznej
Samorząd Województwa Lubuskiego już w kwietniu informował, że jest gotowy zrealizować ten projekt wspólnie z samorządami powiatowymi i gminnymi. Chodzi o miasto Gorzów Wlkp., powiaty: gorzowski, międzyrzecki i międzychodzki oraz gminy: Skwierzyna, Przytoczna, Deszczno i Międzychód, które znajdują się na trasie modernizowanej linii kolejowej.
Szacunkowa wartość projektu to 328,3 mln zł. 15 proc. tej kwoty, a więc około 49 mln zł, stanowi wkład własny samorządów - połowę zabezpiecza województwo, połowę pozostałe powiaty i gminy.
Samorządy partycypowały już w kosztach wykonania, na zlecenie Województwa Lubuskiego, studium planistyczno-prognostycznego o wartości blisko 710 tys. zł. W dokumencie przeanalizowano dwie opcje realizacji inwestycji. Rekomendację otrzymał wariant zakładający budowę około siedmiokilometrowego odcinka linii kolejowej, częściowo w nowym śladzie, która zapewni skomunikowanie strefy ekonomicznej w Gorzowie Wlkp. z południową i wschodnią częścią Lubuskiego oraz zachodnią Wielkopolską. Inwestycja obejmuje m.in.:
- rewitalizację istniejącej linii kolejowej nr 363 na długości około 29,4 km;
- remont i budowę nowych oraz korektę istniejących lokalizacji przystanków na linii kolejowej nr 367 i 203;
- odbudowę oraz częściowo budowę w nowym śladzie linii nr 415 (około 6,6 km).
Ten projekt dopełni inwestycję realizowaną w Województwie Wielkopolskim (również w ramach programu Kolej Plus) i docelowo obejmie odtworzenie połączenia Gorzów Wlkp. – Międzychód – Szamotuły – Poznań.
Jesteśmy zdeterminowani, by rozwijać sieć kolejową
To już drugi lubuski projekt w ramach programu Kolej Plus. W lutym 2023 r. Marcin Jabłoński podpisał analogiczną umowę z PKP PLK SA na rewitalizację odcinka nieczynnej linii kolejowej nr 275 z Bieniowa do Lubska z uwzględnieniem budowy mijanki na linii nr 370 w Letnicy. - Samorząd województwa zdecydował się przystąpić do programu Kolej Plus po to, by wesprzeć rządowe inwestycje, ale też i pokazać swoją determinację w rozwoju sieci kolejowych w naszym regionie – zaznaczył w trakcie uroczystości na dworcu w Lubsku członek Zarządu Województwa Lubuskiego.
Szacunkowa wartość rewitalizacji linii kolejowej nr 275 to 65,9 mln zł. 15 proc. z tej kwoty stanowi wkład własny samorządu województwa lubuskiego w wysokości blisko 9,9 mln złotych. Połowa z tych środków pochodzić będzie od gmin Lubsko i Jasień oraz od powiatu żarskiego.
