„Biała Księga” to zestaw rekomendacji i możliwości zmian prawnych związanych z przyjęciem uchodźców wojennych z Ukrainy, które zostały przygotowane w trakcie Samorządowego Okrągłego Stołu we Wrocławiu. W poniedziałek samorządowcy z Ruchu Tak! Dla Polski: marszałek Elżbieta Anna Polak, prezydent Sopotu Jacek Karnowski (przewodniczący Ruchu Samorządowego Tak! Dla Polski) oraz prezydent Wrocławia Jacek Sutryk przekazali dokument prezydentowi RP Andrzejowi Dudzie. - Samorządy potrzebują finansowego i długofalowego wsparcia w zakresie edukacji, pomocy społecznej, ochrony zdrowia, organizacji miejsc pracy. Prezydent zadeklarował współpracę i utworzenie wspólnego zespołu, który przygotuje rozwiązania prawne i wykorzysta nasze dotychczasowe działania - podkreśla marszałek Elżbieta Anna Polak.
Następnie, podczas konferencji prasowej przed Pałacem Prezydenckim w Warszawie, propozycje reform streściła Elżbieta Anna Polak, marszałek województwa lubuskiego, która w ramach Okrągłego Stołu zajmowała się kwestią ochrony zdrowia i pomocy społecznej: – Przede wszystkim dla nas, w samorządach, które są organami prowadzącymi szpitale, bolącą sprawą, wymagającą natychmiastowych rozwiązań, jest zwiększenie finansowania jednostek ochrony zdrowia na świadczenia obejmujące uchodźców. Także stworzenie warunków do zatrudnienia lekarzy, pielęgniarek i położnych, którzy do nas przyjechali. Zbyt długo trwa nostryfikacja dyplomów, należy przyspieszyć również przyznawanie obywatelstwa. W kwestii edukacji – zająć się trzeba przede wszystkim dziećmi, ponieważ jest to niesłychanie ważne. Niezbędne jest wsparcie finansowe w tworzeniu żłobków, przedszkoli, szkół, bo zwyczajnie brakuje miejsc – powiedziała marszałek.
Elżbieta Anna Polak dodała, że samorządy oczekują sfinansowania staży dla medyków z Ukrainy. – Pracując jako asystenci, stażyści lekarzy, mogliby nabyć doświadczenia, mogliby również zostać sprawdzeni co do ich kompetencji i wiarygodności, ale też zwyczajnie nauczyć się języka polskiego, zintegrować się ze środowiskiem. I w tym czasie otrzymać dyplom, przejść procedurę nostryfikacji – argumentowała lubuska marszałek.
Ciężar pomocy na barkach opieki społecznej
Przedstawiciele samorządów mówili też o konieczności sfinansowania asystentów pracowników socjalnych. – Ilość osób, które obsługują nasze MOPS-y, zwiększyła się dwukrotnie. W części z nich musieliśmy dwukrotnie zwiększyć zatrudnienie i o tym też rozmawiamy – powiedział prezydent Sopotu, Jacek Karnowski. Doprecyzował też inne postulaty samorządowców. Wspomniał m.in. o potrzebie przeznaczenia środków na naukę języka polskiego. – Z panem ministrem Pawłem Szefernakerem na bieżąco pracujemy przy tych zmianach. Ważna jest też na przykład sprawa budownictwa mieszkaniowego, które jest bolączką nie tylko dla Ukraińców, ale także młodych Polaków. Oczekujemy poważnej polityki mieszkaniowej, która będzie skuteczna i doprowadzi do wybudowania kilkuset tysięcy nowych mieszkań – tak, żeby i oni mogli zostać u nas, i żeby młodzi Polacy nie wyjeżdżali za granicę – wyjaśnił prezydent.
– Główny ciężar związany z przyjęciem uchodźców wziął na siebie polski samorząd i organizacje społeczeństwa obywatelskiego. Dzisiaj, kiedy pierwszy etap pomagania minął, jesteśmy zainteresowani rozwiązaniami systemowymi. W „Białej Księdze” są propozycje bardzo konkretnych zmian w przepisach prawa. Chcielibyśmy, aby były jak najszybciej implementowane do polskiego porządku prawnego. Dzisiaj potrzebujemy tak naprawdę dwóch rzeczy: dobrego prawa, dobrych i mądrych przepisów, uwzględniających tę nową sytuację, ale także finansowania. I to jest drugi wątek, o którym rozmawialiśmy z panem prezydentem Andrzejem Dudą – podsumował spotkanie prezydent Wrocławia, Jacek Sutryk.
