Gości konferencji powitał Dyrektor Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej w Zielonej Górze Jakub Piosik. - Samorząd województwa zadania związane z prowadzeniem ośrodków adopcyjnych realizuje od 1 stycznia 2012 r. Dziś chcemy podsumować te dwa lata. Podyskutujmy o tym, co można zmienić, a co ulepszyć. Zachęcam do dyskusji, do zadawania pytań, niech ten czas będzie dobrze wykorzystany – powiedział dyr. J. Piosik.
Na spotkaniu przedstawiono zagadnienia związane z przysposobieniem dzieci, które podkreślają wielkowymiarowość adopcji. Zwrócono uwagę na prawny aspekt adopcji, w tym na procedury związane z pozostawieniem noworodka w szpitalu, adopcję ze wskazaniem czy przysposobienie międzynarodowe dziecka. Istotą konferencji było poszerzenie oraz utrwalenie przez specjalistów wiedzy o aspekty adopcji, które nie dotyczą ich w sposób bezpośredni, ale w efekcie sprawiają, że procedury są przeprowadzane sprawnie, z uwzględnieniem przede wszystkim dobra dzieci kwalifikowanych do przysposobienia oraz rodzin adopcyjnych. Uczestnikami konferencji byli przedstawiciele instytucji wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej, sądów rejonowych, zespołów kuratorskiej służby sądowej oraz ośrodków pomocy społecznej.
Zastępca Dyrektora Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej w Zielonej Górze Beata Kiecana omówiła prezentację dotyczącą ośrodków adopcyjnych funkcjonujących na terenie województwa lubuskiego. (zobacz prezentację). Drugą część konferencji stanowił panel prawny. „Prawny aspekt adopcji. Adopcja ze wskazaniem w praktyce sądowej” to tytuł wystąpienia Pani sędzi Ewy Blachowskiej, przewodniczącej Wydziału ds. Rodzinnych i Nieletnich Sądu Rejonowego w Zielonej Górze. Natomiast o podziemiu adopcyjnym mówił dr Alfred Staszak - Prokurator Okręgowy w Zielonej Górze.
Na terenie województwa lubuskiego funkcjonują cztery ośrodki adopcyjne. Dwa niepubliczne prowadzone są przez organizacje pozarządowe, dwa publiczne funkcjonują w strukturze Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej w Zielonej Górze. Ośrodki realizują nie tylko zadania dotyczące postępowania adopcyjnego i organizowania szkoleń dla kandydatów do przysposobienia dziecka, ale również zadania w zakresie: współpracy z asystentem rodziny, współpracy z rodziną zastępczą oraz prowadzącym rodzinny dom dziecka, współpracy z organizatorem rodzinnej pieczy zastępczej oraz pomocy psychologicznej kobietom w ciąży i pacjentkom oddziałów ginekologiczno-położniczych, które sygnalizują zamiar pozostawienia dziecka bezpośrednio po urodzeniu.
Dwa publiczne ośrodki adopcyjne w Zielonej Górze i w Gorzowie Wlkp. powstały w związku z wejściem w życie 1 stycznia 2012 r. ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. z 2013 r., poz. 135, późn. zm.) i nałożeniem na samorząd województwa zadania polegającego na organizowaniu i prowadzeniu ośrodków adopcyjnych. W momencie utworzenia Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej w Zielonej Górze, z dniem 1 lipca 2012 r. ośrodki adopcyjne rozpoczęły działalność w strukturach samorządowej jednostki organizacyjnej. Aby usprawnić realizację zadań nałożonych na samorząd województwa i zabezpieczyć potencjalnym kandydatom do przysposobienia szerszy dostęp do procedur adopcyjnych - zarząd województwa ogłosił otwarty konkurs. W kwietniu 2012 roku Województwo Lubuskie zawarło 5- letnie umowy na prowadzenie dwóch niepublicznych ośrodków adopcyjnych tj.: Ośrodek Adopcyjny w Gorzowie Wlkp. prowadzony przez Car/fas Diecezji Zielonogórsko-Gorzowskiej oraz Ośrodek Adopcyjny ,,Żar" w Żarach prowadzony przez Stowarzyszenie Lubuski Ruch Na Rzecz Kobiet i Rodziny ,,Żar".
Do zadań ośrodka adopcyjnego należą m.in.:
- kwalifikacja dzieci zgłoszonych do przysposobienia oraz sporządzanie dla dziecka zakwalifikowanego do przysposobienia diagnozy psychologicznej i pedagogicznej oraz gromadzenie aktualnych informacji o stanie zdrowia dziecka;
- dobór rodziny przysposabiającej właściwej ze względu na potrzeby dziecka;
- współpraca z sądem opiekuńczym, polegająca w szczególności na powiadamianiu o okolicznościach uzasadniających wszczęcie z urzędu postępowania opiekuńczego;
- udzielanie pomocy w przygotowaniu wniosków o przysposobienie i zgromadzeniu niezbędnych dokumentów;
- gromadzenie informacji o dzieciach, które mogą być przysposobione;
- przeprowadzanie badań pedagogicznych i psychologicznych kandydatów do przysposobienia dziecka;
- przeprowadzanie analizy sytuacji osobistej, zdrowotnej, rodzinnej, dochodowej i majątkowej kandydatów do przysposobienia dziecka, zwanej dalej "wywiadem adopcyjnym";
- prowadzenie działalności diagnostyczno-konsultacyjnej dla kandydatów do przysposobienia dziecka.
