Portal Województwa Lubuskiego

Rozwój aktywnej turystyki sprawia, że po wodzie możemy poruszać się na coraz to nowe sposoby – w wypożyczalniach nad jeziorami oprócz kajaków, łodzi, rowerów wodnych czy motorówek mamy coraz częściej do dyspozycji deski windsurfingowe czy SUP (Stand Up Paddle). Amatorów sportów wodnych nie brakuje, więc oferta dla „wodniaków” staje się bogatsza z każdym rokiem. Lubuskie to raj przede wszystkim dla kajakarzy – sieć jezior, kanałów, rzek i przesmyków sprawia, że każdy miłośnik tego rodzaju wypoczynku znajdzie u nas coś dla siebie – niezależnie od tego, czy chwytasz za wiosło po raz pierwszy, czy już od wielu lat przemierzasz polskie wody.

Bez wątpienia najsłynniejszym szlakiem spływowym w regionie jest Lubuski Szlak Wodny. Trasa mierzy sobie długość aż 220 kilometrów, co sprawia, że śmiałkowie mają szansę przeżyć niezapomnianą i długotrwałą przygodę (pokonanie tego szlaku szacuje się na ok. 10 dni)! Brzmi jak karkołomne wyzwanie? Nie martw się, szlaki wiodące przez Ziemię Lubuską mają różne poziomy trudności i długość trwania – wahają się od kilkugodzinnych do kilkudniowych. Można wybierać pomiędzy pływaniem z przewodnikiem, w grupach zorganizowanych, a samodzielnym spływem. W okolicy łatwo znaleźć wiele firm od lat zajmujących się organizacją turystyki kajakowej, łącznie z transportem większej grupy chętnych autobusem, organizacją posiłków i noclegów. Podczas wyboru trasy należy kierować się przede wszystkim doświadczeniem osób biorących udział w spływie. Trzeba pamiętać, że częstokroć przebycie krótkiej trasy o wysokim stopniu trudności wymaga więcej czasu i energii niż pokonanie stosunkowo dłuższego odcinka o niższym stopniu trudności. Istotne jest także zapoznanie się z prognozą pogody na wybrany dzień.

Jeżeli nie przepadasz za wiosłowaniem, rzeki obfitują również w oferty rejsów z przewodnikiem - na dużych rzekach, jak Odra, Warta czy Noteć, wytyczonych jest wiele szlaków żeglownych. Podziwianie najpiękniejszej lubuskiej przyrody, niedostępnej często od strony lądu, umożliwiają rejsy turystyczne Odrą i Wartą. Porty znajdują się w Gorzowie Wielkopolskim, Bytomiu Odrzańskim, Nowej Soli, Kostrzynie nad Odrą, Słubicach, Krośnie Odrzańskim. Z portu w Cigacicach możemy udać się w godzinny rejs galarem wzdłuż winnic położonych na zboczach pagórków. Poniżej prezentujemy kilka z naszych znanych rzek wraz z przykładowymi szlakami spływów, a do pobrania pozostawiamy szczegółowy przewodnik z planami wycieczek, mapami i ciekawostkami z lubuskiej natury!

Odra

Główna rzeka naszego województwa płynie wstęgą o długości ponad 200 km przez cały region, przecinając go od południowego wschodu po północny zachód. Odcinek ten, mimo że jest jedynie częścią wielkiej rzeki, która swój początek ma w Czechach i toczy wody przez teren trzech państw, niewątpliwie należy do najpiękniejszych. Rzeka płynie tu szeroką na 5–10 km doliną, której brzegi okolone są licznymi łąkami i pastwiskami upstrzonymi kępami drzew i krzewów, po stronie północnej urozmaiconymi wieloma stromymi zalesionymi zboczami. Szeroki leniwy nurt rzeki biegnący przez te przepiękne krajobrazy nie będzie stanowił wyzwania dla kajakarzy. Malownicze starorzecza Odry są miejscem lęgowym dla wielu gatunków ptaków, a zróżnicowana flora nadaje rzece niepowtarzalny charakter. Dlatego też obszary nadrzeczne okolic Odry są objęte ochroną w ramach Krzesińskiego Parku Krajobrazowego oraz Parku Narodowego „Ujście Warty”.

