Facebook
Instragram
youtube
Biuletyn Informacji Publicznej
Skrzynka podawcza
„Nowy plan dla Europy” to tytuł sesji plenarnej drugiego dnia Europejskiego Kongresu Samorządów, który odbył się w dniach 4-5 maja br. w Krakowie. W obradach uczestniczyło ponad 1000 gości z całej Europy - kilkudziesięciu prezydentów europejskich miast, kilkunastu ministrów i wiceministrów, członkowie zarządów największych firm Europy Środkowej. Podczas dwudniowej konferencji odbyło się ponad 80 wydarzeń – debat, wykładów i warsztatów podzielonych tematycznie na cztery ścieżki Finanse, Gospodarka, Innowacje i Środowisko. W obradach uczestniczyła marszałek Elżbieta Anna Polak.
Inauguracja Kongresu
Podczas inauguracji prezydent Krakowa Jacek Majchrowski zwrócił uwagę na termin Kongresu – Spotykamy się w szczególnym momencie, 25-lecia reformy samorządowej, co daje asumpt do dalszej rozmowy o funkcjonowaniu samorządu. Olgierd Dziekoński, Sekretarz Stanu w Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej przypomniał, że nie ma wolności bez samorządności, ale też nie ma dobrej samorządności bez samodzielności finansowym czy prawnej. Ambitnych celów Unii Europejskiej nie da się zrealizować bez udziału samorządów, które są najbliżej obywateli. Minister Dziekoński wskazywał, że dobry samorząd to także miejsce rozwoju gospodarczego – To samorząd jest partnerem dla małego i średniego biznesu, tak istotnego dla unijnej gospodarki.
Jednym z głównych tematów międzynarodowego spotkania samorządowców, polityków i przedsiębiorców jest strategia wdrażania Planu Inwestycyjnego UE, zwanego też planem Junkera. – Polska jest przykładem jak dobrze wykorzystywać fundusze unijne. Od niedawna mamy jeszcze jedno nowe narzędzie, dzięki którym możemy realizować nasze pomysły – to plan Junkera, w ramach którego do wydania jest ponad 300 mld euro – mówił przewodniczący Europejskiego Komitetu Regionów Markku Markkula.
Europa Regionów – nowe otwarcie
Europejski Kongres Samorządów jest doskonałym miejscem do spotkania liderów samorządowych i elit regionalnych z przedstawicielami administracji państwowej, organizacji pozarządowych i biznesu, podczas którego możliwe będzie rozpoznanie i przedyskutowanie nowych reguł wykorzystania środków unijnych. Kongres stanowi szansę do rozmowy o tym, jak zwiększyć efektywność ich wykorzystywania dzięki coraz szerszym kontaktom i współpracy międzyregionalnej zarówno ze swoimi najbliższymi sąsiadami jak i partnerami z całej Europy.
Współpraca samorządów będzie nabierała coraz większego znaczenia, ponieważ wzrost poziomu życia mieszkańców nie jest możliwy bez aktywnej działalności samorządów. Obywatele chcą bowiem, aby spełniano ich bardzo konkretne oczekiwania w zakresie ochrony zdrowia, edukacji, infrastruktury, komunikacji, świadczeń społecznych i socjalnych. Poszukiwanie rozwiązań w tych dziedzinach leży w dużej mierze w gestii samorządów. Dlatego władze regionalne coraz chętniej podejmują wspólne inicjatywy i wyzwania, gdyż dzięki większej elastyczności i otwartości łatwiej im przyjmować konkretne rozwiązania.
Nowa perspektywa finansowa Unii Europejskiej stawia przed władzami lokalnymi szczególne wyzwanie wynikające z przesunięcia środków z projektów i programów ogólnokrajowych na rzecz programów regionalnych. Lata 2014-2020 przynoszą zatem istotne zmiany w zakresie pozyskiwania funduszy strukturalnych. Skuteczne pozyskiwanie funduszy unijnych będzie możliwe dzięki współpracy z partnerami zewnętrznymi, wspólnemu określaniu priorytetów, dzieleniu się zadaniami i odpowiedzialnością. Samorządy największych regionów będą zarządzać większą niż dotąd pulą europejskich pieniędzy. W latach 2007-2013 ok. 25 proc. wszystkich środków było wdrażanych przez samorządy, obecnie będzie to niemal 40 proc. Nowy budżet z którego mogą czerpać regiony to również inwestycje w miasta, ponieważ na dofinansowanie mogą liczyć projekty związane z kompleksową rewitalizacją, ekologicznym transportem miejskim i gospodarką niskoemisyjną.
