Uchwałę w tej sprawie podjął Sejmik Województwa Lubuskiego 23 czerwca 2025 r. Kwota przeznaczona na dofinansowania zabytków to 1,4 mln zł, w tym:
- dla sektora finansów publicznych – 820 250 zł na 8 zabytków,
- dla sektora niezaliczanego do finansów publicznych – 579 750 zł na 19 zabytków.
– Życzę wszystkim beneficjentom sukcesów w realizacji prac przy zabytkach. Oby efekty dofinansowania z Urzędu Marszałkowskiego przyczyniły się do poprawy wyglądu zabytków w województwie lubuskim – mówił podczas konferencji prasowej 23 lipca 2025 r. Zbigniew Kołodziej, członek Zarządu Województwa Lubuskiego.
Na konkurs wpłynęło 58 wniosków:
- 13 wniosków zaliczanych do sektora finansów publicznych,
- 45 wniosków niezaliczanych do sektora finansów publicznych,
- 8 wniosków nie przeszły oceny formalnej.
- 50 wniosków zostało poddanych analizie merytorycznej przez komisję oceniającą.
Kryteria oceny wniosków
Komisja oceniające wnioski bierze pod uwagę następujące kryteria i ocenia wg skali:
- znaczenie zabytku dla dziedzictwa kulturowego ze szczególnym uwzględnieniem jego wartości historycznej, naukowej lub artystycznej (od 1 do 10 pkt);
- stan zagrożenia w jakim znajduje się obiekt wymagający zabiegów konserwatorskich- ocena na podstawie przedłożonej dokumentacji: program prac konserwatorskich, opinia budowlana, ekspertyza budowlana, opinia konserwatora, projekt budowlany (od 0 do 5 pkt);
- zakres rzeczowy prac wpływający na zabezpieczenie, utrwalenie substancji zabytku, zahamowanie procesów destrukcji (od 0 do 3 pkt);
- dostępność zabytku dla społeczeństwa, funkcja użyteczności publicznej, znaczenie zabytku jako atrakcji turystycznej i możliwość zwiedzania (od 0 do 10 pkt);
- zaangażowanie finansowe podmiotu występującego o dotację (od 0 do 3 pkt);
- jakość i terminowość wykonania oraz rozliczenia poprzednio przyznanych dotacji (od 0 do 2 pkt).
Dzięki zabytkom rozwija się edukacja, gospodarka i turystyka
– Samorząd województwa dobrze rozumie, na czym polega dziedzictwo kulturowe – powiedział Andrzej Ziarek – dyrektor Departamentu Infrastruktury Społecznej Urzędu Marszałkowskiego. – Dziękuję Zarządowi Województwa i Sejmikowi, że w tym roku również przeznaczyły pulę środków na renowację zabytków. To wsparcie ma wiele wymiarów – edukacyjny (dzieci mogłyby się uczyć historii na żywo), gospodarczy i turystyczny (odnowienie zabytków sprawia, że trafiają tam turyści, a to powoduje wzrost miejsc pracy). To niesamowita sprawa i wielka szansa dla województwa lubuskiego, przede wszystkim dla naszych mieszkańców. Mam nadzieję, że dzięki temu uda nam się też ściągnąć do województwa turystów z całej Polski – stwierdził dyrektor. Dodał również, że w urzędzie trwają konsultacje społeczne ws. programu opieki nad zabytkami.
Dla kościoła i dla dawnego zboru
Jednym z beneficjentów tegorocznego konkursu dotacji jest gmina Świdnica, do której trafi 75 tys. złotych na prace w poewangelickim zborze w Letnicy.
– Będą to remonty ubytków tynkarskich. W tej chwili prace już trwają. Myślę, że będzie to duży krok ku temu, by zbór – do którego serdecznie państwa zapraszam – mógł tętnić życiem i funkcjonować dla wszystkich mieszkańców województwa lubuskiego – mówiła wójt gminy Świdnica Izabela Mazurkiewicz-Kąkol.
Wśród obiektów sakralnych na liście zabytków zakwalifikowanych do dofinansowania znalazł się kościół Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski w Świebodzinie. – Od budowy kościoła mija w tym roku 125 lat. Jest to dawny kościół protestancki, dzisiaj należy do parafii rzymskokatolickiej. Na wysokości czwartego piętra zagrożeniem jest pękający filar między dwoma oknami. Udało się pozyskać dofinansowanie z różnych źródeł, w tym z Urzędu Marszałkowskiego. Pozwoli nam to rozpocząć prace ratunkowe przy filarze i na zewnątrz elewacji, aby ten obiekt dalej cieszył i był wykorzystywany jako miejsce spotkań i kultu bożego. Serdecznie zapraszam do Świebodzina, do kościoła, w podróż szlakiem organów – mówił ks. Jarosław Leśny – proboszcz Parafii Rzymskokatolickiej pw. Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski w Świebodzinie. Na prace w kościele przeznaczono dofinansowanie w wysokości 60 tys. złotych.