Warta

Kłopotowo (prom) – Kostrzyn nad Odrą
(Długość spływu: około 20 km)

Warta od południa omija Puszczę Notecką i kierując się ze wschodu na zachód, w miejscowości Santok powiększa się o wody swego największego dopływu – Noteci. Warta Dolna (od Santoka do ujścia) jest częścią Międzynarodowej Drogi Wodnej E70. Na tym odcinku przepływa przez Gorzów Wielkopolski, a następnie przez Park Narodowy „Ujście Warty”. Uchodzi do Odry w okolicach Kostrzyna nad Odrą. Na całym odcinku rzeka jest żeglowna, obwałowana, a jej koryta nie przegradza żadne spiętrzenie. Warta – zwłaszcza na terenie parku narodowego – stanowi obowiązkowy punkt na mapie każdego miłośnika birdwatchingu. Są tutaj bowiem objęte ochroną stanowiska lęgowe wielu gatunków ptaków wodno-błotnych.

 Noteć

ujście rzeki Drawy do Noteci – Drezdenko – Gościmiec – Lipki Małe – Santok
(Długość spływu: około 50 km)

Ten najdłuższy, prawy dopływ Warty przepływa przez północno-zachodnią część Polski aż do ujścia pod Santokiem. Większość krajobrazu stanowią podmokłe łąki, wśród których odnaleźć można wiele ptasich siedlisk – zwłaszcza na odcinku pomiędzy Drezdenkiem a Santokiem wchodzącym w skład obszarów chronionych Natura 2000. Przy ujściu Starej Noteci do głównego nurtu postawiono dużą stację pomp. Dzięki zmeliorowaniu i obustronnemu obwałowaniu rzeka jest żeglowna niemal na całej długości. Warto zaznaczyć, że ta ingerencja w naturalny kształt rzeki nie pozbawiła Noteci malowniczych starorzeczy oraz okresowych rozlewisk. Na całej długości spływu można znaleźć dogodne miejsca do biwakowania. Podczas dłuższych upałów z nurtem płyną duże ilości rzęsy wodnej i spirodelli, co jako jedyne może stanowić pewnego rodzaju uciążliwość. Koryto tworzy wyłącznie łagodne, płaskie łuki. Od Nakła do ujścia Noteć stanowi także element Międzynarodowej Drogi Wodnej E70.

Drawa

Drawieński Park Narodowy – Sitnica (miejsce biwakowe) – elektrownia wodna Kamienna (przenoska, miejsce biwakowe) – Mostniki – Stare Osieczno – ujście Mierzęckiej Strugi – Przeborowo – ujście Drawy do Noteci
(Długość spływu: około 43 km)

Osobom ceniącym sobie różnorodność ponad monotonię otwartych przestrzeni ten prawy dopływ Noteci niewątpliwie przypadnie do gustu. Szlak kajakowy rzeką Drawą określany jest mianem najpiękniejszego szlaku w północno-zachodniej Polsce. Jest łagodny, w niektórych tylko miejscach kajakarze mogą napotkać trudności, szczególnie przepływając przez Drawieński Park Narodowy, gdzie rzeka ma niemal górski charakter. Podczas spływu należy przygotować się na pewne utrudnienia w postaci zwalonych drzew, gałęzi i innych przeszkód, które niejednokrotnie trzeba będzie omijać lub przekraczać. Zlokalizowane na trasie pola biwakowe, dzięki dobrze rozwiniętej infrastrukturze (pomosty, wiaty, ławki, miejsca na ogniska, miejsca do biwakowania), zachęcają turystów do odpoczynku. Rzeka wyznacza granicę pomiędzy województwem lubuskim i wielkopolskim.

Mierzęcka Struga (Mierzęcinka)

Jezioro Lipie – jezioro Osiek – Jezioro Wielgie – Grzmiąca – Nowy Młyn – Mierzęcin
(Długość spływu: około 33 km)

Źródła rzeki mają swój początek w rozległych torfowiskach niedaleko Chłopowa w gminie Choszczno. Górny bieg potocznie zwany Strugą Ogardna wpada do jeziora Osiek, natomiast dolny fragment przechodzi przez leśne tereny Puszczy Drawskiej. Całość Mierzęckiej Strugi stanowi najładniejszy odcinek szlaku kajakowego „Lubuskie Mazury”, zaczynającego się na jeziorze Lipie. Rzeka przepływa przez kilka jezior o zróżnicowanej wielkości, za ostatnim z nich, Jeziorem Wielgim, płynie przez niezbyt ciekawe obszary łąk i pól, przy tym niezbędne jest przenoszenie kajaków. O wiele bardziej interesujący jest dolny bieg, gdzie rzeka wije się przez rozległe, przepiękne tereny leśne. Kolejne przeniesienie kajaków konieczne jest w pobliżu elektrowni wodnej (dawnego młyna) w miejscowości Nowy Młyn. Dalej szlak prowadzi przez wieś Mierzęcin, gdzie znajduje się przepiękny pałac, zamieniony obecnie na hotel. Przy pałacu działa winnica. Dalej rzeka uchodzi do Drawy.

