Portal Województwa Lubuskiego

Wspólne działanie dla wspólnego dobra

Zintegrowane Inwestycje Terytorialne to narzędzie, za pomocą którego realizowane będą strategie terytorialne, przede wszystkim dotyczące zintegrowanych działań na rzecz zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich. Adresatami ZIT-ów są miasta wojewódzkie i obszary powiązane z nimi funkcjonalnie. Samorządy działać będą w zawiązanych na zasadzie partnerstwa Miejskich Obszarach Funkcjonalnych, co da im szanse na pozyskanie dodatkowych środków w nowej perspektywie finansowej. Jak podkreślał minister Orłowski, mają być to trwałe partnerstwa, które będą działały także po 2020 roku. -  Już dziś samorządy przygotowując się do realizacji ZIT-ów podejmują tę współpracę i wspólnie realizują projekty jeszcze bez udziału środków unijnych – dodał.

ZIT-y powstają w ramach Regionalnych Programów Operacyjnych, co też umożliwi uzupełnienie innych działań zaplanowanych a programie. Jednak w ramach zawiązanych partnerstw miasta i obszary funkcjonalne będą mogły sięgać  także po środki z programów krajowych. - Komplementarność i partnerstwo może pomóc w aplikowaniu o środki z programów krajowych np. z Programu Inteligentny Rozwój – mówił minister Paweł Orłowski.

Marszałek Elżbieta Polak podkreślała, że partnerstwa są bardzo dobrą formą ubiegania się o unijne środki, a przygotowane przez dwa lubuskie ZIT-y projekty wpisują się w założenia RPO oraz Strategii Rozwoju Regionu. - Miasta diagnozują swoje potrzeby i potencjały oraz szukają sposobu rozwiązania problemów, które łączą je z obszarami funkcjonalnymi. Wsparcie ukierunkowane jest na rozwój, nowoczesne technologie oraz rozwiązywanie problemów związanych z dostępnością transportową, ochroną środowiska czy dziedzictwa kulturowego. Są przygotowane konkretne projekty, które wpisują się zarówno w projekt Regionalnego Programu Operacyjnego, jak i Strategię Rozwoju Województwa. Liczę też na to, że ZIT-y korzystać będą także ze środków krajowych – mówiła marszałek i podkreśliła, że w tych projektach liczy się współpraca. -­ Rdzeniem są stolice i ich potencjał, ale one mają oddziaływać na obszar funkcjonalny. Gminy tworzące ZIT muszą działać wspólnie, dla wspólnego dobra – dodała.

Dwie stolice, dwa ZIT-y

Lubuskie na realizację ZIT na terenie dwóch Miejskich Obszarów Funkcjonalnych (MOF) otrzymało 59,8 mln euro, w tym 52,2 mln euro z EFRR oraz 7,6 mln euro z EFS.

W przypadku województwa lubuskiego będą to dwa ZIT-y:

• MOF Zielona Góra z 185 tys. mieszkańców

MOF Zielona Góra: Miasto Zielona Góra – rdzeń, Gminy w strefie oddziaływania: Gmina Zielona Góra, Gmina Świdnica, Gmina Czerwieńsk, Gmina Sulechów, Gmina Zabór.

• MOF Gorzów Wielkopolski z 156 tys. mieszkańców.

MOF Gorzów Wielkopolski: Miasto Gorzów Wielkopolski – rdzeń, Gminy w strefie oddziaływania: Gmina Kłodawa, Gmina Santok, Gmina Deszczno, Gmina Bogdaniec.

Podczas spotkania włodarze oby lubuskich stolic przedstawili potrzeby i problemy  miast i obszarów funkcjonalnych, a tym samym pomysły na wykorzystanie środków w ramach ZIT.

Wg Prezydenta Gorzowa Wlkp. Tadeusza Jędrzejczaka najważniejsze kierunki inwestycyjne to dostępność komunikacyjna, rozwój funkcji usługowej szczególnie z wykorzystaniem rzeki Warty – modernizacja rzeki, rewitalizacja zdegradowanych obiektów użyteczności publicznej oraz budowa bloku energetycznego. Prezydent dziękował także za dotychczasowe wsparcie zarządu województwa. - Współpraca z zarząd województwa w ostatnich latach była bardzo dobra. Skorzystaliśmy w bardzo dużym stopniu ze wsparcia. Bardzo za to dziękuję – mówił.