Działalność publicznych ośrodków adopcyjnych
Ośrodki Adopcyjne w Gorzowie Wlkp. i Zielonej Górze podejmują działania na rzecz rodzin przysposabiających oraz adopcyjnych w zakresie:
- prowadzenia działalności diagnostyczno-konsultacyjnej dla kandydatów do przysposobienia dziecka;
- wsparcia psychologiczno-pedagogicznego udzielanego kandydatom do przysposobienia dziecka;
- organizowania szkoleń dla kandydatów do przysposobienia dziecka;
- pomocy psychologicznej udzielanej kobietom w ciąży oraz pacjentkom oddziałów ginekologiczno-położniczych, które sygnalizują zamiar pozostawienia dziecka bezpośrednio po urodzeniu;
- pomocy pedagogicznej, psychologicznej i z zakresu prawa rodzinnego udzielonej osobom, które przysposobiły dziecko, oraz rodzinom naturalnym, których dzieci zostały przysposobione;
Procedura kwalifikacyjna kandydatów do przysposobienia obejmuje:
1/ etap wstępny : rozmowa informacyjna; złożenie dokumentów;
2/ etap diagnostyczny : wywiad adopcyjny; badania psychologiczne;
Przed skierowaniem kandydata do przysposobienia dziecka na szkolenie ośrodek adopcyjny dokonuje jego wstępnej oceny, z uwzględnieniem: kwalifikacji osobistych, motywacji do podjęcia się wychowywania dziecka, wywiadu adopcyjnego.
Tylko pozytywna wstępna ocena pozwala na skierowanie kandydatów na szkolenie.
3/ etap szkoleniowy : szkolenie i wydanie świadectw ukończenia szkoleniu;
4/ etap kwalifikacyjny : wydanie opinii o kwalifikacjach osobistych kandydatów do przysposobienia dziecka.
Program szkolenia dla kandydatów do przysposobienia dziecka
Decyzją Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej z dnia 30 kwietnia 2012r. program szkolenia został zatwierdzony na okres 5 lat przez.
Zakres programowy szkolenia obejmuje m.in.: elementy prawa rodzinnego, w szczególności dotyczące przysposobienia, warsztaty z zakresu wzmacniania prawidłowej motywacji kandydatów do przysposobienia dziecka, zagadnienia przeżywania i radzenia sobie ze stratą w kontekście niemożności posiadania biologicznego potomstwa lub utraty dziecka oraz problemy dotyczące rozwoju dziecka wychowywanego poza rodziną naturalną, w tym wpływu przebiegu okresu życia płodowego, sytuacji kryzysowych i występowania przemocy w rodzinie na zachowanie i rozwój dziecka.
Szkolenie obejmuje 35 godzin dydaktycznych i realizowane jest poprzez 7 spotkań grupowych po 5 godzin dydaktycznych, co tydzień.
Zajęcia prowadzone są przez dwóch trenerów, tj. psychologa i pedagoga - pracowników Ośrodka. Dodatkowo treści z zakresu prawa rodzinnego, w szczególności dotyczące przysposobienia przedstawia kandydatom prawnik, a zakresu podstaw wiedzy o zdrowiu i rozwoju dziecka, profilaktyce prozdrowotnej, objawach sygnalizujących choroby i postępowaniu w takich przypadkach oraz podstaw pielęgnacji małych dzieci - pielęgniarka.
Procedura przysposobienia dziecka
Ośrodek Adopcyjny prowadząc procedurę przysposobienia dziecka kieruje się zasadą, iż przysposobienie może nastąpić jedynie dla dobra dziecka. Procedura adopcyjna dziecka obejmuje:
1/ Etap wstępny: informacja o dziecku uzasadniająca kwalifikacją do przysposobienia.
2/ Etap diagnostyczny: kwalifikacja dziecka do przysposobienia, która obejmuje: diagnozę psychologiczną dziecka, określenie specyfiki potrzeb dziecka w kontekście prawidłowego doboru rodziny, dokonywaną przez psychologa ocenę stopnia możliwości nawiązania przez dziecko więzi emocjonalnej w nowej rodzinie, ustalenie sytuacji prawnej rodzeństwa dziecka.
3/ Etap doboru rodziny: dobór spośród kandydatów zakwalifikowanych i oczekujących na przysposobienie w naszym Ośrodku lub w innych ośrodkach adopcyjnych na terenie kraju lub dobór rodziny zagranicznej.
4/ Etap styczności kandydatów z dzieckiem: budowanie więzi.
5/ Etap kończący: orzeczenie przysposobienia.