Bóbr

Nowogród Bobrzański – Krzystkowice – Podgórzyce – Żaków – Tarnawa – Bobrowice
(Długość spływu: 52 km)

Nazwa rzeki, widniejąca w dokumentach i publikacjach po 1945 roku, przez krótki okres brzmiała Bobrawa, następnie Bober. Jest to największy lewobrzeżny dopływ Odry toczący swe wody z południa na północny zachód województwa, po drodze przepływając przez Żagań i Nowogród Bobrzański, by wreszcie dotrzeć do ujścia w okolicach Krosna Odrzańskiego. Na tej jednej z najbardziej dziewiczych polskich rzek występują duże wahania poziomu wód. Natrafić można na budowle hydrologiczne lub przeszkody, co w połączeniu z wartkim nurtem stanowi wyzwanie nawet dla wprawnych kajakarzy.

Obra

Trzciel – Międzyrzecz – Górzyca – Bledzew – Skwierzyna – Santok
(Długość spływu: 143 km)

Leniwa rzeka będąca elementem pejzażu Pszczewskiego Parku Krajobrazowego przepływa przez kilka dużych jezior województwa lubuskiego, które tworzą grupę Jezior Obrzańskich: Lutol, Młyńskie, Konin, Wielkie i Rybojadło. Stanowi lewy dopływ Warty. Koryto Obry wyznaczają liczne zakola przepływające m.in. przez moczary. Rzeka na całej długości jest dość łatwa do przebycia, chociaż jej początkowy odcinek może być miejscami uciążliwy ze względu na roślinność porastającą niskie brzegi. Obra połączona jest siecią kanałów z innymi rzekami. Kanałem Mosińskim łączy się z Wartą w okolicach Mosiny, poprzez kanały Południowy, Środkowy i Północny z Obrzycą i Odrą. Płynie też przez Jeziora Zbąszyńskie.

 

Obrzyca

Lubiatów – Konotop – Kargowa – Smolno Wielkie – Podlegórz – Cigacice
(Długość spływu: 47 km)

Wypływająca z Jeziora Sławskiego Obrzyca jest doskonałym przykładem rzeki o nierównym stopniu trudności: w początkowym etapie jej przebycie może sprawiać problemy, lecz wraz z biegiem nurtu staje się coraz łatwiejsza. U podnóża górzykowskich winnic łagodnie prowadzi w kierunku Cigacic. Na całym szlaku Obrzycy czysta woda zachęca do kąpieli.

Pliszka

Kosobudki – Drzewce – Pliszka – Gądków Wielki – Sądów – Koziczyn – Urad
(Długość spływu: około 80 km)

Ten prawy dopływ Odry w całości przepływa przez tereny Pojezierza Lubuskiego, rozpoczynając swój bieg w jeziorze Malcz. Następnie zatacza szeroki łuk w kierunku południowo- zachodnim, po drodze zbierając wody licznych jezior, m.in. Bobrzego, Ratno i Wielickiego. Trasa trudna ze względu na liczne przeszkody spowodowane zalesionymi brzegami, a także dzikim, meandrującym korytem. Utrudnienia rekompensują jednak walory przyrodnicze lasów mieszanych z dużym udziałem buka oraz leśnych łąk. Po drodze mijane są również ruiny młyna Zamęt.

Ilanka

Torzym – Bielice – Rzepin – Nowy Młyn – Maczków – Rybocice – Świecko
(Długość spływu: około 75 km)

Początku malowniczej Ilanki należy szukać na południe od Torzymia. Ogólnodostępne łowisko poszerza się, tworząc płytką rzekę, która płynie aż do ujścia do Odry na południe od Świecka. Płynąc poprzez wąski, kamienisty jar i śródleśne enklawy, przecinając jeziora, szerokie dno łąkowej doliny i tereny o sporym zabagnieniu, omijając ruiny czterech młynów oraz torfowiska na terenie rezerwatu „Dolina Ilanki” – rzeka niewątpliwie nadaje się na ciekawy spływ. Duży odcinek linii brzegowej stanowią dobrze zachowane, naturalne łęgi olszowe oraz roślinność szuwarowa.