Potrzeba funduszy także na inwestycje
Jacek Sutryk dodał, że pomagając uchodźcom, samorządy potrzebują pieniędzy zarówno na realizację zadań bieżących, jak i na inwestycje. – Bez wytworzenia dodatkowej infrastruktury społecznej – czy to przedszkoli, czy żłobków – nie będziemy w stanie dobrze odpowiedzieć na wszystkie potrzeby. Ale tutaj mówimy bardzo uczciwie: potrzebne są pieniądze zarówno krajowe, jak i europejskie. Dlatego w naszym wspólnym interesie powinno być jak najszybsze uruchomienie chociażby pieniędzy z Krajowego Planu Odbudowy czy podpisanie Umowy Partnerstwa i rozpoczęcie wydawania pieniędzy w ramach nowej perspektywy środków europejskich – powiedział prezydent Wrocławia.
Jesteśmy gotowi, by działać dalej
– Koniec z improwizacją, potrzebna jest strategia długofalowa. Pan prezydent doskonale to rozumie, będzie powołany zespół. Jesteśmy gotowi do pracy w ramach tego zespołu. Myślę, że razem możemy naprawdę zrobić dużo więcej, lepiej pomagać uchodźcom – stwierdziła marszałek Elżbieta Anna Polak. Wyjaśniła, że rekomendacje zawarte w „Białej Księdze” powstały na podstawie diagnozy wypracowanej w samorządach – zarówno gminnych, jak i powiatowych oraz wojewódzkich.
– Umówiliśmy się z panem prezydentem na kolejne spotkanie, jesteśmy pełni optymizmu – przyznał Jacek Karnowski.
W regionie lubuskim przebywa obecnie 30 tys. osób z Ukrainy z nadanym numerem PESEL. Z kolei we Wrocławiu znajduje się ok. 180 tys. osób, a w Sopocie – 2 tys.
Samorządowy Okrągły Stół odbył się we Wrocławiu 8 i 9 czerwca, jednak prace nad rekomendacjami rozpoczęły się kilka tygodni wcześniej. Zestaw propozycji przygotowało ponad 120 ekspertów, samorządowców i przedstawicieli NGO, świata nauki i biznesu, którzy pracowali nad ośmioma obszarami m.in. rynkiem pracy, mieszkalnictwem, edukacją i nauką, bezpieczeństwem, finansami czy legislacją. W samych obradach w Hali Stulecia we Wrocławiu brało udział około 500 osób. Do Samorządowego Okrągłego Stołu zasiedli przedstawiciele m.in. Unii Metropolii Polskich, Związku Miast Polskich, Związku Województw RP, Związku Gmin Wiejskich RP, Ruchu Samorządowego TAK! Dla Polski, Ogólnopolskiej Koalicji Samorządowej, Pracodawców RP, Fundacji Ukraina, Ogólnopolskiej Federacji Organizacji Pozarządowych, Konfederacji Lewiatan, Polskiej Akademii Nauk.
Udział w wydarzeniu wzięli przedstawiciele kilkudziesięciu organizacji w tym m.in. Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka, Fundacji im. Stefana Batorego, rektorzy uczelni, członkowie Parlamentu i Komisji Europejskiej czy Kancelarii Prezesa Rady Ministrów oraz Kancelarii Prezydenta RP.
„Biała księga" jest do pobrania TUTAJ
Wybory samorządowe zgodnie z kalendarzem
Podczas spotkania z prezydentem Andrzejem Dudą, samorządowcy z Ruchu Tak! Dla Polski rozmawiali także o terminie wyborów samorządowych. - Nasze stanowisko jest dość jasne. Ktoś mógłby pomyśleć, że działamy wbrew własnemu interesowi, ale dla nas terminy wynikające z porządku konstytucyjnego są absolutnie święte i dla wszystkich być powinny. W innej sytuacji mamy do czynienia z psuciem państwa. Dlatego chcielibyśmy, aby wybory samorządowe, tak jak wszystkie inne wybory, odbywały się zgodnie z tym kalendarzem, o którym mówi Konstytucja - podkreślił Jacek Sutryk, prezydent Wrocławia.
Jacek Karnowski, prezydent Sopotu: - Powiedzieliśmy panu prezydentowi, że byłoby to porównywalne do wyborów kopertowych. Z tą argumentacją prezydent się zgodził.
- Biorąc pod uwagę nawiązanie do wyborów kopertowych, można było wyczuć dobre intencje. Myślę, że prezydent też konsultował się z nami, wyrabiał sobie opinię na ten temat - dodała lubuska marszałek.
