Budowa Lubuskiego Centrum Winiarstwa, będącego efektem pomysłu i inicjatywy marszałek Elżbiety Anny Polak, oficjalnie rozpoczęła się 28 kwietnia br., kiedy wmurowano akt erekcyjny pod inwestycję. 9 października po kilku miesiącach oczekiwania, to wyjątkowe miejsce zostało otwarte. Radości z realizacji projektu nie kryła marszałek Polak: - Od XIIII wieku na sztandarach regionu lubuskiego niesiemy poprzez wieki winiarstwo. Nie było łatwo odrodzić tradycje, ale mamy fantastycznych mieszkańców, którzy mają pasję i pokochali właśnie winiarstwo. To mający swoją winnicę tuż obok Krzysztof Fedorowicz wypatrzył to miejsce i zaraził nas wszystkich miłością do tych zboczy. Udało się! Jest 13. winiarzy, którzy podjęli ryzyko. Są już nasadzenia na winnicy, są prawdziwe winnice na szlaku wina i miodu – mówiła marszałek.
Marszałek podkreślała, że inspiracją do jego utworzenia były wizyty w podobnych miejscach w Europie. - Znaleźliśmy przyjaciół na całym świecie, uczyliśmy się tego winiarstwa szlachetnego od naszych przyjaciół z francuskiego departamentu Le Lot. Tam powstała eksperymentalna winnica, która nas zainspirowała do utworzenia takiego miejsca w regionie lubuskim. Odwiedziliśmy też winnicę samorządową w Dreźnie i także byliśmy pod wielkim wrażeniem. Tam jednak tradycje winiarskie kultywowane są od wielu lat. My je odradzamy. Myślę, że to dobry początek, żeby mieć takie miejsce – mówiła.
Dodajmy, że gośćmi uroczystości w Zaborze byli właśnie przedstawiciele francuskiego departamentu Le Lot z Christianem Gasquettem na czele, a także Andreas Grapatin z biura łącznikowego Landu Saksonii w Dreźnie, który w rozmowie z marszałek Polak zadeklarował chęć współpracy w zakresie winiarstwa z lubuskim centrum. Właśnie w Saksonii funkcjonuje podobna do lubuskiej samorządowa winnica.
Marszałek Polak zaznaczyła także, że Centrum nie powstałoby bez partnerstwa i współpracy wielu podmiotów, szczególnie winiarzy, Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej, gdzie powstał instytut agrotechniczny, który będzie wielkim wsparciem oraz Muzeum Etnograficznemu w Ochli.
I to właśnie winiarze będą prawdziwymi gospodarzami tego miejsca. Jak podkreślają, powstanie tego Centrum to wielka nobilitacja dla województwa. - To bardzo ważny krok, który będzie budował i buduje tożsamość regionu. Województwo lubuskie na arenie międzynarodowej jest postrzegane jako miejsce, gdzie odradzane są tradycje winiarskie. Takie miejsce będzie tylko potwierdzeniem że wszystkie dotychczasowe kroki i rozwijające się winnice są potrzebne by integrować środowisko i budować markę na zewnątrz – mówiła podczas uroczystości inauguracyjnej Kinga Kowalewska-Koziarska, właścicielka winnicy KINGA. - Nie ma takiego centrum w Polsce. To rzecz wiodąca - pierwsza i ma duże znaczenie dla rozwoju winiarstwa w Polsce. Im więcej takich miejsc, tym więcej turystów na naszych winnicach – wyjaśnił Zbigniew Szura z winnicy Pałac Wiechlice.
Jednak Lubuskie Centrum Winiarstwa to nie tylko wina, to także promocja wyśmienitych regionalnych produktów. - Podpatrzyliśmy na fermie we Francji, że oprócz winnicy produkuje się regionalne produkty. My też mamy znakomitą żywność – wyjaśniła marszałek Elżbieta Anna Polak.
