Widzieć potrzeby jednostek
Ta konferencja jest bardzo ważna dla wszystkich żupanii Chorwacji, ponieważ jest to pierwsza z planowanego cyklu, który ma doprowadzić do prawdziwej decentralizacji w Chorwacji oraz przekazania władzy i decyzyjności regionom. Organizatorom bardzo zależy na wysłuchaniu doświadczeń regionów z innych państw, które na drodze do decentralizacji przeszły już długa drogę. Szczególnie ważne są doświadczenia Polski, które pokazały, jak wiele może osiągnąć kraj przez 25 lat wolności i jak reformy mogą przyspieszyć rozwój gospodarczy. Władze poszczególnych żupanii są bardzo zależne od rządu. W ostatnim okresie poprzez jego decyzje znacznie spadły wpływy do budżetów. Polska jest w Chorwacji postrzegana jako kraj, który wykorzystał swoją szansę i bardzo dobrze sobie radzi.
Konferencję otworzył Tomislav Tolušić - Prezes Chorwackiego Związku Żupanii. - Ważne jest umożliwienie dostępu do wszystkich usług dla wszystkich obywateli na wszystkich poziomach, a nie tylko w jednym lub kilku największych miastach. Państwo robi wszystko żeby wtrącać się do decyzji na poziomie regionów. A to my chcielibyśmy być głównymi bohaterami i twórcami polityki regionalnej. W decentralizacji najważniejsze jest to, żeby widzieć potrzeby jednostek i je realizować. Ideą decentralizacji jest to, aby jednostki z małych miejscowości miały takie same prawa, jak z większych miejscowości - mówił Tomislav Tolušić.
W imieniu Związku Województw RP o doświadczeniach wolnej Polski i regionów na przykładzie województwa lubuskiego mówiła marszałek Elżbieta Anna Polak.
Prezentacja marszałek Elżbiety Anny Polak
Dzień wcześniej tj. 23 września br. marszałek Elżbieta Anna Polak również jako przedstawiciel polskich regionów i Związku Województw RP uczestniczyła w spotkaniu roboczym. Podczas spotkania poruszono m.in. kwestięa organizacji przyszłorocznego spotkania przedstawicieli województw i Żupanii, które odbędzie się w maju w Dubrowniku. Kolejnym tematem było odbywające się podczas Forum Regionów Polski i Chorwacji – Forum Gospodarcze. W rozmowach wzięli udział: Goran Pauk, żupan Żupanii Szibenicko-Knińskiej, Melita Pavlek, sekretarz Chorwackiego Związku Żupanii, Denis Conlan, naczelnik wydziału w Ministerstwie Środowiska i Samorządu Lokalnego Irlandii , Adam Wolf, dyrektor Regionów Danii, Gunther Wolfgang Dill, Fundacja Konrad Adenauer, Boris Tonhauser, doradca wykonawczy CCRE/CEMR, J. E. Anders Christian Hougård, Ambasador Królestwa Danii w Chorwacji.
Harmonogram spotkań przedstawicieli Województwa Lubuskiego z partnerami z Chorwacji:
2011
W dniach 11-12 sierpnia 2011 r. w Rynie odbył się Konwent Marszałków Województw RP Warmia Mazury 2011. Wiodącym tematem drugiego dnia obrad była polityka zagraniczna polskich województw, ze szczególnym uwzględnieniem współpracy z regionami Chorwacji. Województwo lubuskie reprezentowała marszałek Elżbieta Anna Polak. W posiedzeniu wzięli udział przedstawiciele rządów Polski i Chorwacji, a także marszałkowie województw oraz żupani, włodarze chorwackich regionów. Spotkanie miało na celu wymianę doświadczeń z bałkańskim partnerem.
2012
Przewodniczący Sejmiku Województwa Lubuskiego znalazł się w składzie rządowej delegacji, która w dniach 13-16 maja 2012 r. rozmawiała w Chorwacji m.in. o rozwoju polskich regionów i wykorzystaniu przez nasz kraj funduszy unijnych. Polska delegacja, która odwiedziła Chorwacki Związek Żupani liczyła około 45 osób. Chorwaccy żupani i przedstawiciele oddziałów Agencji Rozwoju Regionalnego zainteresowani byli wymianą doświadczeń w wielu obszarach. Chorwaci dopytywali, w jaki sposób w Polsce działa się na rzecz równomiernego rozwoju regionalnego, jak składać wnioski do konkursów związanych z wykorzystaniem środków z funduszy strukturalnych oraz jak zapewnić brakujące środki na udział w finansowaniu projektu. Delegacja polska wzięła również udział w wizycie studyjnej województwa splitsko-dalmatyńskiego, która była związana z wykorzystaniem funduszy unijnych. Odwiedziła również tamtejszy uniwersytet.