Dotacja również dla pałacu, ratusza i dawnej wytwórni win
Unikatowym zabytkiem na skalę regionu i kraju jest zespół pałacowo-parkowy w Bojadłach. To jeden z dwóch zachowanych obiektów w Polsce utrzymanych w stylu rokoko fryderycjańskiego. Na jego renowację przekazano 30 tys. złotych.
– Po wielu dekadach zniszczeń zespół pałacowo-parkowy podnosi się z ruin. Dzieje się to również dzięki wsparciu Województwa Lubuskiego, za co jesteśmy bardzo wdzięczni. Tym razem Zarząd Województwa przyznał dofinansowanie na sporządzenie ekspertyzy technicznej i projektu budowlanego dachu oraz kopuły kordegardy. To wspaniały przykład rzemiosła XVIII-wiecznego, jednak konstrukcja więźby dachowej jest w bardzo złym stanie. Stopień jej skomplikowania powoduje, że trudno sporządzić dokumentację bez wykorzystania nowoczesnych technologii, w tym skanu 3D. Ciągle są one dosyć kosztowne. Dlatego pragnę podziękować za przekazaną dotację, która spowoduje, że zespół pałacowo-parkowy będzie jeszcze piękniejszy – mówiła Aneta Kamińska (występująca na konferencji w imieniu Arkadiusza Michońskiego – właściciela kordegardy pałacowej w zespole pałacowo-parkowym w Bojadłach).
Odnowy doczeka się również dawna wytwórnia win przy ulicy Moniuszki 16 w Zielonej Górze. Dofinansowanie do wymiany stolarki okiennej i drzwi wynosi 30 tys. złotych. Miejsce to będzie wykorzystywane przez graczy snookera.
– Nie mieścimy się już w obiekcie przy ulicy Dąbrowskiego. Przy Moniuszki będziemy szkolić ok. 1200 dzieci. Dziękuję bardzo całemu Zarządowi Województwa za wsparcie zarówno w poprzednim roku, jak i teraz. Zielona Góra staje się bardzo ważnym punktem na snookerowej mapie świata. Nitschke Akademia Snookera przy ul. Moniuszki 16 jest certyfikowana przez światową i europejską federację snookera. Jesteśmy atrakcyjnym miejscem dla zawodników z całego świata. Będziemy rozgrywali Mistrzostwa Świata i Mistrzostwa Europy. Planujemy otwarcie obiektu na wrzesień-październik 2025 r. – wyjaśnił Marcin Nitschke, przedstawiciel Firmy MN Group sp. z o.o.
W Szprotawie zostanie dofinansowany remont XIII-wiecznego, dwuwieżowego ratusza. – To już bodajże szósta dotacja, bo zaczęliśmy rewitalizację od uratowania dachu. Teraz zabraliśmy się za elewację – przyszła pora na elewację zachodnią. Wielkie słowa podziękowania i uznania dla Zarządu Województwa Lubuskiego za to, że pamiętają o tym, że województwo ma piękne dziedzictwo kulturowe. Musimy pamiętać o rewitalizacji naszych perełek architektonicznych – mówił burmistrz Szprotawy Mirosław Gąsik. Remont elewacji będzie dotowany kwotą 170 tys. złotych.
Województwo od lat wspiera ochronę zabytków
Województwo Lubuskie od 2012 roku wspiera właścicieli zabytków to jest: jednostki samorządu terytorialnego, podmioty kościelne czy osoby prawne. Dzięki zabezpieczeniu w budżecie środków na udzielenie dotacji związanych z pracami konserwatorskimi, restauratorskimi czy też robotami budowlanymi przy zabytkach. Od 2020 roku przekazano 8 mln złotych.
Zasady udzielania dotacji celowej na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane przy zabytkach wpisanych do rejestru zabytków, położonych na obszarze województwa lubuskiego określa uchwała Nr XXXI/296/12 Sejmiku Województwa Lubuskiego z dnia 22 października 2012 r. w sprawie określenia zasad udzielania dotacji celowej na prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane przy zabytkach wpisanych do rejestru zabytków, położonych na obszarze województwa lubuskiego (Dz. Urz. Woj. Lubuskiego z 2012 r., poz. 1874 z późn. zm.).
