Portal Województwa Lubuskiego

- Dzisiejsza prasa jest niekorzystna dla naszego regionu. Mówi się o kolejowej porażce w Brukseli. Czy to prawda, że w głosowaniu przepadła „Odrzanka” – linia transportowa Szczecin-Zielona Góra-Wrocław? – zapytała marszałek Elżbieta Polak. I zacytowała artykuł z jednej z gazet: „Unia Europejska podjęła decyzję o transeuropejskich sieciach transportowych od 2014 roku. Zachodniopomorskie włączone do korytarza Bałtyk-Adriatyk. Lubuskie pominięte”.

- To jeszcze nic nie znaczy. Oni nie przesądzają o tym, nie mają do tego prawa – odpowiedział komisarz Lewandowski. –  Mogą co najwyżej ujawnić swoje preferencje, co powinno być korytarzem, a co nie. Jeżeli oczywiście to nie jest transgraniczne przedsięwzięcie, czyli nie należy do tzw. Connecting Europe Found, gdzie się finansuje ponadgraniczne inwestycje.

Zdaniem komisarza, „Odrzanka” wcale nie przepadła: - Jeśli chodzi o finansowanie wewnętrznej infrastruktury, Parlament Europejski nie ma tu nic do powiedzenia. Może się tylko wypowiadać w sprawie korytarzy europejskich.

Pytania o budżet

Komisarz Lewandowski odpowiedział także na pytanie marszałek Elżbiety Polak o budżet. Powinien zostać uchwalony w czerwcu 2013 r. - W tej chwili najważniejsze jest, by porozumieć się z parlamentem w ciągu krótkiego czasu co do ostatecznego zaakceptowania „siedmiolatki” na lata 2014-2020. Obecnie toczy się ważna runda negocjacyjna z parlamentem. Ja jestem pośrodku, między irlandzką prezydencją a parlamentem, usiłując ich pogodzić. Dla wschodniej i południowej Europy bardzo ważne jest to, by ta „siedmiolatka” miała dużo większą swobodę przesuwania pieniędzy z roku na rok. Jeżeli będziemy musieli zwracać pieniądze, co jest regułą w roku 2014, bo niewykorzystane wracają do państw narodowych, głównie do płatników netto, to zabraknie ich dla wszystkich w 2017, 2018, 2019 roku. To bardzo sensowny warunek, by móc swobodnie przesuwać pieniądze, zwłaszcza z lat 2014-2016 na koniec „siedmiolatki”, aby nie było takich problemów, jakie mamy teraz.

Polityka transportowa

Polska delegacja, w skład której weszli marszałkowie, wicemarszałkowie, członkowie zarządu i dyrektorzy departamentów, miała okazję podyskutować w Brukseli na temat, m.in. podziału środków na transport. Keir Fitch, zastępca kierownika Gabinetu Wiceprzewodniczącego Komisji Europejskiej Sima Kallasa odpowiedzialnego za transport, przedstawił jakie wyzwania stoją przed polityką transportową Europy w nowej perspektywie.  –  Budowa nowej infrastruktury drogowej z politycznego punktu widzenia jest trudna, więc trzeba jak najlepiej wykorzystać istniejącą infrastrukturę – przekonywał Keir Fitch.  – Dlatego opracowano Białą Księgę, która jest ważna dla Unii Europejskiej. Musimy zagwarantować swobodę przemieszczania się obywateli i towarów.

Zastępca Sima Kallasa opowiadał o gospodarczych, ekologicznych i politycznych aspektach polityki transportowej. – Musimy też wypełnić cele ekologiczne i nie dopuścić do wzrostu temperatury globalnej na Ziemi. W Białej Księdze zadajemy pytanie, jak efektywnie zająć się problemem globalnego ocieplenia, ponieważ wykazano, że np. kosztowniejsze jest zmniejszanie emisji CO2 w transporcie niż w budownictwie.

Keir Fitch mówiła także o tym, że transport jest ważnym elementem w budżetach samorządowych, a na zachodzie – również domowych. W Białej Księdze zapisaliśmy program, który opiera się na takich trendach. Chcemy wykorzystać inteligentne systemy transportowe na drogach, np. korzystać z elektronicznego systemu zarządzania tak, by lepiej funkcjonował transport w różnych sektorach – opowiadał zastępca Sima Kallasa. – Pracujemy nad stworzeniem sieci transeuropejskich. Mamy nadzieję, że uda nam się wprowadzić większą otwartość dla ruchu lotniczego, a w kwestii kolei – także wzmocnić branżę wytwórczą w Europie, dzięki czemu będzie ona mogła eksportować swoje najlepsze towary.

