W wyniku Paktu Ribbentrop – Mołotow w dniu 17 września 2015 roku wojska radzieckie zdradziecko wkroczyły na wschodnie tereny Polski okupując ponad 50 % jej powierzchni. Rozpoczęły się masowe zsyłki Polaków uznanych za wrogów Związku Radzieckiego na Syberie. Ogółem zesłano na Syberię 1350 tyś. osób spośród, z których co trzecia osoba będąca na zesłaniu zmarła, z powodu katorżniczych warunków pobytu.
Wielu spośród Sybiraków walczyło na frontach II Wojny Światowej. To żołnierze Sybiracy walczyli pod Monte Cassino i pod Lenino. Związek Sybiraków powstał w 1928 roku , a legitymację nr 1 otrzymał Sybirak – Marszałek Polski Józef Piłsudski. W 1988 roku reaktywowano Związek Sybiraków. Zielonogórski Oddział Związku Sybiraków powstał w marcu 1989roku. Aktualnie Oddział Związku Sybiraków liczy 1650 członków zrzeszonych w 19 kołach terenowych. Zielonogórscy Sybiracy od lat upominają się o należne im prawa statusu osoby represjonowanej ponieważ 80% z nich takich uprawnień nie posiada, podczas gdy w kraju tych uprawnień nie posiada tylko 10 % Sybiraków, a np. w Gorzowie Wlkp. niemal wszyscy Sybiracy posiadają takie uprawnienia. W wystąpieniu swoim na uroczystości mówił o tym Wacław Mandryk, apelując do parlamentarzystów i władz wojewódzkich o udzielenie skutecznej pomocy w celu naprawy istniejącej od wielu lat krzywdy.
Uroczystość odsłonięcia Pomnika poprzedzona została mszą świętą w Kościele Serca Pana Jezusa, którą koncelebrował J.E. Ks. BP senior dr Adam Dyczkowski. Msza Święta odbyła się z udziałem pocztu sztandarowego Wojska Polskiego, sztandarów kół terenowych Związku Sybiraków i innych organizacji kombatanckich. Po zakończonej mszy św. wszyscy udali się pod Pomnik gdzie kontynuowano ciąg dalszy uroczystości z udziałem kompanii honorowej i orkiestry Wojska Polskiego, młodzieży, osób zaproszonych, mieszkańców miasta. Powitanie wszystkich przybyłych na uroczystość dokonał Prezes Koła Związku Sybiraków w Żarach Józef Seńków witając na wstępie Pana Roberta Dowhana Senatora RP. Aktu odsłonięcia Pomnika dokonali: J.E. Ks. Bp Adam Dyczkowski, Olaf Napiórkowski Zastępca Burmistrza Miasta Żary, Józef Seńków Prezes Koła Związku Sybiraków w Żarach, Wacław Mandryk Prezes Oddziału Związku Sybiraków, Henryk Domaradzki projektant Pomnika, Janusz Dudojć Starosta Powiatu Żarskiego. Następnie J.E. Ks. Bp dr Adam Dyczkowski dokonał poświęcenie Pomnika. W dalszym ciągu uroczystości wręczone zostały odznaczenia nadane przez Prezesa Zarządu Głównego Związku Sybiraków. Złote odznaki ,,Za Zasługi dla Związku Sybiraków” otrzymali: J.E. ks. Bp dr Adam Dyczkowski, ks. Stanisław Pojnar, Henryk Domaradzki - autor projektu Pomnika, Krzysztof Piaseczny - właściciel firmy Tempus Polska, Józef Huryk - Sybirak, Zygmunt Huryk – Sybirak. Odznakę Honorową Sybiraka otrzymali: Olaf Napiórkowski - Zastępca Burmistrza Miasta Żary, Marek Cieślak – były Starosta Powiatu Żary, Włodzimierz Burzyński – Zastępca Prezesa Koła Związku Sybiraków w Żarach, Piotr Mosakowski – Sybirak, Piotr Medwieduk – Sybirak, Mieczysław Kurałowicz – Sybirak. Aktu dekoracji odznaczeniami dokonali: Wacław Mandryk członek Zarządu Głównego Związku Sybirków - Prezes Oddziału Związku Sybiraków w Zielonej Górze przy asyście Józefa Seńków Prezesa Koła Związku Sybiraków w Żarach. W dalszej części uroczystości wystąpienie okolicznościowe wygłosił Wacław Mandryk Prezes Oddziału, przedstawiając historię powstania Związku Sybiraków i rolę jaką aktualnie pełni Związek Sybiraków jako organizacja kombatancka , nawiązał także swoim wystąpieniu do braku uprawnień większości zielonogórskich Sybiraków będących osobami represjonowanymi.
Apel za zmarłych Sybiraków na bezkresnych ziemiach Syberii i żołnierzy Sybiraków walczących za wolność i niepodległość Polski wygłosił z udziałem żołnierzy dowódca Kompanii Honorowej Wojska Polskiego. Następnie zaproszeni goście, młodzież oraz przybyli na uroczystość Sybiracy i mieszkańcy złożyli przy Pomniku okolicznościowe wiązanki kwiatów.
Na zakończenie uroczystości ku czci poległych żołnierzy Sybiraków i zmarłych na zesłaniu Sybiraków - kompania Wojska Polskiego oddała salwę honorową, a orkiestra wojskowa odegrała melodię marszową Wojska Polskiego oraz hymn Sybiraków.
Informacja: Wacław Mandryk
Zdjęcia: Urząd Miejski w Żarach