Na mocy traktatu lizbońskiego Komisja Europejska ma obecnie obowiązek zasięgania opinii samorządów regionalnych i lokalnych oraz ich stowarzyszeń w całej UE już na etapie poprzedzającym proces legislacyjny. – To powoduje, że regionalny wymiar integracji europejskiej nabiera w ostatnim czasie jeszcze większego znaczenia. Dlatego pierwszego dnia Kongresu odbyła się sesja plenarna „Europa regionów – Nowe otwarcie”.
Przewodniczący Europejskiego Komitetu Regionów Markku Markkula, przypomniał, że główną rolą jego organizacji jest przenoszenie na poziom unijnych decyzji punktu widzenia europejskich miast i regionów. W ocenie Markku Markkuli rola samorządu ciągle się zmienia, kryzys spowodował bowiem, tendencję do nacjonalizacji problemów gospodarczych. – Patrząc na sprawozdania z poszczególnych krajów, zauważamy, że wymiar regionalny jest konieczny dla rozwoju gospodarczego, a poziom lokalny powinien mieć więcej do powiedzenia w takich spraw jak unijne regulacje cyfrowe czy pakiety inwestycyjne.
Relacja z sesji plenarnej na stronie:
Debaty Europejskiego Kongresu Samorządów
Debata: Formy i źródła finasowania samorządów po 2014
Izabela Leszczyna, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów oceniła, że finanse publiczne i finanse samorządów są naczyniami połączonymi. Jak podkreślała, rząd i samorządy nie stoją po dwóch stronach barykady. – Minister Finansów powinien pilnować zdolności kredytowej samorządów. Samorządy mogą być zadłużone, ale muszą mieć zdolność spłacania kredytów – tłumaczyła Leszcyna. - Naszym wspólnym celem jest inwestowanie w rozwój gospodarczy, ale w taki sposób, by zadłużenie nie zatopiło finansów. Wiceminister podkreśliła też, że w 2014 roku, jedynie 3 procent JST przekroczyło obowiązujące przepisy dotyczące zadłużenia. Wiceminister Leszczyna mówiła o powstaniu dwóch funduszy skierowanych do samorządów. Pierwszy Fundusz Municypalny jest elementem strategii wspierania przez Bank Gospodarstwa Krajowego procesów rewitalizacji przestrzennej i społecznej; drugi Fundusz Infrastruktury Samorządowej ma wspierać finansowanie infrastrukturalnych inwestycji potrzebnych w województwach, powiatach i gminach. – Budżet obydwóch funduszy wynosi 1 miliard 600 milionów – tłumaczyła wiceminister.
Relacja z debaty na stronie:
Debata: Współzależność dwóch wymiarów polityki rodzinnej: samorządowej i centralnej
Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej Małgorzata Marcińska przedstawiła w swojej prezentacji rozpoczynającej blok tematyczny „Współzależność dwóch wymiarów polityki rodzinnej: samorządowej i centralnej” rolę, jaką w polityce rodzinnej odgrywa ogólnopolska Karta Dużej Rodziny. Podkreśliła, że coraz więcej firm i innych podmiotów dołącza do programu, co czyni Kartę znacznie korzystniejszym rozwiązaniem dla rodzin wielodzietnych.
Relacja na stronie:
Debata: Nowa perspektywa finansowa UE. Jak efektywnie wydać pieniądze?
Edwin Bendyk otworzył debatę mówiąc, iż temat funduszy europejskich budzi duże emocje. Zwrócił uwagę na to, że warto rozmawiać nie tylko o sukcesach, ale również o nietrafionych inwestycjach, których przykłady można mnożyć. Zapytał uczestników debaty o to, jakie są podstawowe wnioski płynące z dotychczasowych działań i jakie wskazówki z nich wynikają dla przyszłych inwestycji.
http://www.forum-ekonomiczne.pl/wp-content/uploads/2015/05/EKS-siatka-PL.pdf
Debata: Wspólnota powiatowa (polis) – lokalny partner w regionie
Prof. Jerzy Stępień, jeden z autorów reformy administracyjnej z 1999 r., były sędzia Trybunału Konstytucyjnego, wykładowca Uczelni Łazarskiego, stwierdził, że powiat jest w przypadku Polski najbardziej naturalną jednostką samorządu terytorialnego. Polska powiatowa to Polska naszych przodków. Powiat nie jest szczeblem administracji, ale wspólnotą obywateli – współczesną polis, potrafiącą zaspokoić niemal wszystkie – a na pewno wszystkie podstawowe – potrzeby swoich mieszkańców. Historycznie powiat to taka Rzeczypospolita w pigułce – ze wszystkimi stanami: chłopami, mieszczaństwem, duchowieństwem, szlachtą. Oczywiście, teraz społeczeństwa stanowego już nie ma, ale pozostała wspólnota i różnorodność. I funkcjonalna całość, czyli zdolność zaspokajania wszystkich, a w każdym razie wszystkich podstawowych, potrzeb społeczności. Warto również pamiętać, że powiat w I Rzeczypospolitej uosabiał ideę społeczeństwa obywatelskiego.
