W środę, 23 kwietnia 2025 r. w Parku Technologii Kosmicznych w Zielonej Górze-Nowym Kisielinie odbyła się konferencja „Transformacja energetyczna lubuskich gmin”. Wydarzenie zorganizowało Zrzeszenie Gmin Województwa Lubuskiego.
Patronat nad konferencją objął marszałek województwa lubuskiego Marcin Jabłoński. – Cieszymy się, że podejmują państwo tematy istotne dla naszej przyszłości, dla wszystkiego, co nas otacza. Park Technologii Kosmicznych powołaliśmy po to, żeby korzystać z jego możliwości. Mam nadzieję, że projekty związane z wykorzystaniem odnawialnych źródeł energii, innowacje technologiczne, które będą podnosić efektywność energetyczną, uczynią ją bardziej przyjazną środowisku, również będą powstawać przy wsparciu zasobów, jakie są dostępne w PTK – mówił marszałek.
Samorząd Województwa Lubuskiego w poprzedniej perspektywie finansowej funduszy unijnych przeznaczył ok. 250 mln zł na podnoszenie efektywności energetycznej, a w obecnej perspektywie jest to blisko 500 mln zł. Są to środki dostępne w formie dotacji lub pożyczek dla różnych sektorów gospodarki.
– Transformacja energetyczna w Polsce rozpoczyna się od najmniejszego gospodarstwa – miejsca, w którym mieszkamy. Tak było chociażby z systemem gospodarowania odpadami. Nie mam wątpliwości, że dzisiaj stoimy przed nowymi wyzwaniami. Dzisiaj nie jesteśmy w stanie funkcjonować bez energii. To powinno wzbudzić w nas wszystkich refleksję, że nie mamy czasu. Trzeba bardzo szybko znaleźć jak najwięcej osób zaangażowanych w transformację energetyczną. Dziękuję za podjęcie tego tematu i zorganizowanie tej konferencji. Mam nadzieję, że wyjdą stąd państwo z nową energią i nowymi pomysłami na to, żeby zmieniać to, co możemy zmienić – powiedział wojewoda lubuski Marek Cebula.
Prezes Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej Mirosław Glaz odniósł się do programu „Czyste Powietrze” i funduszy dostępnych na transformację energetyczną. 71 lubuskich gmin prowadzi punkty informacyjno-konsultacyjne programu, a 30 podpisało umowy z funduszem.
Uczestników spotkania powitał prezes Zrzeszenia Gmin Województwa Lubuskiego i wójt gminy Przytoczna Bartłomiej Kucharyk. – Tematyka jest ważna dla nas wszystkich. W szczególny sposób dziękuję państwu, że odpowiedzieliście na nasze zaproszenie, że jesteście dzisiaj z nami. Dla nas, organizatorów, to największe wyróżnienie, jakie mogło nas spotkać – powiedział prezes ZGWL.
Podziękowania za inspirację do zorganizowania konferencji otrzymał Marek Szylińczuk, wójt gminy Niegosławice.
Transformacja energetyczna – korzyści dla gmin, dobre praktyki, bariery
Elementem wydarzenia była również debata „Odnawialne czy klasyczne źródła energii. Co jest korzystniejsze dla jednostek samorządu terytorialnego?”. Poprowadziła ją Agnieszka Opalińska – dyrektor biura Zrzeszenia Gmin Województwa Lubuskiego, a udział wzięli wicemarszałek województwa lubuskiego Sebastian Ciemnoczołowski, Alicja Chilińska-Zawadzka – prezeska klastra Go Green i prezeska zarządu spółki EDF Renewables Polska, burmistrz Iłowej Paweł Lichtański, Radosław Grech – prezes Centrów Badawczo-Rozwojowych Uniwersytetu Zielonogórskiego oraz Krzysztof Burda – prezes Polskiej Izby Rozwoju Elektromobilności.
– Transformacja energetyczna ma wiele odcieni i wiele twarzy. To wiele różnych działań – od tych najmniejszych do działań systemowych. Najważniejsza rzecz to niezależność energetyczna, niezależność od importowanych paliw kopalnych. Dla gmin instalowanie odnawialnych źródeł energii wraz z magazynami energii będzie miało bardzo dużo korzyści – poczynając od tych gospodarczych poprzez klimatyczne – mówiła Alicja Chilińska-Zawadzka.
