Kwestię planów rozwoju psychiatrii w regionie Lubuskim regulują dokumenty: Lubuska Strategia Ochrony Zdrowia na lata 2014-2020 (z perspektywą do 2021 r.) oraz Regionalny Program Ochrony Zdrowia Psychicznego dla Województwa Lubuskiego na lata 2021-2022.
W Programie w rozdziale dotyczącym psychiatrii dzieci i młodzieży w województwie lubuskim, opisana została trudna sytuacja w zakresie dostępności do psychiatrycznych świadczeń dziecięcych. Wskazano, że brakuje przede wszystkim oddziałów dziennych dla dzieci, poradni psychologicznych dla dzieci i młodzieży, poradni dla młodzieży uzależnionej (F10, F19), opieki środowiskowej oraz hostelu dla młodzieży. Brak możliwości przeprowadzenia postępowań w sprawie zawierania umów na powyższe świadczenia od 2019 roku uniemożliwia rozwój opieki środowiskowej i oddziałów dziennych w psychiatrii dzieci i młodzieży.
Ponadto Program wskazuje także na problem deficytu specjalistów w zakresie psychiatrii dziecięcej i młodzieżowej. W 2018 roku w regionie lubuskim wskaźnik liczby lekarzy psychiatrii dzieci i młodzieży na 10 000 dzieci i młodzieży był najniższy w kraju (0,16).
Zgodnie z obecnymi trendami priorytetem dla opieki psychiatrycznej województwa lubuskiego jest rozwijanie lecznictwa ambulatoryjnego i opieki środowiskowej.
W związku z powyższym od 2021 roku Centrum Leczenia Dzieci i Młodzieży w Zaborze realizuje projekt pod nazwą „Środowiskowe Centrum Zdrowia Psychicznego dla dzieci i młodzieży w Zielonej Górze” w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój 2014-2020. Dofinansowanie ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego – wynosi 12 903 539,44 zł. Głównym celem projektu jest wzrost dostępu do wielospecjalistycznej, skoordynowanej opieki psychiatrycznej dla 2600 dzieci i młodzieży oraz ich rodzin lub opiekunów – 3129 osób na terenie Miasta Zielona Góra i Powiatu Zielonogórskiego. Projekt jest skierowany do dzieci i młodzieży przed ukończeniem 18. roku życia.
Problemy wskazane przez zastępczynię dyrektora ds. medycznych Centrum Leczenia Dzieci i Młodzieży w Zaborze – Panią Annę Malecką w wywiadzie udzielonym Gazecie Lubuskiej (wydanie 22 października 2021 r.) nigdy wcześniej nie były sygnalizowane w taki sposób przez jednostkę. O brakach w szpitalu nie była do tej pory powiadomiona Rada Społeczna jednostki, ani Samorząd Województwa Lubuskiego jako organ tworzący.
Były i są znane od dawna problemy związane z deficytami w zakresie kadry medycznej – głównie lekarzy specjalistów w dziedzinie psychiatrii dziecięcej. I w tym zakresie były podejmowane działania naprawcze. W 2017 roku Centrum Leczenia Dzieci i Młodzieży w Zaborze zrealizował inwestycję polegającą na wybudowaniu dwóch domów mieszkalnych dla lekarzy, których zamierzano pozyskać spoza województwa. Wartość inwestycji to ok. 600 tys. zł.
Szpital dotychczas nie wnioskował do Zarządu Województwa Lubuskiego o środki na zakup systemów monitorujących do pomieszczeń, w których przebywają małoletni pacjenci, a które można stosować w przypadku braków kadrowych. Nie było też wniosków o dofinansowanie instalacji urządzeń i zabezpieczeń tych fragmentów Pałacu, które mogą stanowić zagrożenie dla dzieci i młodzieży, w związku z architekturą obiektu.
W okresie epidemii – w celu wsparcia jednostki w obliczu trudności finansowych spowodowanych zmniejszoną liczbą pacjentów – Zarząd Województwa Lubuskiego podjął działania, które miały na celu odciążenie budżetu jednostki. W listopadzie 2020 r. jednostce została udzielona pożyczka w wysokości 600 tys. zł – z przeznaczeniem na zabezpieczenie bieżącej działalności (w szczególności na wynagrodzenia). We wrześniu 2021 r. Zarząd Województwa Lubuskiego – po uzyskaniu zgody Sejmiku – tę pożyczkę umorzył.
Dodatkowo w minionej dekadzie Centrum Leczenia Dzieci i Młodzieży otrzymywało z Samorządu Województwa dotacje celowe, których wartość sięgnęła ponad 4,3 mln zł. Środki były przeznaczone m.in. na modernizację pomieszczeń, odrestaurowanie elewacji budynku, renowację Sali Kryształowej, zakup pieca cieczowego, montaż windy zewnętrznej wraz z infrastrukturą, remont dachu, utworzenie izby przyjęć, utworzenie izolatki.
Jednocześnie podkreślenia wymaga fakt, że w 2021 roku Agencja Oceny Technologii Medycznych w Warszawie dokonała oceny finansowania świadczeń zdrowotnych w zakresie psychiatrii dziecięcej. Z pisma Lubuskiego Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia wynika, że niedoszacowanie stawek w tym zakresie sięgają nawet 40 proc.
Mając na względzie tę sytuację Samorząd Województwa Lubuskiego skierował wnioski do Prezesa Rady Ministrów (styczeń 2021 r.) i Prezesa NFZ (październik 2021 r.) w sprawie podjęcia działań w zakresie wsparcia finansowego psychiatrii dzieci i młodzieży.
Z poważaniem,
Tomasz Wróblewski
Dyrektor Departamentu Ochrony Zdrowia
Urząd Marszałkowski Województwa Lubuskiego