Więcej na stronie:
Uroczysta gala „Lider Samorządu 25-lecia”
Zwieńczeniem pierwszego dnia obrad Kongresu była uroczysta gala „Lider Samorządu 25-lecia”, w której nagrodzono najlepszych samorządowców minionego ćwierćwiecza. W konkursie organizowanym przez dziennik „Rzeczpospolita” i Instytut Studiów Wschodnich, wyróżniono najlepszego wójta, burmistrza gminy miejsko-wiejskiej i miejskiej oraz prezydenta miasta na prawach powiatu.
Ważnym wydarzeniem drugiego dnia konferencji będzie sesja plenarna „Nowy plan dla Europy”. Dyskusję poprowadzi Bogusław Chrabota, redaktor naczelny „Rzeczpospolitej”, a udział w niej zapowiedzieli Grzegorz Schetyna, Minister Spraw Zagranicznych; Hanna Gronkiewicz-Waltz, Prezydent Warszawy; Mika Riipi, Gubernator Regionalnej Rady Laponii, Emil Boc, Prezydent Miasta Kluż-Napoka, Premier Rumunii (2008-2012), Luiz de Mello, Zastępca Dyrektora ds. Zarządzania Publicznego i Rozwoju Terytorialnego w OECD.
Panele i bloki tematyczne Europejskiego Kongresu Samorządów
Środowisko
Panel dyskusyjny: OZE – zielona energia w regionie
Co roku na mapie Europy przybywa regionów bogatych w odnawialne źródła, z których można pozyskać energię. Inwestowanie w OZE nie tylko zwiększa niezależność i bezpieczeństwo energetyczne kraju, ale również pobudza lokalny wzrost gospodarczy i rozwój infrastruktury. Wytwarzając energię z odnawialnych źródeł samorządy liczą na tworzenie nowych miejsc pracy, a także na rozwój i zwiększenie budżetowych zysków. Czy inwestowanie w zieloną technologię przyszłości może dać samorządom jeszcze więcej korzyści?
Blok tematyczny: Efektywna gospodarka odpadami
Czy kontrakty na odbiór śmieci rozwiązały problem śmieciowy? Kiedy zmiana prawa odpadowego przyniesie zauważalne efekty? W opinii ekspertów kluczowy moment całej reformy to wprowadzenie rozwiązań, które zaoferują regionom zagospodarowanie śmieci minimalizując przy tym negatywny wpływ na środowisko i maksymalizując odzysk surowców. Czy w gospodarce odpadami musi chodzić o to aby było tylko tanio? Nie, najniższe koszty mają znaczenie ale dopiero wtedy, gdy wszystkie inne wymagania miast i gmin co do niezawodności, jakości i spełniania wymogów prawa zostaną zaspokojone.
Panel dyskusyjny: Rozwój przedsiębiorstw wodno-kanalizacyjnych
Akcesja Polski do EU umożliwiła rozwój przedsiębiorstw wodno-kanalizacyjnych, w tym rozbudowę infrastruktury, zwiększenie dostępności usług, wzrost jakości i niezawodności. Skutkiem jest zwiększenie nakładów na utrzymanie infrastruktury i wzrost cen. W jaki sposób można ograniczyć wzrost taryf, przy malejącym trendzie demograficznym? Jaka jest alternatywa wobec regulowania cen i konsolidacji?
Innowacje
Panel dyskusyjny: Inteligentne technologie w służbie Urban Resilience
Miasta i regiony podlegają ciągłym procesom zmian. Borykają się z wieloma wewnętrznymi i zewnętrznymi problemami jak: ubóstwo, zanieczyszczenie, terroryzm, katastrofy naturalne, wykluczenie społeczne. Koncepcja „urban resilience”, którą niekiedy tłumaczy się na polski jako „prężność miejską”, oferuje instrumentarium umożliwiające zrozumienie tych procesów i odpowiednie planowanie rozwoju miejskiego za pomocą inteligentnych technologii. W ujęciu ogólnym „urban resilience” oznacza zdolność antycypowania, reagowania i pokonywania wieloczynnikowych zagrożeń przy minimalnym uszczerbku dla bezpieczeństwa, zdrowia publicznego, gospodarki miasta. Innymi słowy jest to zdolność systemu do powrotu do stanu pierwotnego po doświadczeniu zakłóceń.