Głównym celem stworzenia Lubuskiego Centrum Winiarstwa położonego na terenie winnicy w gminie Zabór był rozwój marki oraz potencjału turystycznego województwa lubuskiego, a także budowanie tożsamości regionalnej, integrację środowisk winiarskich oraz rekultywację tradycji związanych z uprawą winorośli i produkcją wina na terenie Ziemi Lubuskiej. Lubuskie Centrum Winiarstwa będzie spełniać funkcje reprezentacyjną, turystyczną, rekreacyjną, dydaktyczną i muzealną.
W budynku złożonym z trzech części można znaleźć coś i dla duszy, i dla ciała. W centralnej części obiektu, w punkcie informacji turystycznej, dowiemy się m.in. o Lubuskim Szlaku Wina i Miodu; w sali konferencyjnej weźmiemy udział w warsztatach winiarskich, somelierskich lub kulinarnych. W jednym z dwóch skrzydeł wejdziemy do części dydaktycznej z salą multimedialną, leżakownią, ekspozycją winiarską oraz halą pokazową, w której zapoznamy się z procesem produkcji wina. Drugie skrzydło - dla duszy – stanowić będzie typowo część rekreacyjna z kuchnią, salonem do degustacji win i otwartą wiatą, pod którą będziemy mogli się delektować serwowanymi potrawami i napojami.
Ponadto Centrum Winiarstwa ma stanowić także bazę naukowo-dydaktyczną umożliwiającą kształcenie studentów na kierunku winiarskim oraz ośrodek doradztwa dla winiarzy. Docelowo w centrum ma się znajdować oddział Muzeum Etnograficznego w Zielonej Górze z siedzibą w Ochli, które ma zarządzać całą inwestycją realizując zadania zlecone przez Urząd Marszałkowski.
Ze względu na swoją funkcję turystyczną, Lubuskie Centrum Winiarstwa będzie otwarte w ciągu weekendu. W dni robocze godziny otwarcia Centrum dostosowane będą do potrzeb zwiedzających.
Projekt współfinansowany jest w 99 proc. ze środków Lubuskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013. Całkowity koszt to 4 mln zł.
Podczas uroczystości otwarcia goście Centrum obejrzeli pokaz wyciskania soku zaprezentowany prze Muzeum Etnograficzne w Zielonej Górze z siedzibą w Ochli oraz pokaz wyciskania winogron w wykonaniu Bachusa i Bachantek. Goście Centrum obejrzeli także film Andrzeja Słodkowskiego pt. „Nasza winna historia”. Zaprezentowali się także lubuscy winiarze. Muzyczną gwiazdą uroczystości był zespół Las Melinas.
WINNICA ZABÓR – HISTORIA:
- 31 grudnia 1993 roku - decyzja o likwidacji PGR.
- 31 marca 1994 roku – decyzją Wojewody Lubuskiego przekazano działkę Agencji Nieruchomości Rolnych w Zielonej Górze.
- 26 lipca 2010 roku - porozumienie o współpracy zawarte w Zielonej Górze pomiędzy Samorządem Województwa Lubuskiego (Elżbieta Anna Polak - wicemarszałek, Stanisław Tomczyszyn – członek Zarządu), Gminą Zabór (Andrzej Bukowiecki – Wójt Gminy), Lubuskim Ośrodkiem Doradztwa Rolniczego w Kalsku (Andrzej Bartkiewicz – Dyrektor Ośrodka), Zielonogórskim Stowarzyszeniem Winiarskim (Roman Grada – Prezes, Marek Senator – wiceprezes), Stowarzyszeniem Wspólnota Kulturowa „Winnice Lubuskie” (Kinga Kowalewska-Koziarska – prezes, Krzysztof Fedorowicz – wiceprezes), Stowarzyszeniem Lokalna Grupa Działania Między Odrą a Bobrem (Andrzej Bukowiecki – prezes). Celem porozumienia jest odtworzenie tradycji winiarstwa na terenie Województwa Lubuskiego.
- 27 września 2010 roku - uchwała nr 129/07/11 Senatu PWSZ w Sulechowie wyrażająca zgodę na nieodpłatne nabycie nie zabudowanych działek oznaczonych numerami 557/1 i 557/3 od Agencji Nieruchomości Rolnych.
