Portal Województwa Lubuskiego

Podstawą dokumentu są informacje przekazywane przez dziewięć wojewódzkich samorządowych instytucji kultury, a także dane uzupełniające z lubuskich samorządów lokalnych szczebla powiatowego i gminnego, obejmujące swoim zakresem przedsięwzięcia o charakterze kulturotwórczym realizowane w kontekście zapisów Strategii.

I.   ZACHOWANIE CIĄGŁOŚCI DZIEDZICTWA KULTUROWEGO REGIONU

W 2012 roku Sejmik Województwa Lubuskiego udzielił po raz czwarty w historii Województwa Lubuskiego dotacji celowych na prace konserwatorskie, restauratorskie i roboty budowlane przy zabytkach wpisanych do rejestru zabytków znajdujących się na terenie województwa lubuskiego.  Łącznie piętnaście dotacji zostało przeznaczonych przede wszystkim na renowację zabytkowych obiektów sakralnych w kilkunastu miejscowościach regionu. Łączna kwota dotacji z budżetu województwa na przedmiotowy cel wyniosła w 2012 roku 550 tys. zł. Renowację i konserwację zabytkowych obiektów architektury wspierał tak jak w poprzednich okresach sprawozdawczych Lubuski Wojewódzki Konserwator Zabytków (24 zawartych umów na łączną kwotę 423 tys. zł) oraz w różnym stopniu, lubuskie samorządy lokalne.

II.    EFEKTYWNE WYKORZYSTANIE DZIEDZICTWA KULTUROWEGO REGIONU

W PODNOSZENIU JEGO ATRAKCYJNOŚCI

Instytucje muzealne kontynuowały badania nad elementami składającymi się na dziedzictwo kulturowe regionu, realizowały badania terenowe i prowadziły badania tradycyjnej kultury społecznej. Instytucje te podejmowały przedsięwzięcia w zakresie zabezpieczenia technicznego posiadanych zbiorów dóbr kultury oraz ich konserwacji, a także dokonywały uzupełnień zbiorów muzealnych zgodnie z profilami swojej działalności. W okresie sprawozdawczym Muzeum Ziemi Lubuskiej w Zielonej Górze pozyskało 120 obiektów, Muzeum Etnograficzne w Zielonej Górze z/s Ochli powiększyło swoje zbiory o 69 eksponatów, a Muzeum Lubuskie im. Jana Dekerta w Gorzowie Wlkp. pozyskało ogółem 618 eksponatów. Zbliżoną działalność w regionie prowadziły w okresie sprawozdawczym instytucje muzealne i paramuzealne prowadzone przez inne podmioty (przede wszystkim samorządy lokalne).

Przykłady realizacji tego celu Strategii, stanowią tworzone w oparciu o ofertę kulturalną atrakcyjne produkty edukacyjno - turystyczne np. w ramach tzw. Europejskiej Nocy Muzeów. W realizację tego celu wpisywały się ponadto m.in. własne programy edukacyjne realizowane przez wszystkie trzy wojewódzkie samorządowe muzea.

Realizowano także m.in. zapis Strategii postulujący działania polegające na digitalizacji zbiorów i ich udostępnianiu w sieciach teleinformatycznych m.in. poprzez kontynuację powiększania zasobów Zielonogórskiej Biblioteki Cyfrowej woparciu o zasoby Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej im. C. Norwida w Zielonej Górze (w 2012 r. roku zasoby Zielonogórskiej Biblioteki Cyfrowej powiększyły się o 711 publikacji).

III.   WZMOCNIENIE POZYCJI BIBLIOTEK PUBLICZNYCH JAKO OŚRODKÓW INFORMACJI ORAZ KULTURALNEJ I OBYWATELSKIEJ AKTYWIZACJI SPOŁECZNOŚCI LOKALNYCH

WiMBP im. Cypriana Norwida w Zielonej Górze uzupełniła swoje zbiory o 11.091 egzemplarzy książek, 2.192 jednostki inwentarzowe zbiorów specjalnych oraz 580 jednostek czasopism. Instytucja kontynuowała wraz ze szpitalem wojewódzkim w Zielonej Górze zbiórkę książek dla pacjentów, w wyniku której zebrano i przekazano na szpitalne oddziały 1.800 egzemplarzy książek.

