Diagnoza była niezbędna do opracowania w 2016 r. nowego Wojewódzkiego Programu Przeciwdziałania Narkomanii. Badania koncentrowały się na określeniu skali zjawiska, przedstawienia wzorów używania, ocenie dostępności substancji psychoaktywnych oraz prezentacji postaw na ten temat.
Badania realizowano od lipca do listopada 2015 r., przeprowadzone zostały wśród dorosłych mieszkańców województwa lubuskiego na reprezentatywnej próbie 423 osób w wieku od 19 do 65 lat, zamieszkujących wszystkie powiaty. Wynik uzyskano na podstawie przeprowadzonych wywiadów kwestionariuszowych oraz analizy danych zastanych, opartej na badaniach ogólnopolskich. Badania wśród dzieci i młodzieży zrealizowano we wszystkich powiatach województwa lubuskiego na próbie 2 056 uczniów kształcących się w 51 szkołach, (podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych), do których wykorzystano ankietę audytoryjną. Badanie wśród studentów przeprowadzono w Państwowej Wyższej Szkole Zawodowej w Gorzowie Wielkopolskim oraz na Uniwersytecie Zielonogórskim wśród 5 040 osób. Przeprowadzone zostało na podstawie ankiet audytoryjnych, pod kontrolą wykładowców uczelni. Próba objęła studentów I oraz III roku studiów licencjackich wszystkich kierunków studiów obu uczelni.
Wybrane wyniki badań wyniki:
- Około 40% badanych pali papierosy. Inicjacja dotyczy osób pomiędzy 13 a 15 rokiem życia, czyli w okresie dojrzewania. Kolejnym przedziałem wiekowym, w którym osoby rozpoczynają palić papierosy jest wiek od 16 do 17 lat, a ¼ osób styka się po raz pierwszy z papierosem w wieku
18 – 19 lat, czyli już w okresie wejścia w dorosłość. Wśród uczniów lubuskich szkół stopień palenia okazyjnego oraz częstego łącznie wynosi około 25% a wśród studentów 30%.
- Około 60% respondentów pije alkohol, 16% osób w wieku 19-29 lat pije ryzykownie. Najczęściej spożywanym alkoholem wśród mieszkańców województwa lubuskiego jest piwo. Kolejne miejsca pod względem popularności zajmuje wino i wódka. Wśród studentów ¼ badanych spożywa alkohol co drugi dzień. Inicjacja alkoholowa odbywa się już w gimnazjum, aż 50% uczniów spożyło pierwszy alkohol w okresie do 12 roku życia, około 25% uczniów szkół ponadgimnazjalnych piło od trzech do pięciu razy w ciągu ostatnich 30 dni.
- Po środki psychoaktywne mieszkańcy sięgają w wieku od 16 do 19 roku życia, Marginalny odsetek badanych próbował narkotyków i innych substancji wcześniej. Od 1% do 2% respondentów przyznało się do zażywania narkotyków, odsetek 3% osób zażywa dopalaczy. Wśród badanych 84% osób nie korzystało z substancji psychoaktywnych, przy czym poziom świadomości ich istnienia wynosi prawie 100%. Wśród respondentów istnieje wysoki odsetek osób, które zażywały marihuanę albo haszysz (12%) i jest to najczęściej zażywany narkotyk. Około 1/4 uczniów zażywała w swoim życiu marihuanę, natomiast dopalaczy próbowało 10%
z nich. Wskaźnik dostępności tych substancji oceniany jest na poziomie 30% w szkołach ponadgimnazjalnych. Wśród studentów 44% paliło marihuanę a 14% zażywało dopalaczy.
- Przedstawiając wyniki odnośnie korzystania z Internetu i telefonu należy podkreślić,
iż częstotliwość obsługi Internetu jest uzależniona od wieku respondentów. Najmłodsze osoby zdecydowanie najczęściej korzystają z Internetu codziennie. Jednakże niniejsza kategoria użytkowników została podzielona na jednostki korzystające do 4 godzin oraz powyżej 4 godzin. W obu tych kategoriach przeważają osoby w wieku 19 – 29 lat. Należy podkreślić, iż codziennie przy Internecie spędza czas ponad 65% młodych mieszkańców województwa lubuskiego.
Ponad 80% uczniów gimnazjów oraz szkół ponadgimnazjalnych korzysta z Internetu powyżej 4 godzin.
- Wykazując stopień uzależnienia od hazardu zagrożonych uzależnieniem w stopniu niskim jest 11,4% graczy. Rozważając sposób gry i obstawiania pieniędzy przez większość mieszkańców województwa lubuskiego należy wskazać, iż najpopularniejszymi formami gry są loterie, czyli zdrapki i inne gry oraz lotto, w które gra najwięcej respondentów. Najwięcej respondentów gra
w lotto raz w miesiącu oraz rzadziej niż raz w miesiącu. Taki sam odsetek osób przeznacza środki na różnego rodzaju loterie i zdrapki. Inne formy obstawiania pieniędzy cieszą się popularnością wśród maksymalnie 20% mieszkańców. Największy odsetek mieszkańców obstawił pierwsze pieniądze w wieku od 18 do 19 lat, ale około 20% osób spotkało się z hazardem przed ukończeniem 15 roku życia. Odsetek uczniów bardzo często grających w gry oparte na obstawianiu pieniędzy
nie jest wysoki i raczej dotyczy maksymalnie 5%, chociaż przynajmniej raz w miesiącu w różnego rodzaju formy hazardu gra 10% uczniów i tyle samo studentów.
Przeprowadzenie badań oraz sporządzenie diagnozy używania substancji psychoaktywnych na terenie województwa lubuskiego daje podstawę do opracowywania kierunków rozwiązywania problemów uzależnień w województwie lubuskim na kolejne lata. Ponadto w dniu 11 kwietnia br. w Sali Kolumnowej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Lubuskiego odbędzie się konferencja pn. „Mieszkańcy województwa lubuskiego a uzależnienia w kontekście badań ogólnopolskich i lokalnych", na której zaprezentowane zostaną szczegółowe wyniki badań.
Informację przygotowała: Ilona Howis, Rerionalny Ośrodek Polityki Społecznej