Blok tematyczny: Inteligentne miasta i metropolie XXI w. Rzeczywistość czy przyszłość?
Mając na uwadze nieustannie zwiększającą się populację obywateli w miastach i metropoliach, lokalne władze i mieszkańcy powinni zrobić wszystko by w XXI wieku żyło się w nich wygodnie, nowocześnie i bezpiecznie. O poziomie inteligencji miasta świadczyć będzie zastosowanie innowacyjnych technologii, ekologicznych rozwiązań i efektywne wykorzystywanie drzemiących w regionach surowców energetycznych. Czy polskie aglomeracje są już smart? Jakich rozwiązań możemy jeszcze nauczyć się od europejskich miast?
Blok tematyczny: Zrównoważony rozwój w regionie – teoria a praktyka
Promowanie procesów rozwoju, które w jak najmniejszym stopniu zagrażają środowisku naturalnemu, niesie za sobą niekwestionowane korzyści społeczne i ekonomiczne. Ważne, by zrównoważony rozwój był nie tylko modnym hasłem wykorzystywanym przez kandydatów w wyborach samorządowych oraz przez lokalne przedsiębiorstwa w celu zdobycia przychylności lokalnych społeczności, ale by szły za nim rzeczywiste działania prowadzące do poprawy jakości życia mieszkańców i ochrony środowiska. Jak uwzględnić priorytet zrównoważonego rozwoju podczas planowania strategicznego rozwoju regionu? Jak zmierzyć stopień realizacji koncepcji zrównoważonego rozwoju?
Blok tematyczny: Cyfrowy świat samorządów
Zgodnie z założeniami Europejskiej Agendy Cyfrowej w 2015 roku ponad połowa Europejczyków ma mieć swobodny dostęp do elektronicznej administracji. Polska stara się nadrabiać wieloletnie zaległości i spełnić wymogi stawiane przez Agendę. Prace nad internetowymi autostradami prowadzą samorządy i przedsiębiorcy sektora telekomunikacji. W nowej perspektywie finansowej na projekty związane z cyfryzacją przewidziano 8 mld złotych. Istotą powodzenia planu „cyfryzacji” kraju jest współpraca samorządów, administracji rządowej, przedsiębiorców sektora telekomunikacji. Jak efektywnie zaplanować kolejne etapy cyfrowej transformacji Polski?
Gospodarka
Panel dyskusyjny: Program Rozwoju Obszarów Wiejskich 2014-2020 – kto zyska, kto straci?
Polityka rozwoju obszarów wiejskich UE wspomaga regiony wiejskie w stawianiu czoła wyzwaniom 21-go wieku – zarówno gospodarczym, środowiskowym, jak i społecznym. Można zidentyfikować trzy długoterminowe cele strategiczne tej polityki na lata 2014-2020, które wpisują się w Strategię Europa 2020 oraz Wspólną Politykę Rolną. Sa to wspieranie konkurencyjności rolnictwa, zrównoważone zarządzanie zasobami naturalnymi oraz osiągnięcie zbalansowanego terytorialnie, rozwoju wiejskich społecznosći i lokalnych gospodarek, osiągnięcie zrównoważonego rozwoju terytorialnego gospodarki wiejskiej i społeczności wiejskich, w tym tworzenie i ochrona miejsc pracy. Rozwój obszarów wiejskich stanowi drugi filar WPR i oddaje państwom członkowskim do dyspozycji fundusze na rzec wsparcia krajowego i regionalnego w ramach wieloletnich programów. W sumie we wszystkich 28 państwach członkowskich dofinansowanie otrzyma około 118 programów. Paneliści bedą zastanawiali się nad tym, kto najbardziej skorzysta na tych regulacjach i w jaki sposób najlepiej je wykorzystać.