2013
W dniach 14-16 lipca 2013 r. w Kołobrzegu odbyło się II Forum Regionów Polski i Chorwacji. Uczestnicy spotkania rozmawiali na temat wykorzystania środków unijnych, Europejskich Korytarzy Transportowych oraz odnawialnych źródeł energii. Gościem specjalnym Forum była Minister Rozwoju Regionalnego Elżbieta Bieńkowska. Minister podkreślała, że fakt przystąpienia Chorwacji do Unii Europejskiej pozwoli na zacieśnienie współpracy regionów Polski i Chorwacji. Minister mówiła także o możliwościach, jakie daje pomoc finansowa Unii Europejskiej.
2014
W dniach 5-7 czerwca w Primošten (Chorwacja) odbyło się III Forum Regionów Polski i Chorwacji. W spotkaniu udział wzięli przedstawiciele 16 regionów Polski. Rozmawiali o możliwościach rozwoju regionalnego dzięki środkom europejskim. Była to okazja do wymiany doświadczeń, a także do podzielenia się planami na nową perspektywę. Marszałek przedstawiła informacje dotyczące zabezpieczenia przeciwpowodziowego Odry. Była też moderatorem dyskusji na temat zarządzania projektami. Podczas panelu Zarządzanie projektami z wykorzystaniem funduszy unijnych marszałek Elżbieta Anna Polak mówiła o doświadczeniu województwa lubuskiego w wykorzystywaniu środków unijnych. Podkreślała, że Lubuskie świetnie radzi sobie z wydawaniem unijnych pieniędzy. Marszałek była także prelegentem panelu „Polskie doświadczenie nt. systemu bezpieczeństwa cywilnego w Polsce – system ochrony przeciwpowodziowej”. Mówiła o działaniach związanych z zabezpieczeniem przeciwpowodziowym na rzece Odrze oraz o działaniach prewencyjnych i w okresie zagrożenia. Marszałek mówiła także o działaniach na rzecz gospodarczego wykorzystania Odry oraz jej strategicznego wykorzystania w zakresie komunikacji.
„Młodzież w działaniu”
Od 1 maja 2014 r. do 30 kwietnia 2016 r. będzie realizowany projekt „YBBregions – Youth and Brussels based”.Jest to europejski projekt zainicjowanym przez Region Abruzji we współpracy z regionami Dubrownik-Neretwa (Chorwacja), Województwem Lubuskim (Polska) oraz Krajem Preszowskim (Słowacja). Projekt został przyjęty przez Komisję Europejską i jest współfinansowany ze środków wspólnotowych w ramach programu „Młodzież w działaniu”. Celem projektu jest umożliwienie młodym ludziom z ww. czterech regionów niestandardowego i nieformalnego kształcenia.
W ciągu dwuletniego okresu realizacji projektu, zaangażowanych zostanie 80 młodych ludzi z czterech regionów, natomiast z Województwa Lubuskiego udział w projekcie weźmie 20 osób w wieku od 18 do 30 lat. Wyjadą do Brukseli, gdzie w biurach regionalnych swoich regionów będą uczestniczyć w działaniach, oferowanych w ramach programu „Młodzież w działaniu” z którego finansowana jest inicjatywa.
Republika Chorwacji podzielona jest na 20 okręgów administracyjnych zwanych żupaniami oraz Zagrzeb, który jest odrębną jednostką administracyjną na prawach żupanii. Podział na żupanie uwarunkowany jest historycznie. Na obszarze Chorwacji znajduje się 128 miast i 428 gmin w ramach 21 jednostek lokalnej administracji. Największe miasta to: Zagrzeb z ok. 790 tys. mieszkańcami, Split z ok. 178 tys., Rijeka (ok. 128 tys.), Osijek (ok. 108 tys.) Zadar (ok. 75 tys.) oraz Velika Gorica, Slavonski Brod i Pula, które mają po ok. 60 tysięcy mieszkańców. Od 1 lipca 2013 roku Chorwacja jest 28. krajem członkowskim Unii Europejskiej.
Chorwacki Związek Żupanii powstał w 2003 roku, jako stowarzyszenie narodowe, którego celem jest instytucjonalizacja współpracy chorwackich żupanii, tak by wspólnie rozwijać praktykę działalności samorządu regionalnego, która w Chorwacji ma kilkuwiekową tradycję. Do Związku należy 20 żupanii oraz Miasto Zagrzeb. Bez względu na opcję polityczną urzędnicy państwowi aktywie działają na rzecz promocji rozwoju samorządu regionalnego oraz na rzecz promowania i wsparcia równomiernego rozwoju gospodarczego i społecznego wszystkich żupanii.