WiMBP im. Zbigniewa Herberta w Gorzowie Wlkp. uzupełniła swoje zbiory o 12.511 egzemplarzy książek, 1.862 jednostki inwentarzowe zbiorów specjalnych oraz 364 jednostki czasopism Działający w strukturze książnicy Oddział dla osób specjalnej troski - Książka Mówiona kontynuował obsługę osób z różnego rodzaju dysfunkcjami - głównie z niepełnosprawnością wzrokową.

Obie lubuskie książnice skorzystały w 2012 r. z programów Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W ramach realizacji zapisu Strategii postulującego zabezpieczenie obiektów bibliotek m.in. przed pożarami w WiMBP im. C. Norwida w Zielonej Górze wykonano prace przystosowujące budynek instytucji do obecnie obowiązujących przepisów bezpieczeństwa pożarowego.

WiMBP im. Z. Herberta w Gorzowie Wlkp. w ramach projektu opartego na porozumieniu z Ambasadą USA oraz Fundacją Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego uzyskała dla swoich czytelników m.in. bezpłatny dostęp do ponad 34 komercyjnych amerykańskich baz danych. Natomiast WiMBP im. C. Norwida w Zielonej Górze utworzyła na swojej stronie internetowej tzw. Wirtualną Czytelnię Norwida oferującą dostęp do różnorodnych katalogów książek i czasopism - z zasobów własnych oraz innych, dostępnych w trybie on-line.

WiMBP im. Z. Herberta w Gorzowie Wlkp. dzięki zakupom sprzętu informatycznego ze środków pozyskanych w ramach programu MKiDN „Kraszewski. Komputery dla bibliotek” znacząco poprawiła bezpieczeństwo infrastruktury informacyjnej. Natomiast WiMBP im. C. Norwida w Zielonej Górze przeprowadziła kompleksową wewnętrzną inwentaryzację sprzętu i oprogramowania przygotowującą instytucję do realizacji projektu pn. „Nowoczesne e-usługi w WiMBP im. C. Norwida w Zielonej Górze” finansowanego ze środków LRPO.

Samorząd Województwa Lubuskiego dofinansował zadania inwestycyjne realizowane przez placówki biblioteczne lubuskich gmin w ramach Programu Biblioteka Plus (wsparto trzy zadania odpowiednio kwotami: 350 tys. zł, 148.805 zł i 23.480 zł.

W realizację tego zapisu Strategii dobrze wpisują się korzyści jakie lubuskie biblioteki odniosły 2012 r. w wyniku wdrażania wspomnianego już Programu Biblioteka Plus a także Programu Rozwoju Bibliotek. Na realizację zadań szkoleniowych i koordynacyjnych skierowanych do pracowników publicznych bibliotek terenowych objętych wymienionymi programami WiMBP im. Z. Herberta w Gorzowie Wlkp. pozyskała dwie dotacje na łączną kwotę 48.500 zł, zaś WiMBP im C. Norwida w Zielonej Górze dotację w wysokości 89 tys. zł.

IV.   AKTYWNE UCZESTNICTWO SPOŁECZEŃSTWA W ŻYCIU KULTURALNYM

Istotnym narzędziem w opiece nad utalentowanymi dziećmi i młodzieżą z terenu województwa lubuskiego były stypendia twórcze i artystyczne Marszałka Województwa Lubuskiego. W 2012 roku takie stypendia przyznane zostały dwudziestu spośród 101 zgłoszonych osób. Łączna wysokość każdego półrocznego stypendium tego rodzaju to 1.800 zł. W okresie sprawozdawczym tego rodzaju stypendialny system wsparcia realizowały również inne lubuskie samorządy terytorialne (np. Miasto Nowa Sól, Miasto Gorzów Wlkp. Miasto Zielona Góra, Miasto i Gmina Kożuchów).