Blok tematyczny: Rewitalizacja miast i regionów
Środkowoeuropejskie miasta w ostatnich latach dynamicznie dostosowują się do zmieniającej się rzeczywistości społeczno-ekonomicznej. Jednak ten proces nie wszędzie zachodzi płynnie i niektóre dzielnice miast, a nawet całe miasta tracą swoje dotychczasowe funkcje lub też stopniowo stają się coraz bardziej zdegradowane. Odpowiedzią na te negatywne procesy jest rewitalizacja, która z założenia ma dać nowe impulsy rozwojowe. Kraje i regiony przeznaczają na rewitalizacje coraz większe środki. Podczas panelu przedyskutowane zostaną czynniki sukcesu rewitalizacji miast.
Panel dyskusyjny: Połączenia lotnicze i rozwój regionalnych portów lotniczych
Otwarcie przestrzeni powietrznej Polski i innych nowych krajów członkowskich po wejściu do Unii zwiększyło atrakcyjność lokalnych przewoźników – pojawiły się tak zwane tanie linie lotnicze. Rosnące zainteresowanie europejskim rynkiem ze strony międzynarodowych przewoźników zwiększyło zaś dostępność transportu lotniczego, co widać wyraźnie po dynamicznym rozwoju lokalnych portów lotniczych zwiększających swoje przychody i aktywa. W jaki sposób racjonalnie planować rozwój sieci lokalnych lotnisk? W jaki sposób sprawnie zarządzać ruchem lotniczym?
Panel dyskusyjny: Rozwój lokalnych gospodarek w oparciu o duże firmy
Celem polityki regionalnej jest sprzyjanie długofalowemu rozwojowi gospodarczemu, opartemu na stabilnych fundamentach, które mogą tworzyć jedynie duże i prężnie działające firmy skupiające wokół siebie sieć dostawców. Nowoczesne przedsiębiorstwa kreują także w wymiarze lokalnym to, co często w Polsce kuleje, czyli współpracę między biznesem, samorządami i nauką. Ponadto wzajemna zależność firm dużych i małych, nawet formalnie bezpośrednio ze sobą nie związanych, skutkuje zwiększeniem konkurencyjności, ograniczeniem kosztów logistyki oraz ma wymierne korzyści społeczne na przykład w okresie dekoniunktury czy kryzysów ekonomicznych.
Społeczeństwo
Panel dyskusyjny: Finansowanie oświaty w Polsce i Europie z perspektywy samorządu
Edukacja to najdroższa pozycja na liście samorządowych wydatków. Przekazywana przez rząd subwencja oświatowa nie wystarcza na pokrycie wszystkich kosztów. W praktyce ponad 93% samorządów wydaje na kształcenie więcej niż pozwala na to ich budżet. Czy wprowadzone od 2015 roku zmiany zasad subwencjonowania szkół będą rozwiązaniem tego problemu? Czy warto zastanowić się nad rozwiązaniem alternatywnym dla subwencji oświatowej? Jak z finansowaniem oświaty radzą sobie inne państwa UE?
Panel dyskusyjny: Samorządowiec czy manager – jak skutecznie zarządzać administracją samorządową?
Sukces każdej organizacji zależy od skutecznego zarządzania i konsekwentnego realizowania wyznaczonych celów. Zasada ta odnosi się nie tylko do przedsiębiorców ale i samorządowców. W sytuacji coraz większych oczekiwań ze strony otoczenia efektywne zarządzanie jest kluczem do znalezienia porozumienia z partnerami. Jak zarządzać, aby osiągnąć zamierzone cele? Czy praktyki wykorzystywane w biznesie mogą być z powodzeniem stosowane w administracji samorządowej?
Panel dyskusyjny: Sukces lokalnych ruchów polityczno – społecznych. Czy ten trend się utrzyma?
Europa mogła zaobserwować rozwój społeczno-politycznych ruchów miejskich, które osłabiły znaczenie partii politycznych. O ile zjawisko to miało miejsce na poziomie narodowym, to prawdziwy sukces odniosły lokalne ruchy polityczne. Obywatele miast i regionów wybrali reprezentantów, które nie są częścią wielkich politycznych elit, ale skupili się na istotnych kwestiach w ich okręgach wyborczych. Czy ruchy społeczne są w stanie rządzić lepiej niż regularne partie? Czy ich fenomen przetrwa, czy jest to jednorazowa historia sukcesu wywołana brakiem elit politycznych na poziomie lokalnym?
Organizowany po raz pierwszy Kongres odbywa się w nowo otwartym Centrum Kongresowym ICE Kraków Organizatorem Europejskiego Kongresu Samorządów jest Fundacja Instytut Studiów Wschodnich, organizator Forum Ekonomicznego w Krynicy-Zdrój.
Siatka programowa EKS do pobrania
Wykorzystano informacje ze strony:
