Portal Województwa Lubuskiego

Lokalne Grupy Działania (LGD) w województwie lubuskim to stowarzyszenia, które były odpowiedzialne za przygotowanie lokalnych strategii rozwoju. Kolejnym etapem ich prac jest przygotowanie i realizacja projektów w ramach strategii LGD. To warunek otrzymania środków na te projekty w ramach programu Fundusze Europejskie dla Lubuskiego. Celem spotkania zorganizowanego 27 marca 2024 r. w Sali Kolumnowej Urzędu Marszałkowskiego było poznanie pomysłów na projekty i stanu gotowości do przeprowadzenia konkursów, w ramach których LGD otrzymają należne im fundusze.

– Chcemy porozmawiać o działaniu, na którym bardzo nam zależy, które jest pewnego rodzaju nowością w rozdysponowywaniu funduszy unijnych w województwie lubuskim. Zastanawialiśmy się nad tym, jak spożytkować kapitał i dorobek Lokalnych Grup Działania w kontekście możliwości wykorzystania sporych środków na Rozwój Lokalny Kierowany przez Społeczność (RLKS). Uznaliśmy, że spróbujemy w ramach pieniędzy przeznaczonych na tzw. wymiar terytorialny zapisać kwotę na RLKS – wyjaśnił marszałek województwa lubuskiego Marcin Jabłoński.   

Pieniądze na to, czego potrzebują lokalne społeczności

Tzw. wymiar terytorialny składa się z kilku elementów. To Zintegrowane Inwestycje Terytorialne i partnerstwa samorządów, działania rewitalizacyjne oraz właśnie instrument RLKS. Dla ZIT-ów i partnerstw przyznano kwotę 185,5 mln euro (która jeszcze się zwiększy ze względu na możliwość startowania samorządów w konkursach), na rewitalizacje – ponad 31,5 mln euro, a na RLKS – ponad 13 mln euro.

Projekty realizowane w ramach RLKS będą odpowiedzią na potrzeby społeczności lokalnych. Dzięki środkom finansowym na ten cel będą redukowane dysproporcje w różnych sferach. Skorzystają z nich m.in. osoby zagrożone wykluczeniem społecznym.

– Dzięki współpracy z Lokalnymi Grupami Działania te pieniądze trafią do najodleglejszych zakątków naszego regionu. To była świadoma decyzja Zarządu Województwa, żeby przekazać fundusze po to, by aktywizować mieszkańców i przeciwdziałać wykluczeniu społecznemu. Myśląc o równomiernym rozwoju województwa, umówiliśmy się, że ok. 18 proc. środków z funduszy unijnych przekażemy na obszary wiejskie. Nie tylko stolice i większe miasta mają się dynamicznie rozwijać. Chcemy też stworzyć możliwość, żeby usuwać różnego rodzaju deficyty, bo na tym polega cały ten program spójnościowy. Stąd też zadbaliśmy o to, aby fundusz RLKS był w województwie możliwy – dodał marszałek.

Fundusze zapisane w „szufladach”

Szczegóły nt. środków unijnych przeznaczonych na instrument RLKS przedstawiła Sylwia Pędzińska, dyrektor Departamentu Instytucji Zarządzającej Urzędu Marszałkowskiego. – Tak jak pan marszałek wskazywał, częścią państwa strategii lokalnych jest też część środków programu Fundusze Europejskie dla Lubuskiego. Zapisaliśmy to w programie w odpowiednich „szufladach”, w celach szczegółowych. Każdy cel szczegółowy ma określone wskaźniki, wymogi, które trzeba spełnić. Stąd też dzisiejsze spotkanie z państwem, żeby przyspieszyć te prace. Będziemy starali się tak współpracować, tak naciskać, żeby ten instrument nie spowalniał naszego programu – mówiła dyrektor.  

Z instrumentem RLKS są związane cztery cele szczegółowe:

• wspieranie równego dostępu do dobrej jakości włączającego kształcenia i szkolenia – 3,5 mln euro,
• wspieranie uczenia się przez całe życie – ponad 2,6 mln euro,
• zwiększenie równego, szybkiego dostępu do dobrej jakości usług społecznych – ponad 3,4 mln euro,
• integracja społeczna – blisko 3,7 mln euro.

– Rozwój Lokalny Kierowany przez Społeczność to nowa inicjatywa w ramach regionalnego programu, do tej pory jej nie mieliśmy. Jest to też osobny priorytet naszego regionalnego programu – dzięki temu możemy wesprzeć go nawet do 95 proc. kosztów kwalifikowanych. Za nami strategie, które państwo mają przygotowane, przed nami najważniejsze – nabór wniosków dla poszczególnych strategii. 26 marca 2024 r. Zarząd Województwa Lubuskiego przyjął zmiany w odpowiednich dokumentach programowych, które powodują, że będą państwo składali wnioski w trybie niekonkurencyjnym. Oznacza to, że nie będziecie konkurowali z nikim, tylko składali projekty na odpowiednie wezwanie Instytucji Zarządzającej, jaką jest Zarząd Województwa Lubuskiego. Umowy na wsparcie będą podpisywane po ocenie państwa projektów. Najważniejsze będą dla nas wskaźniki, czyli to, czego wymaga od nas Unia Europejska – podkreśliła dyrektor Sylwia Pędzińska.

Pomysły na edukację, turystykę i aktywizację seniorów

W kolejnej części spotkania oddano głos przedstawicielom Lokalnych Grup Działania, aby przedstawili swoje projekty i odpowiedzieć, czy są gotowi do składania wniosków. Pierwsze nabory zostaną ogłoszone już wkrótce, bo w drugim kwartale 2024 roku – w drugiej połowie kwietnia.

Wśród pomysłów, jakie przedstawiły LGD, jest m.in. rozwój zielonych gospodarstw opiekuńczych, w których wsparcie znajdą seniorzy, aktywizacja młodzieży, zajęcia z pierwszej pomocy w szkołach i zakup defibrylatorów, projekty turystyczne. 

– Jesteśmy gotowi do każdego naboru. Mamy propozycje, które otrzymaliśmy od mieszkańców, żeby nasza strategia szła w kierunku wykorzystania warunków turystycznych, krajoznawczych i wszystkiego tego, co jest potrzebne turystom. W związku z tym wszystkie działania podporządkowane są celowi turystycznemu. To budowanie infrastruktury turystycznej, drugie działanie polega na tym, że mają powstawać przedsiębiorstwa, które są związane z branżą turystyczną – np. agroturystyka, wypożyczalnie i warsztaty naprawy drobnego sprzętu turystycznego. Trzeci element to budowanie małej infrastruktury turystycznej, w którą chcą włączyć się organizacje pozarządowe. Mieszkańcy mocno zaapelowali też o większy dostęp do kultury, różnego rodzaju aktywności, w związku z tym podzieliliśmy to na kształcenie dla dorosłych oraz aktywizację społeczności i włączanie ich do tego, co się będzie działo. Mamy zaplanowanych ok. 40 projektów dla organizacji pozarządowych, które będą realizowane w 10 gminach – mówiła Ilona Wojciechowska, prezeska Lokalnej Grupy Działania „Stowarzyszenie Kraina Szlaków Turystycznych” w Sulęcinie.

Roksana Górna-Kopij, prezeska LGD „Kraina Lasów i Jezior” poinformowała o projekcie rozwoju gospodarstw zielonych. W 2024 r. zostaną utworzone 2 gospodarstwa opiekuńcze, zostanie utworzonych 15 miejsc opieki dla osób starszych. Realizowane będzie też lokalne kształcenie dorosłych.

Lokalna Grupa Działania „Zielone Światło” stawia na wzrost aktywności turystycznej, kulturalnej i rekreacyjnej oraz na wzrost potencjału społeczno-gospodarczego. Czeka na ogłoszenie konkursów i jest gotowa do dalszej pracy nad projektami.

To przykładowe projekty – Lokalne Grupy Działania mają ich więcej. Przed wakacjami jest planowane kolejne spotkanie, na którym Instytucja Zarządzająca programem Fundusze Europejskie dla Lubuskiego sprawdzi, czy LGD są gotowe do przeprowadzenia konkursów.