V.    ZNOSZENIE BARIER KOMPETENCYJNYCH I ORGANIZACYJNYCH W ODBIORZE I DOSTĘPIE LUBUSZAN DO WARTOŚCI KULTURY SYMBOLICZNEJ

W 2012 r. Samorząd Województwa Lubuskiego kontynuował dofinansowywanie z własnych środków budżetowych organizacji sektora pozarządowego realizujących różnorodne wartościowe społecznie inicjatywy w zakresie kultury. Ponadto patronatem Marszałka Województwa Lubuskiego objętych zostało wiele inicjatyw wzmacniających poczucie tożsamości i przynależności do regionalnej wspólnoty wpisujących się w realizację Strategii Rozwoju Kultury Województwa Lubuskiego. Postulowane w Strategii wykorzystywanie m.in. odrębności kulturowej starszego pokolenia Lubuszan w ocenie kulturowych zmian pokoleniowych znalazło po raz kolejny swój wyraz w organizowanym corocznie „Lubuskim Tygodniu Seniora”. Wzorem lat ubiegłych funkcję integracyjną w zakresie tego zapisu Strategii, szczególnie w wymiarze międzypokoleniowym, pełniły odnotowujące bardzo dużą frekwencję imprezy plenerowe organizowane przez Muzeum Etnograficzne w Zielonej Górze z siedzibą w Ochli. Wielopłaszczyznową działalność na rzecz edukacji artystycznej, również w zakresie kultury tradycyjnej, kontynuowało Regionalne Centrum Animacji Kultury w Zielonej Górze.

VI.   ZAPEWNIENIE SPOŁECZEŃSTWU MOŻLIWOŚCI UCZESTNICTWA W PRZEDSIĘWZIĘCIACH ARTYSTYCZNYCH

Tak jak w poprzednich okresach sprawozdawczych wojewódzkie samorządowe instytucje kultury poprzez tworzenie stosownych warunków merytorycznych, materialnych i organizacyjnych zapewniały wysoki poziom artystyczny realizowanych przedsięwzięć - m.in. zgodnie z zapisami Strategii instytucje artystyczne realizowały cykliczne zadania ujęte w dokumencie, a także realizowały przedsięwzięcia w dziedzinie współpracy zagranicznej (występy wyjazdowe Teatru im. Juliusza Osterwy w Gorzowie Wlkp. na terenie Rosji, występy wyjazdowe Lubuskiego Teatru im. Leona Kruczkowskiego w Zielonej Górze na terenie Niemiec, występy wyjazdowe Filharmonii Zielonogórskiej im. Tadeusza Bairda na terenie Danii i Niemiec).

Instytucja wielokierunkowej działalności kulturalnej szczebla wojewódzkiego jaką jest Regionalne Centrum Animacji Kultury w Zielonej Górze realizowała w 2012 roku stosowny zapis Strategii prowadząc regularne cykliczne działania adresowane do podmiotów amatorskiego ruchu artystycznego z terenu województwa lubuskiego - w ramach cyklu pn. Promocja Twórczych Działań Artystycznych Dzieci i Młodzieży „Pro Arte” realizowany był program przeglądów w zakresie muzyki, tańca, teatru i recytacji oparty na strukturze podziału administracyjnego regionu. Program ten wzorem lat ubiegłych skutecznie wspierał i promował twórczą aktywność setek młodych Lubuszan zaangażowanych w funkcjonowanie amatorskiego ruch artystycznego w różnych częściach regionu.

VII.  MECENAT NAD REGIONALNĄ DZIAŁALNOŚCIĄ TWÓRCZĄ

W 2012 r. przyznane zostały po raz czwarty w historii Samorządu Województwa Lubuskiego Nagrody Kulturalne Marszałka Województwa Lubuskiego za wybitne osiągnięcia w dziedzinie twórczości artystycznej, upowszechniania i ochrony kultury (nagrody finansowe) oraz nagrody honorowe Złoty Dukat Lubuski przyznawane jako wyróżnienia jednostkom organizacyjnym i osobom fizycznym promującym oraz wspierającym finansowo i organizacyjnie działalność kulturalną Województwa Lubuskiego. Nagrody Kulturalne Marszałka Województwa Lubuskiego, w wysokości 5 tys. zł każda otrzymali: Włodzimierz Kwaśniewicz oraz Tadeusz Raczkiewicz. Złoty Dukat otrzymali: Marian Babiuch oraz Regionalna Telewizja Lubuska sp. z o.o.

W 2012 roku swoje nagrody kulturalne przyznawały również inne lubuskie samorządy - Miasto Zielona Góra, Miasto Gorzów Wlkp., Miasto Nowa Sól. Ponadto Gmina Gubin o statusie miejskim ustanowiła Gubińską Nagrodę Kulturalną im. Corony Schröter.

Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna im. Cypriana Norwida w Zielonej Górze wspierana m.in. przez samorząd Województwa Lubuskiego zorganizowała kolejną edycję corocznego konkursu na najlepszą książkę autorstwa lubuskiego literata pn. XIX Lubuski Wawrzyn Literacki (laureat nagrody za 2012 r. to Krzysztof Fedorowicz). Przyznano też VIII Lubuski Wawrzyn Naukowy (laureat nagrody za 2012 r. to Przemysław Bartkowiak). Ponadto obie wojewódzkie książnice - WiMBP im. Zbigniewa Herberta w Gorzowie Wlkp. oraz WiMBP im. Cypriana. Norwida w Zielonej Górze - kontynuowały działalność wydawniczą ukierunkowaną m.in. na prezentację dorobku lubuskich literatów.

W 2012 r. Samorząd Województwa Lubuskiego w ramach finansowania działań promujących region poprzez sztukę przeznaczył ze swojego budżetu istotne środki finansowe na trzy festiwale filmowe odbywające się w regionie: 200 tys. zł. na czterdzieste pierwsze Lubuskie Lato Filmowe w Łagowie Lubuskim, 50 tys. zł na Międzynarodowy Festiwal Kina Autorskiego Quest Europe 2012 oraz 50 tys. zł na czwarty Solanin Film Festiwal 2012. Również inne lubuskie samorządy terytorialne wspierały w okresie sprawozdawczym organizacyjnie i finansowo różnorodne inicjatywy kulturalne wpływające pozytywnie na wizerunek regionu w kraju i po za jego granicami.

VIII.   INTEGRACJA SPOŁECZNOŚCI WOJEWÓDZTWA I ZACHOWANIE TOŻSAMOŚCI NARODOWEJ

Samorząd Województwa Lubuskiego, doceniając istotną rolę społecznego zaangażowania na rzecz rozwoju kulturalnego lokalnych środowisk, regularnie wspierał finansowo szereg regionalnych inicjatyw społeczno - kulturalnych poprzez dotacje udzielane lubuskim stowarzyszeniom o różnorodnym profilu i zasięgu działalności. W ramach sprawowanego mecenatu nad działalnością kulturalną dotowano wartościowe przedsięwzięcia o charakterze wojewódzkim w zakresie rozwoju kultury i ochrony dziedzictwa kulturowego, promocji twórczości, edukacji i oświaty kulturalnej oraz działań i inicjatyw kulturalnych. W sumie dofinansowanych zostało 19 różnego rodzaju zadań łączną kwotą 79.663 zł.

IX.   BUDOWANIE SPOŁECZEŃSTWA OBYWATELSKIEGO

W 2012 r. zrealizowanych zostało wiele cyklicznych lub jednorazowych przedsięwzięć służących postulowanej w Strategii wewnętrznej integracji lokalnych społeczności takich jak „dni miejscowości”, festyny, imprezy tematyczne, rocznicowe itp.

Zapis Strategii postulujący prowadzenie edukacji kulturalnej dzieci i młodzieży aktywnie realizowało Regionalne Centrum Animacji Kultury w Zielonej Górze. Ta instytucja kontynuowała działalność w zakresie animowania twórczych form uczestnictwa młodych Lubuszan w kulturze koncentrując się w sposób szczególny na edukacji artystycznej, wspieraniu regionalnych tradycji i inicjatyw kulturalnych, wspomaganiu animatorów kultury w ich działaniach na rzecz rozwoju społecznego ruchu kulturalnego i powszechnej aktywności kulturalnej oraz doskonaleniu zawodowym instruktorów amatorskiego ruchu artystycznego.

Różnorodne działania w zakresie edukacji muzycznej dzieci i młodzieży z różnych grup wiekowych kontynuowała w 2012 r. Filharmonia Zielonogórska im. T. Bairda prowadząc akcję umuzykalniającą opartą przede wszystkim na koncertach i audycjach reprezentujących pełen zakres muzyki symfonicznej (15 koncertów symfonicznych dla 4.462 słuchaczy i oraz 11 koncertów kameralnych dla 2.565 słuchaczy). Zadania w zakresie edukacji muzycznej realizowało m.in. także nowopowstałe Centrum Edukacji Artystycznej „Filharmonia Gorzowska” w Gorzowie Wlkp.

Działalność oświatowo - edukacyjną w dziedzinie sztuk scenicznych skierowaną do dzieci i młodzieży tak jak w poprzednich okresach sprawozdawczych realizowały teatry prowadzone przez Samorząd Województwa Lubuskiego: Teatr im. Juliusza Osterwy w Gorzowie Wlkp. oraz Lubuski Teatr im. Leona Kruczkowskiego w Zielonej Górze.