O kierunkach inwestycyjnych mówił także Prezydent Zielonej Góry Janusz Kubicki. Znalazły się wśród nich: transport  (ścieżki rowerowe, parkingi, wypożyczalnie rowerów, bezemisyjny transport publiczny), rewitalizacja wybranych obszarów, funkcje symboliczne (szlak wina i miodu) oraz poprawa dostępu i jakości usług publicznych (monitoring). – Mam nadzieję, że w nowej perspektywie Zielonej Górze uda się uzyskać 1 mld zł. To ostatni okres na pozyskanie tak dużych środków, stąd pełna mobilizacja. Województwo lubuskie stoi na dwóch nogach i to te dwa ośrodki generują wzrost. Cieszę się, że te pieniądze będą. To pozwoli nam zrobić kolejny krok do przodu – mówił prezydent Kubicki.

Co w ramach ZIT-ów?

Podstawowym warunkiem realizacji ZIT jest posiadanie dokumentu strategicznego określającego cele, kierunki rozwoju, zasady współpracy oraz najważniejsze działania i przedsięwzięcia do realizacji wynikające z analizy barier i potencjałów rozwojowych.

Projekty wynikające ze Strategii ZIT, o charakterze komplementarnym do tych wspieranych przez RPO w formule ZIT, będą mogły uzyskać wsparcie z programów krajowych, głównie z POIŚ 2014-2020.

Możliwy zestaw kierunków interwencji do realizacji w ramach ZIT:

• Rozwój zrównoważonego, sprawnego transportu łączącego miasto i jego obszar funkcjonalny (cele tematyczne – 4, 7);
• Przywracanie funkcji społeczno-gospodarczych zdegradowanych obszarów miejskiego obszaru funkcjonalnego (cele tematyczne – 6, 8, 9, 10);
• Poprawa stanu środowiska przyrodniczego na obszarze funkcjonalnym miasta (cele tematyczne – 4, 6);
• Wspieranie efektywności energetycznej oraz promowanie strategii niskoemisyjnych (cel tematyczny – 4);
• Wspieranie rozwoju funkcji symbolicznych budujących międzynarodowy charakter i ponadregionalną rangę miejskiego obszaru funkcjonalnego oraz poprawa dostępu i jakości usług publicznych w całym obszarze funkcjonalnym (np. wspólne dziedzictwo kulturowe, promocja produktu turystycznego wspólnego dla całego MOF, poprawa systemu informacji dla cudzoziemców, usprawnienia dla niepełnosprawnych, bezpłatny dostęp do Internetu itp.) (cele tematyczne – 2, 6, 8, 9)
• Wzmacnianie badań, rozwoju technologicznego oraz innowacji (cele tematyczne – 1, 3).

O zasadach funkcjonowania ZIT-ów mówiła Agnieszka Dawydzik, Naczelnik Wydziału Regionalnych Programów Operacyjnych w Ministerstwie Rozwoju Regionalnego.

Zasady realizacji Zit-ów w Polsce:

- poprawa współpracy i integracji na obszarach funkcjonalnych miast

- promowanie partnerskiego modelu współpracy jednostek administracyjnych na miejskich obszarach funkcjonalnych

- realizacja zintegrowanych projektów odpowiadających na potrzeby i problemy miast i ich obszarów funkcjonalnych

- zwiększenie wpływu miast i ich obszarów funkcjonalnych na kształt i sposób realizacji działań na ich obszarze w ramach polityki spójności

Naczelnik przedstawiła także warunki pozyskania środków w ramach ZITów i zadeklarowała pomoc ze strony ministerstwa.

A. Dawydzik podkreśliła też, że mimo iż Lubuskie jako jedyne województwo w Polsce ma dwa ZIT-y, nie znaczy, że "mają się do siebie odwrócić tyłem". Powinny współpracować.