Trzeba działać sprawnie, czasu jest niewiele

Marszałek Marcin Jabłoński przypomniał, że wszystkie projekty Lokalnych Grup Działania będą musiały zostać ocenione. Wynika to z procedur. – Żeby to wszystko uporządkować i szczęśliwie móc rozdysponować środki, musimy wykonać określoną pracę, która jest monitorowana przez Komisję Europejską, a jest też częścią całości, za którą odpowiada Zarząd Województwa Lubuskiego, w tym Departament Instytucji Zarządzającej, który monitoruje wszystkie części programu regionalnego. Przed nami cały cykl działań związanych z opisywaniem i zgłaszaniem do oceny projektów, które będą państwo realizować. Stąd poczuliśmy potrzebę, żeby zwrócić uwagę na konieczność realizacji procedur, które muszą nam dać gwarancję tego, że wszystko, co robimy będzie później zatwierdzone przez Komisję Europejską – tłumaczył marszałek.

Rezultaty projektów muszą być osiągnięte do października 2024 r., w związku z czym marszałek województwa poprosił Lokalne Grupy Działania o mobilizację.

Punkt Informacyjny Funduszy Europejskich służy pomocą

Na koniec spotkania przedstawiono informację nt. działań realizowanych przez Sieć Punktów Informacyjnych Funduszy Europejskich. Zaprezentowała je Ewelina Hajłasz – kierownik Wydziału Sieci Punktów Informacyjnych Funduszy Europejskich w województwie lubuskim. Zapowiedziała, że 8 kwietnia 2024 r. odbędzie się szkolenie nt. obsługi systemu SOWA, w którym składane są wnioski o dofinansowania ze środków Unii Europejskiej. Poinformowała również, gdzie znaleźć Punkty Informacyjne Funduszy Europejskich:

• Główny Punkt Informacyjny Funduszy Europejskich w Zielonej Górze – ul. Bolesława Chrobrego 1, 65-043 Zielona Góra,
• Lokalny Punkt Informacyjny Funduszy Europejskich w Gorzowie Wielkopolskim – ul. Władysława Sikorskiego 107 (budynek Wojewódzkiej i Miejskiej Biblioteki Publicznej im. Zbigniewa Herberta) 66-400 Gorzów Wielkopolski.

Specjaliści w punktach informacyjnych udzielają danych nt. regionalnego programu Fundusze Europejskie dla Lubuskiego i dostępnych w nim środków.

Lubuszanie muszą odczuć korzyści z członkostwa w UE

– Uważamy spotkanie za bardzo udane. Bardzo miło było państwa posłuchać. Myślę, że to praktyka, którą warto będzie powtarzać. Przed wakacjami powinniśmy jeszcze poszukać okazji do kolejnego spotkania. Chcę poprosić państwa o współpracę i zaangażowanie. Jesteście państwo dla nas bezcenni w tym sensie, żeby pieniądze unijne trafiły do najodleglejszych zakątków województwa. Bez państwa pomocy to się nie uda– podsumował spotkanie w Urzędzie Marszałkowskim marszałek Marcin Jabłoński. Zaapelował do Lokalnych Grup Działania, aby włączyły się także w obchody rocznicy wstąpienia Polski do Unii Europejskiej.

– 1 maja 2024 r. będziemy obchodzić uroczystości tego 20-lecia. Zakomunikowali to ministrowie spraw zagranicznych Polski i Niemiec, mają 1 maja pojawić się w Słubicach, gdzie jako cały kraj będziemy świętować 20-lecie członkostwa w Unii. Oczywiście będziemy chcieli jako region wpisać się w te uroczystości i działania i cały cykl przygotowań. Myślę, że to byłby dobry pomysł, żeby także Lokalne Grupy Działania włączyły się w różnego rodzaju formy aktywności pokazujące dokonania i dorobek tego, że jesteśmy w Unii Europejskiej. Będziemy państwu wdzięczni za niesienie tego kaganka oświaty, pokazywanie, jakie korzyści niesie członkostwo w Unii Europejskiej – dodał marszałek.

W spotkaniu wziął udział także wicemarszałek województwa lubuskiego Zbigniew Kołodziej.

#FunduszeUE #UEdlaLubuskiego #UE #PomocUE #FunduszeEuropejskie #FunduszeUnijne #UEdlaPL #EUREGIOPoland #FunduszeEuropejskiedlaLubuskiego