Kłodawka

Mironice – Kłodawa – Gorzów Wielkopolski (Park Wiosny Ludów)
(Długość spływu: 10 km)

Rzeka rozpoczyna swój bieg na terenie województwa zachodniopomorskiego, w większości jednak przepływa przez północny obszar lubuskiego. Po drodze zbiera wody kilku innych rzek, by na końcu przekształcić się w prawobrzeżny dopływ Warty. Uregulowanym korytem przecina Gorzów Wielkopolski. Trasa bardzo wymagająca ze względu na zalegający w korycie gruz lub mielizny, które zmuszają do dłuższego przenoszenia kajaków. Atrakcjami są malownicze okolice gorzowskiego amfiteatru, mijany dawny młyn oraz kilka miejskich skwerów.

Lubrzański Szlak Kajakowy

rzeka Rakownik – rzeka Paklica – jezioro Lubrza – jezioro Paklicko Wielkie – jezioro Rudny
(Długość spływu: 15 km)

Malownicza trasa spływu prowadzi od miejscowości Lubrza do Gościkowa. Nieduży dystans sprawia, że jest to wycieczka popularna wśród turystów weekendowych. Nawet niezbyt wykwalifikowany wioślarz poradzi sobie z tą trasę, zbierając jednocześnie wiele doświadczeń i niezapomnianych wrażeń. Podczas spływu można cieszyć się pięknem przyrody otaczającej rzeki i urokliwe jeziora. W okolicy wsi Nowy Dworek przepływa się przez rezerwat Dębowy Ostrów, który może poszczycić się ciekawą fauną i florą (można spotkać bobry!). Na trasie mija się również zabytki, np. zabudowania klasztoru w Gościkowie-Paradyżu, zapory, skrywające tajemnice budowle hydrotechniczne Międzyrzeckiego Rejonu Umocnionego oraz fragmenty bunkrów z II wojny światowej.

Lubuski Szlak Wodny

Wilcze – Kargowa – Zbąszyń – Trzciel – Międzyrzecz – Bledzew – Skwierzyna – Santok
(Długość spływu: 220 km)

Obra stanowi główny odcinek Lubuskiego Szlaku Wodnego, jednego z najpopularniejszych szlaków kajakowych w Polsce. Na jego pokonanie potrzeba około 10 dni. Prowadzi rzekami Obrzycą, Obrą i Wartą. W dolinie Obrzycy i Obry można zaobserwować zjawisko bifurkacji, polegające na rozdzieleniu się nurtu rzeki na dwa lub więcej ramion, które dalej płyną w  różnych, czasem zmiennych kierunkach. Trasa Lubuskiego Szlaku Wodnego jest bardzo urozmaicona: wiedzie przez jeziora i dzikie odcinki rzeki, gdzie występują przeszkody w postaci m.in. przewalonych drzew (frajda dla lubiących ekstremalne wyzwania), które niekiedy wymagają przeniesienia kajaka.

Kanał Ołobok

jezioro Niesłysz – Cibórz – Przetocznica – Bródki
(Długość spływu: 24 km)

Obecny forteczny kanał leżący na terenie Międzyrzeckiego Rejonu Umocnionego jeszcze do XX wieku był niewielkim ciekiem wodnym, wypływającym z jeziora Niesłysz i uchodzącym do Odry w okolicach wsi Nietkowice. Na Ołoboku utworzono łącznie 15 obiektów hydrotechnicznych: 9 jazów (w tym tzw. zamek wodny w Ołoboku, który spiętrza wody jeziora Niesłysz) oraz 6 mostów przesuwnych. Szlak kajakowy umożliwia nie tylko podziwianie walorów przyrodniczych doliny Ołoboku, lecz co ważniejsze, również wspomnianych zabytków techniki. Niestety przez liczne przeszkody oraz konieczność częstego przenoszenia kajaków (13 przenosek) należy do bardzo uciążliwych, pomimo praktycznie stojącego nurtu. W okresie letnim dodatkowym utrudnieniem są zbiorniki zalewowe silnie zarastające wodną roślinnością. Szlak polecany dla małych grup, najlepiej bez bagażu.

 

Brzmi zachęcająco? Łapcie więc nasz przewodnik i planujcie swoją lubuską, wodną przygodę!