Podczas konferencji marszałek Elżbieta Polak omówiła finansowanie przedsięwzięć związanych z planem gospodarki odpadami dla województwa lubuskiego na lata 2012-2017 z perspektywą do 2020 roku. O ogólnopolskich doświadczeniach po roku funkcjonowania znowelizowanej ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach mówił Wojciech Janka, dyrektor Zakładu Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Zielonej Górze, prezes Krajowego Forum Dyrektorów Zakładów Oczyszczania Miast.
- Gminy najchętniej zwierają kontrakty na 18 miesięcy (44 proc.), a najmniej jest umów na okres 2 lat (15 proc.) i 3 lat (5 proc.). We wszystkich województwach widoczna jest tendencja wydłużania okresu zawierania umów, przeciętny okres wynosi 19,7 miesiąca. Wartość zawartych umów w ujęciu rocznym to 3,3 mld zł. Lubuskie stanowi 3 proc. rynku krajowego. W skali kraju średnio 80 proc. postępowań dotyczy odbioru i zagospodarowania odpadów – wyliczał dyrektor Wojciech Janka.
Jednym z punktów spotkania była debata „Konsekwencje i perspektywy śmieciowej rewolucji”, którą poprowadził Krzysztof Baług z Radia Zachód. W debacie wzięli udział: Alicja Makarska – prezes WFOŚiGW, prof. dr hab. inż. Andrzej Jędrczak – Uniwersytet Zielonogórski, Wojciech Janka – dyrektor ZGKiM, prezes Krajowego Forum Dyrektorów Zakładów Oczyszczania Miast, Leszek Banach – dyrektor Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Zielonej Górze oraz Paweł Sługocki – dyrektor Departamentu Lubuskiego Regionalnego Programu Operacyjnego. Przed Salą Kolumnową zaprezentowały się Zakład Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Zielonej Górze – zdjęcia ukazujące rozbudowę zakładu oraz Celowy Związek Gmin CZG-12 Długoszyn – wystawa prac uczniów z pracowni centrum edukacyjnego i zdjęcia zakładu w Długoszynie.
„Segregujesz – środowisko ratujesz” to hasło kampanii edukacyjnej, która dotyczy gospodarowania odpadami komunalnymi i promocji ekologicznych postaw wśród mieszkańców województwa lubuskiego. W ramach kampanii na antenie Radia Zachód S.A. przeprowadzone zostały wywiady, reportaże oraz konkurs ekologiczny skierowany do uczniów szkół podstawowych, gimnazjalnych i średnich. Można było wysłuchać wywiadów m.in. z marszałek Elżbietą Polak i Alicją Makarską – prezes WFOŚiGW w Zielonej Górze oraz reportaży „Stacja przeładunkowa odpadów we Wschowie, „Związek Międzygminny „Eko-Przyszłość, „Zakład Zagospodarowania Odpadów w Marszowie”, „Stanowice – zużyte baterie”. Kampania miała na celu zwrócenie zwróceniem uwagi na prawidłowe gospodarowanie odpadami komunalnymi, a także promowanie właściwych postaw proekologicznych dzieci i młodzieży oraz działań związanych z ograniczeniem ilości odpadów i ich wtórnym wykorzystaniem.
Zadanie realizowane było w ramach zadań wynikających z Planu gospodarki odpadami dla województwa lubuskiego na lata 2012-2017 z perspektywą do 2020 r., którego nadrzędnym celem jest stworzenie systemu gospodarki odpadami opartego na hierarchii postępowania z odpadami komunalnymi poprzez minimalizację wytwarzanych odpadów, zmniejszenie ilości odpadów kierowanych na składowiska, uzyskania wymaganych poziomów recyklingu i przygotowania do ponownego użycia poszczególnych frakcji odpadów i prawidłowe gospodarowanie odpadami. Kampania edukacyjna sfinansowana została ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Zielonej Górze.
Kampania edukacyjna
Kampania edukacyjna rozpoczęła się konkursami przeprowadzonymi w szkołach podstawowych, gimnazjalnych i średnich, a na antenie radia przeprowadzone zostały finały konkursów. W Urzędzie Marszałkowskim podczas konferencji wręczono nagrody i dyplomy laureatom konkursu.
Konkursy zostały przeprowadzone w 15 szkołach (5 szkół podstawowych, 5 szkół gimnazjalnych,
5 szkół średnich). Eliminacje do finału odbywały się na terenie wybranych szkół w formie testów
z zakresu gospodarowania odpadami. Odbyły się dwa finały na antenie Radia Zachód, w których wybrano laureatów:
Szkoła podstawowa:
I miejsce – Jakub Martyński Szkoła Podstawowa nr 11 w Zielonej Górze
II miejsce – Mikołaj Oleksy Szkoła Podstawowa w Kłodawie
III miejsce – Julia Adamowska Szkoła Podstawowa nr 2 w Kożuchowie
Szkoła gimnazjalna:
I miejsce – Karol Czerniawski Gimnazjum w Kłodawie
II miejsce – Klaudia Tujek Gimnazjum nr 2 w Sulechowie
III miejsce – Magdalena Świadek Gimnazjum nr 6 w Zielonej Górze
Szkoła licealna:
I miejsce – Marianna Maślana III LO w Zielonej Górze
II miejsce – Agnieszka Mazur II LO w Gorzowie Wlkp.