Łącząc Europę

Katarzyna Grac i Miłosz Mamot z Dyrekcji Generalnej ds. Mobilności Transportu przedstawili CEF – Connecting Europe Found, czyli wspólny duży fundusz infrastrukturalny – który pomaga zrozumieć,  że warto inwestować w europejską infrastrukturę transportową, energetyczną i telekomunikacyjną. W CEF-ie będą priorytetowo finansowane duże projekty z zakresu infrastruktury (jeśli znajdą się w Aneksie 1 do rozporządzenia), które obejmują:

- sieć bazową – łączącą najważniejsze ośrodki logistyczne różnymi środkami transportu;

- sieć kompleksową – sieć infrastruktury na poziomie państwa łącząca różne ośrodki, np. łączenie ruchu drogowego z ruchem kolejowym i lotniskami.

Projekty znajdujące się w Aneksie 1 zostaną dofinansowane kwotą 13,1 mld euro (dla wszystkich państw członkowskich na projekty spełniające wytyczne), a pozostałe 10 mld pochodzić będzie z Funduszu Spójności.  

O inteligentnym rozwoju regionów opowiadał Marek Przeor, menedżer programu z Dyrekcji Generalnej ds. Polityki Regionalnej. W Polsce, dzięki środkom z Unii Europejskiej rosną pieniądze na badania i rozwój w PKB – 0,77 proc. w 2011, ale ciągle w kwestii inwestowania w rozwój jesteśmy w ogonie Europy.  Cel  dla Polski to 3 proc. w 2020. Problemem naszego kraju jest to, że zaledwie 1/3 środków na B+R pochodzi z przedsiębiorstw, podczas gdy na świecie jest odwrotnie. -  Bez Państwa wsparcia, a także bez aktywnych przedsiębiorców, bez tworzenia wspólnych obszarów dla biznesu i nauki, to nie wyjdzie – przekonywał Marek Przeor.  – Trzeba doprowadzić to tego, by instytuty naukowe nie tylko „były” w regionie, ale też pracowały dla regionu. Przedstawiciel Dyrekcji Generalnej ds. Polityki Regionalnej dzielił się też z polską delegacją pytaniami, jakie wszyscy musimy sobie postawić przed nową perspektywą, np. czy Polska ma zasoby ludzkie, żeby wykorzystać efektywnie te środki?

Kierunek na innowacje

– Żeby rozpocząć nowy etap zintegrowanej Europy, musimy skupić się na stabilności – mówił Dimitri Corpakis, kierownik działu z Dyrekcji Generalnej ds. Badań Naukowych i Innowacji. –  Im bardziej sektor prywatny inwestuje w badania i rozwój, tym bardziej państwo będzie liderem – przekonywał Corpakis. Na poziomie regionalnym, regionów innowacyjnych jest garstka, a koncentrują się w północnej i centralnej Europie. Ze wskaźników jasno wynika, że kraje, które najbardziej potrzebują innowacji, inwestują… najmniej. Z kolei te państwa, które najszybciej zaczęły inwestować w B+R, mają szansę najprędzej wyjść z kryzysu.

Unia na rzecz innowacyjności została stworzona także po to, by sprawdzić co i dlaczego szwankuje w Europie w tym zakresie. Stąd m.in. przygotowywane są regularne raporty przekrojowe. Udało się po 15 latach starań wprowadzić tzw. Patent Wspólnotowy - teraz w Europie będzie obowiązywał jeden wspólny patent, gdy firma go zgłosi.

To, nad czym pracuje się w zakresie innowacyjności, to np. twinning placówek badawczych – stymulowanie łączenia instytucji badawczych. Trzeba tworzyć szkolenia, warsztaty, zwiększać dostęp do korzystania z bogactwa placówek zagranicznych. Corpakis dodał, że w programie ramowym 1.752 organizacje z Polski korzystają z 1.377 umów podpisanych na kwotę 340 milionów euro jako koordynatorzy lub uczestnicy projektów. Odsetek powodzenia programów – 18,7 proc.

Program