Doświadczeniami gminy Iłowa w zakresie transformacji energetycznej podzielił się burmistrz Paweł Lichtański. – W 2023 r. razem z sąsiednią gminą Żagań powołaliśmy do życia klaster energii. Postanowiliśmy oprzeć proces transformacji energetycznej w naszej gminie o pieniądze z Krajowego Planu Odbudowy. Złożyliśmy wniosek o dofinansowanie dla klastra na potrzeby przeprowadzenia dokładnej analizy i strategii energetycznej naszych dwóch gmin. Otrzymaliśmy grant, jesteśmy teraz w procesie opracowania koncepcji energetycznej. Docelowo naszą wizją procesu transformacji energetycznej w gminie Iłowa jest budowa niedużej elektrowni zasilanej energią ze słońca i wiatru. Sercem tej elektrowni ma być elektrolizer do produkcji „zielonego” wodoru, który miałby być jednocześnie magazynem energii do zasilania budynków użyteczności publicznej i oświetlenia ulicznego – wyjaśniał burmistrz.
Wicemarszałek Sebastian Ciemnoczołowski mówił o środkach europejskich przeznaczonych na wsparcie transformacji energetycznej oraz planowanych zmianach w Radzie ds. Energetyki Województwa Lubuskiego. Samorząd dąży do tego, aby skład tego grona odzwierciedlał potrzeby i wyzwania regionu w zakresie energetyki. Aktualizacji wymaga również strategia energetyczna województwa. – Rada ds. Energetyki Województwa Lubuskiego, której mam zaszczyt przewodniczyć w imieniu marszałka, już w czerwcu 2025 r. odbędzie swoje pierwsze posiedzenie. Zależy mi, by w jej pracach uczestniczyli przedstawiciele najbardziej innowacyjnych branż: odnawialnych źródeł energii, biogazowni, energii wiatrowej i technologii wodorowych. Ich głos musi być słyszany! Aktualizacja naszej strategii to absolutny priorytet. Chcemy, by nowe kierunki rozwoju opierały się na wiedzy ekspertów i potencjale nowoczesnych technologii – napisał wicemarszałek w swoich mediach społecznościowych.
Prezes Centrów Badawczo-Rozwojowych Uniwersytetu Zielonogórskiego Radosław Grech stwierdził, że województwo lubuskie jest regionem deficytowym (ma zbyt mało energii wytwarzanej na miejscu, aby obsłużyć województwo), jednak rozwiązaniem tej sytuacji jest efektywność energetyczna – sterowanie zużyciem energii i oszczędzanie jej. Mówił o niej m.in. na przykładzie samochodów elektrycznych i jeździe z optymalną prędkością.
O pojazdach elektrycznych w kontekście transformacji i efektywności energetycznej mówił również Krzysztof Burda, prezes Polskiej Izby Rozwoju Elektromobilności. – Ostatnie targi POLECO w Poznaniu pokazały, że w zasadzie w każdej gamie pojazdów użytkowych – czy do zbiórki odpadów, czy transportu publicznego – wszędzie dostępne są pojazdy elektryczne. Można je przetestować. Nad takim projektem pracujemy z Zieloną Górą. Myślę, że warto po prostu sprawdzać, testować, analizować i liczyć, ponieważ koszty też są bardzo istotne – mówił prezes PIRE. Krzysztof Burda poruszył również temat Branżowego Centrum Umiejętności w powiecie nowosolskim, które powstało z myślą o edukacji w zakresie elektromobilności – instalowaniu i modernizacji infrastruktury do ładowania oraz eksploatacji pojazdów elektrycznych.
Uczestnicy debaty mówili także o barierach transformacji energetycznej, wśród których wymienili np. niską świadomość społeczną, brak odpowiednich regulacji prawnych, koszty oraz problemy infrastrukturalne.
Konferencji w Parku Technologii Kosmicznych towarzyszyły targi przedsiębiorstw i instytucji zajmujących się odnawialnymi źródłami energii i elektromobilnością. Na 18 stoiskach prezentowano m.in. urządzenia do ładowania pojazdów elektrycznych, panele fotowoltaiczne i informacje o możliwościach pozyskania dotacji na transformację energetyczną.
W wydarzeniu oprócz przedstawicieli Zarządu Województwa, wójtów i burmistrzów uczestniczyli również m.in. Marian Babiuch – prezes Lubuskiego Towarzystwa na Rzecz Rozwoju Energetyki, prezes Lubuskiego Stowarzyszenia Wodoru i Biometanu H2OZE Michał Koseła oraz lubuska wojewódzka inspektor ochrony środowiska Anita Jakubaszek.
