Województwo Lubuskie jest właścicielem 23 pojazdów szynowych z czego trzy to elektryczne zespoły trakcyjne. Ze względu na to, że 70 proc. linii kolejowych w naszym województwie jest niezelektryfikowanych, obsługa większości połączeń regionalnych, dla których organizatorem jest Województwo Lubuskie odbywa się pojazdami spalinowymi (20 sztuk). Zgodnie z umową o świadczenie usług publicznych w zakresie kolejowych przewozów pasażerskich zawartą pomiędzy Województwem Lubuskim (organizatorem) a Polregio S.A. (operatorem), Województwo udostępnia cały swój tabor operatorowi. Jednocześnie umowa określa, że za naprawy bieżące taboru, usuwanie usterek, przeprowadzanie przeglądów utrzymania P1 (wykonywane codziennie), P2 (wykonywane co 25 dni), P3 (wykonywane co 250 000 tys. km) odpowiada Polregio S.A. To spółka realizuje i finansuje te przeglądy. Województwo Lubuskie zobowiązane jest do realizacji i finansowania przeglądów utrzymania poziomu P4 oraz P5. Przeglądy te są najbardziej zaawansowanie oraz polegają na wykonaniu napraw wymagających demontażu oraz rozebrania pojazdu. Są one także najdroższe i wymagają zabezpieczenia w budżecie województwa każdego roku przynajmniej kilkunastu milionów złotych. Przeglądy te wykonywane są na danym pojeździe co 500 000 km (P4) lub co 2 500 000 km (P5). Co w praktyce oznacza, że dla części pojazdów odbywają się co 3-5 lat (P4) lub co kilkanaście lat (P5). Obecnie kończony jest jeden przegląd P4, zaś trzy umowy na przegląd P4 oraz P5 są finalizowane. Oznacza to, że obecnie cztery pojazdy wyłączone są na przeglądy, za które odpowiada Województwo Lubuskie. Zdarza się, że naprawy są wydłużone, ponieważ spółka Polregio zleca wykonawcom prace dodatkowe, które obejmują naprawy, których spółka nie dokonała w ramach napraw bieżących. Naprawy te ustalane są wyłącznie pomiędzy wykonawcami, a Polregio S.A. Postępowania przetargowe na przeglądy P4 i P5 są przeprowadzane przez Województwo zgodnie z harmonogramem przygotowanym przez Polregio. Żadne postępowanie przetargowe nie było wydłużane i odbywa się zgodnie z przepisami prawa.
Na dzień 11 października 2023 r. wyłączonych z użytku było 15 pojazdów udostępnionych przez Województwo Lubuskie. Z czego cztery na wspomniane przeglądy P4 i P5, a pozostałych 11 jest wyłączonych z powodu napraw bieżących i przeglądów za które ODPOWIADA przewoźnik. Przewoźnik, zgodnie z umową o świadczenie usług publicznych w zakresie kolejowych przewozów pasażerskich, zobowiązany jest także do ZAPEWNIENIA NIEZEBĘDNEJ rezerwy taborowej uzupełniającej pojazdy wyłączone z użytkowania.
Województwo Lubuskie od dłuższego czasu dostrzega, że przewoźnik prowadzi niewłaściwą politykę taborową skutkującą tym, że znaczna części pojazdów jest wyłączona na naprawy, które prowadzi Polregio S.A. Dlatego 16 czerwca br. członek Zarządu Województwa Lubuskiego Marcin Jabłoński wyraził zaniepokojenie problemami związanymi z taborem i przekazał ówczesnej dyrektor Polregio Zakład Lubuski w Zielonej Górze Marzenie Skubiszyńskiej pismo, w którym wraził oczekiwanie pilnego działania ze strony operatora w celu poprawy świadczonych usług i zminimalizowania liczby odwołanych kursów pociągów regionalnych. Pismo zostało również przekazane Prezesowi Zarządu Polregio S.A. Adamowi Pawlikowi.
Następnie w dniu 23 czerwca br. w siedzibie UMWL doszło do spotkania Marcina Jabłońskiego oraz dyrekcji Departamentu Infrastruktury i Komunikacji z zarządem spółki Polregio S.A. z prezesem Adamem Pawlikiem na czele. W trakcie spotkania zarząd spółki zobowiązał się zrealizować program naprawczy usprawniający funkcjonowanie przewozów użyteczności publicznej w województwie lubuskim, zminimalizowanie odwołań pociągów oraz zapewnienie niezbędnej rezerwy taborowej.
Jednym z najważniejszych punktów planu naprawczego przedstawionego przez operatora było przekazanie napraw związanych z utrzymaniem pojazdów będących w dyspozycji Lubuskiego Zakładu Polregio S.A. do firmy zewnętrznej w trybie zamówienia z wolnej ręki. Taki zabieg miał na celu przyspieszyć naprawy pojazdów, za które odpowiada spółka i spowodować szybkie zmniejszenie ilości wyłączeń pojazdów, a tym samym odwołań kursów w naszym regionie. Niestety, Rada Nadzorcza Spółki Polregio (w której zasiada m.in. pan Jarosław Porwich) nie zgodziła się na takie rozwiązanie zaproponowane przez zarząd Polregio. Stąd nadal wynikają liczne i długie wyłączenia pojazdów.
Co do zakupów pojazdów szynowych to należy podkreślić, że do realizacji wszystkich dziennych obiegów w naszym regionie niezbędne jest 16 pojazdów. Województwo, tak jak wspomniano na wstępie, zapewniło przewoźnikowi 23 pojazdy. Dodatkowo w umowie, wiążącej Województwo i operatora, ten ostatni zobowiązał się do zakupu kolejnych pojazdów oraz skierowaniu do naszego regionu dodatkowych pojazdów mających stanowić niezbędną rezerwę taborową. Mimo tego w trybie pilnym Województwo Lubuskie, w celu poprawy sytuacji taborowej przewoźnika, zdecydowało się zakupić dwa nowe pojazdy szynowe jeszcze w 2023 r. Postępowanie przetargowe, które dobiegło końca, wymaga przekazania przez samorząd województwa lubuskiego na ten cel 73 800 000 zł.
W odniesieniu do porównania zakupów taboru przez inne województwa należy podkreślić, że wszystkie dokonywane przez Województwo Lubuskie zakupy były konsultowane, wraz z Opisami Przedmiotu Zamówienia, z przewoźnikiem oraz były dokonywane w miarę dostępnych środków. Należy podkreślić, że jeden pojazd szynowy kosztuje około 30-35 mln zł. Do tero pory na zakup pojazdów szynowych będących własnością organizatora przeznaczono kwotę ponad 260 000 000 zł.
W ostatnich tygodniach Województwo Lubuskie dostrzega, że część ważnych połączeń kolejowych odwoływanych jest z powodu braku pracowników mogących obsługiwać przewozy. Z informacji, jakie przekazał przewoźnik wynika, że duża ilość jego pracowników korzysta w ostatnim czasie z licznych zwolnień lekarskich.