III miejsce – Natalia Brzezińska I LO w Gorzowie Wlkp.
Finansowanie przedsięwzięć związanych z gospodarką odpadami
W nowej perspektywnie finansowej działania odnoszące się do gospodarki odpadami będą mogły być finansowane zarówno z poziomu krajowego jak i regionalnego.
W przypadku kraju, środki zostaną zarezerwowane w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020, w Osi Priorytetowej II: Ochrona środowiska, w tym adaptacja do zmian klimatu, Priorytetu inwestycyjnego 6.1 Inwestowanie w sektor gospodarki odpadami celem wypełnienia zobowiązań określonych w dorobku prawnym Unii w zakresie środowiska oraz zaspokojenia wykraczających poza te zobowiązania potrzeb inwestycyjnych określonych przez państwa członkowskie.
Projekt POIŚ 2014-2020 zakłada, iż wsparcie zostanie skierowane w szczególności do następujących obszarów:
- infrastruktury niezbędnej do zapewnienia kompleksowej gospodarki odpadami w regionie, w tym w zakresie systemów selektywnego zbierania odpadów;
- instalacji do termicznego przekształcania zmieszanych odpadów komunalnych oraz frakcji palnej wydzielonej z odpadów komunalnych z odzyskiem energii;
- absorbcji technologii, w tym innowacyjnych, w zakresie zmniejszania materiałochłonności procesów produkcji;
- racjonalizacji gospodarki odpadami, w tym odpadami niebezpiecznymi przez przedsiębiorców.
Z poziomu krajowego pomoc finansową będą mogły otrzymać organy władzy publicznej, w tym administracja rządowa oraz nadzorowane lub podległe jej organy i jednostki organizacyjne, jednostki samorządu terytorialnego i ich związki oraz działające w ich imieniu jednostki organizacyjne, przedsiębiorcy, a także podmioty świadczące usługi publiczne w ramach realizacji obowiązków własnych jednostek samorządu terytorialnego nie będących przedsiębiorcami.
Dodatkowo NFOŚiGW w latach 2014 – 2017 w ramach programu "Racjonalna gospodarka odpadami" założył przekazanie ponad 820 mln zł na działania związane z gospodarką odpadami, z czego oprócz samorządów zobligowanych do racjonalnej gospodarki odpadami zgodnie z tzw. umową śmieciową, pomoc finansową będą mogły również otrzymać przedsiębiorcy oraz instytucje publiczne.
Pomoc w postaci pożyczek zostanie udzielona na budowę Punktów Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych, budowę nowych instalacji do przetwarzania odpadów, budowę spalarni, rozbudowę bądź unowocześnienie stacji demontażu pojazdów, likwidację tzw. bomb ekologicznych oraz rekultywację terenów zdegradowanych i składowisk, a także dofinansowanie gmin, które moją problem ze ściąganiem opłat śmieciowych oraz samorządów likwidujących zagrożenie ekologiczne w imieniu podmiotu odpowiedzialnego za powstanie takiej sytuacji.
W odniesieniu do poziomu regionalnego środki na gospodarkę odpadami będą większe niż w latach 2007-2013, co umożliwi kompleksową realizację inwestycji w tym sektorze. Na dzień dzisiejszy w ramach RPO-Lubuskie 2020 zaplanowano na ten cel 8 533 684,00 euro. Ponadto po zakończeniu prac nad przygotowaniem planu inwestycyjnego w zakresie gospodarki odpadami, i w przypadku większego zapotrzebowania na środki w omawianym zakresie wsparcia, alokacja zostanie zwiększona.
Przedmiotowe zadania inwestycyjne będą realizowane w ramach Osi Priorytetowej 4. Środowisko i kultura, Priorytetu inwestycyjnego 6.1, którego celem jest zmniejszenie poziomu odpadów komunalnych podlegających składowaniu na terenie województwa lubuskiego.
Wsparciem objęte zostaną przede wszystkim kompleksowe przedsięwzięcia dotyczące rozwoju systemu gospodarki odpadami komunalnymi, w których nie przewidziano komponentu dotyczącego termicznego przekształcania odpadów. Inwestycje te powinny zapewniać zintegrowane podejście, zgodne z hierarchią sposobów postępowania z odpadami na poziomie wynikającym ze zobowiązań akcesyjnych oraz dorobku prawnego UE.
Dodatkowo przewiduje się pomoc finansową dla kompleksowych projektów dotyczących odpadów innych niż komunalne, których celem będzie zapobieganie powstawaniu odpadów, przygotowanie do ponownego użycia oraz wdrażanie technologii odzysku polegających na recyklingu oraz unieszkodliwianiu odpadów. Środki zostaną również skierowane na inwestycje w zakresie całościowej poprawy gospodarki odpadami niebezpiecznymi, w szczególności w zakresie usuwania oraz unieszkodliwiania azbestu.
Beneficjentami powyższego PI będą jednostki samorządu terytorialnego (JST) i ich związki, stowarzyszenia i porozumienia, spółki prawa handlowego będące własnością JST, przedsiębiorcy (mikroprzedsiębiorstwa, małe i średnie przedsiębiorstwa), w tym realizujący zadania ujęte w Wojewódzkim Planie Gospodarki Odpadami, a także podmioty wdrażające instrumenty finansowe.
