Czy decentralizacja i wielopoziomowe sprawowanie rządów to tylko popularne hasła, czy faktycznie realizowane zasady? Jakie działania podejmuje Europa i kraje członkowskie, by wzmacniać poziom lokalny i regionalny? To tylko niektóre z pytań, na które szukali odpowiedzi uczestnicy spotkania. Podczas konferencji przedstawiono doświadczenia z różnych krajów europejskich.
Przemówienie główne „Decentralizacja niezbędnym warunkiem rozwoju dojrzałego europejskiego społeczeństwa – 25 lat reformy samorządowej w Polsce” wygłosił prof. Jerzy Buzek - poseł i były przewodniczący Parlamentu Europejskiego. Jerzy Buzek podkreślił, że integracja na poziomie Unii Europejskiej w żaden sposób nie zagraża integralności regionalnej. Opowiedział o drodze Polski poprzez przemiany ustrojowe i gospodarcze, od czasów Solidarności poprzez stan wojenny i reformy administracyjne. Przypomnijmy, że to właśnie Jerzy Buzek, jako premier Polski w latach 1997-2001 zainicjował i przeprowadził w Polsce samorządową reformę administracyjną, wprowadzającą trójszczeblowy podział władzy (gminy, powiaty i samorządne województwa). To w wyniku tej reformy 1 stycznia 1999 r. powstało województwo lubuskie, z siedzibą wojewody w Gorzowie Wlkp. a sejmiku i marszałka województwa w Zielonej Górze.
Pierwszy etap reformy samorządowej miał miejsce 25 lat temu, w 1990 r., kiedy odbyły się pierwsze wolne wybory do rad gmin. Drugim etapem była właśnie reforma administracyjna Jerzego Buzka, kiedy 16 nowych województw zastąpiło 49 województw utworzonych w czasach PRL. Reforma administracyjna Buzka jest dziś uważana za jeden z najbardziej udanych elementów transformacji w najnowszej historii Polski.
30 lat temu w Strasburgu przyjęto Europejską Kartę Samorządu Terytorialnego. Ten niezwykle ważny dokument promuje polityczną, administracyjną i finansową niezależność samorządów.
Przypominając te ważne wydarzenia, organizatorzy brukselskiej konferencji odbyli debatę na temat kondycji samorządów w Unii Europejskiej. Pomimo tego, że nie kwestionuje się korzyści wynikających z decentralizacji, proces ten nie został jeszcze dokończony. Istnieje potrzeba kontynuacji decentralizacji finansów publicznych oraz wzmocnienia poziomu lokalnego i regionalnego poprzez wprowadzenie zasady wielopoziomowego zarządzania, aby samorządy mogły być rzeczywistym partnerem mającym wkład w zapewnienie rozwoju i zwiększenie zatrudnienia w Europie.
Przewodniczący Europejskiego Komitetu Regionów Markku Markkula stwierdził, że Polska musi skupić się na budowaniu partnerstw i mocnych fundamentów współpracy. Dodał, że jest to warunek niezbędny z punktu widzenia efektywnego rozwoju. Uczestnicy debaty wyrażali przekonanie, że rozpoczynająca się perspektywa finansowa Unii Europejskiej będzie wykorzystana jeszcze lepiej.
Prof. Slavo Radošević, Specjalny Doradca Coriny Creţu, Komisarz UE ds. polityki regionalnej podkreślał, że drugą perspektywę będziemy mogli wykorzystać jeszcze lepiej, ponieważ znamy priorytety, mamy zdiagnozowane inteligentne specjalizacje, instrumenty, wiedzę i umiejętność wdrażania środków.
Konferencję poprowadził Marek Woźniak, marszałek woj. wielkopolskiego i przewodniczący polskiej delegacji do Europejskiego Komitetu Regionów. Oprócz marszałek Elżbiety Anny Polak udział w tym wydarzeniu wzięli także m.in. Jacek Protas, wicemarszałek woj. warmińsko-mazurskiego i prezes zarządu Związku Województw Rzeczypospolitej Polskiej, Olgierd Geblewicz, marszałek woj. zachodniopomorskiego, wiceprzewodniczący Komisji CIVEX oraz posłowie do Parlamentu Europejskiego: Agnieszka Rajewicz-Kozłowska i Bogdan Zdrojewski.
Na stronie http://cor.europa.eu/pl/news/regional/Pages/index.aspx dostępna będzie transmisja internetowa. Program można znaleźć tutaj