- 28 września 2010 roku - aneks do umowy o współpracy z Państwową Wyższą Szkołą Zawodową w Sulechowie. Samorząd miał odpowiadać m.in. za całość realizacji projektu, zarządzanie, budżet, promocję a także powołać specjalne Biuro Projektu. Lubuski Ośrodek Doradztwa Rolniczego miał przygotować koncepcję realizacji projektu, harmonogram realizowania inwestycji i jej finansowania oraz organizację pracy na winnicy. Stowarzyszenia winiarskie zobowiązały się do wykonania nasadzeń, uprawy winorośli, udział w budowie obiektów winiarskich oraz produkcję wina. PWSZ miał powołać spółkę, której zadaniem będzie stworzenie winnicy i przygotowanie projektu „Ośrodek innowacyjno-wdrożeniowy WINNICA W ŁAZIE”.
- 14 grudnia 2010 roku – protokół uzgodnień w sprawie nieodpłatnego przekazania mienia z Zasobu Agencji.
- 29 grudnia 2010 roku – akt notarialny w obecności Emiliana Dzika, zastępcy Dyrektora Oddziału Terenowego Agencji Nieruchomości Rolnych w Gorzowie Wlkp., kierującego filią w Zielonej Górze oraz Wiesława Andrzeja Miczulskiego, Rektora Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Sulechowie, dotyczący umowy nieodpłatnego przeniesienia własności działek oznaczonych numerami 557/1 i 557/3 na rzecz Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Sulechowie.
- sierpień 2011 roku - marszałek podpisała z rektorem PWSZ w Sulechowie umowę na dofinansowanie z budżetu Województwa Lubuskiego rekultywacji gruntów w Zaborze, przeznaczonych pod założenie winnic. Zgodnie z jej zapisami, samorząd województwa przekazał na ten cel 119 tys. zł. Ponadto kolejne 40 tys. zł przeznaczone zostało ze środków PROW na badania gleby. W sumie w latach 2011-2013 z budżetu województwa przeznaczono blisko 640 tys. zł., m.in. 500 tys z funduszu rolnego na nawożenie gruntów pod nasadzenia oraz wykonanie ogrodzenia, studni i dróg wewnętrznych - zadania te wykonała PWSZ w Sulechowie.
- 2 września 2011 roku – wycinek mapy ewidencyjnej działek 557/1 i 557/3.
- 11 kwietnia 2012 roku – umowa DW.I.7150.7.2012 pomiędzy Województwem Lubuskim a Państwową Wyższą Szkołą Zawodową w Sulechowie na dofinansowanie z budżetu Województwa Lubuskiego użyźnienia kompleksu gleby przeznaczonego pod planowane założenie winnic w ramach projektu Lubuskiego Centrum Winiarstwa w Zaborze.
- jesień 2012 roku - losowanie działek, w wyniku którego z 13. winiarzami, którzy przystąpili do projektu, została podpisana umowa dzierżawy na 30 lat.
- wiosna 2013 roku - marszałek Elżbieta Anna Polak posadziła pierwszy historyczny krzew króla białych win reslinga na winnicy w Zaborze. Stało się to na działce Łukasza Chrostowskiego, który jako pierwszy z 13. winiarzy rozpoczął nasadzenia.
- maj 2013 roku - powołany został zespół projektowy „Lubuskie aktywne i turystyczne”, który przygotował wniosek o dofinansowanie projektu z Lubuskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2007-2013.
- czerwiec 2014 roku – ogłoszono Przetarg na budowę Lubuskiego Centrum Winiarstwa metodą „zaprojektuj – wybuduj”. Wygrała go firma EXALO DRILLING S.A. Oddział DIAMENT w Zielonej Górze.
- 3 listopada 2014 roku – umowa dzierżawy części działki oznaczonej numerem 557/3, położonej w obrębie Zabór, Gmina Zabór, stanowiącej własność PWSZ w Sulechowie. Umowa zawarta pomiędzy Województwem Lubuskim – Urzędem Marszałkowskim Województwa Lubuskiego a Państwową Wyższą Szkołą Zawodową w Sulechowie.
- 28 kwietnia 2015 roku - uroczyste wmurowanie aktu erekcyjnego pod inwestycję.
