W spotkaniu udział wzięli przedstawiciele jednostek samorządu terytorialnego, specjalnych stref ekonomicznych, parków technologicznych, a także środowiska akademickiego.
Podczas spotkania przedstawione zostały wyniki raportu prezentującego potencjał inwestycyjny i eksportowy województwa lubuskiego w aspekcie rozwoju gospodarczego gmin i przedsiębiorstw z terenu województwa lubuskiego, który przygotowany został przez firmy Quality Watch Sp. z o.o. oraz Bluehill Sp. z o.o. na zlecenie urzędu marszałkowskiego. Przygotowany raport zawiera odpowiedzi na pytania, jak promować gospodarkę lubuską i firmy regionu, by wzmocnić ich konkurencyjność, szczególnie w zakresie działalności eksportowej, oraz jak podnosić atrakcyjność inwestycyjną gmin województwa lubuskiego. Jest to zatem kompendium wiedzy niezbędnej włodarzom lubuskich gmin, które może być swoistą mapę w procesie pozyskiwania inwestorów oraz rozwoju gospodarczym, szczególnie w kontekście startującej nowej unijnej perspektywy.- To bardzo ważny dokument. Wskaźniki w nim zawarte pomogą w wyborze projektów do realizacji w nowej perspektywie – wyjaśniła marszałek Elżbieta Anna Polak.- My, jako samorząd województwa odrobiliśmy lekcje. Zaktualizowaliśmy SRWL, wyznaczyliśmy priorytety i rozpisaliśmy to na programy branżowe, w ramach których tworzymy potencjały inwestycyjne. Poprzez konkretyzację priorytetów zawartych w tych programach możemy mówić o wskaźnikach i o faktycznym oddziaływaniu na gospodarkę – wyjaśniła.
Marszałek podkreślała, że jednym z priorytetów rozwoju regionu jest tworzenie warunków do rozwoju gospodarczego i budowanie potencjału inwestycyjnego. - Prowadzimy intensywną promocję gospodarczą. Zrealizowaliśmy kilka projektów w tym zakresie. Lubuskie jest obecne na targach gospodarczych. Posiadamy 89 terenów inwestycyjnych, 2 tys. ha w strefach aktywności gospodarczej do dyspozycji inwestora. Żyjemy w czasach, kiedy towar ma każdy, ale trzeba umieć go sprzedać, stąd potrzeba promocji gospodarczej, jeżeli będziemy robić ją razem, to będziemy efektywniejsi. Musimy wykorzystać także potencjał parków technologicznych, bo taki jest kierunek rozwoju - powiązanie nauki badań z biznesem – wyjaśniła. Marszałek podkreśliła także olbrzymią wagę kapitału ludzkiego, stanowiącego wykwalifikowaną kadrę. - Postawiliśmy sobie cel: szkolnictwo zawodowe dostosowane do potrzeb przedsiębiorców. Bez wykwalifikowanej kadry inwestorów nie przyciągniemy – dodała.
Lubuskie eksportuje
Na terenie województwa lubuskiego zarejestrowanych jest 110 tys. firm. W 95 % są to mikroprzedsiębiorstwa. Większość podmiotów skupia się na dwóch ośrodkach: Zielonej Górze i Gorzowie Wielkopolskim. Inne ważniejsze lokalizacje to Kostrzyn nad Odrą, Międzyrzecz, Słubice, Świebodzin, Gubin, Żary, Żagań i Nowa Sól. Województwo lubuskie pod względem wartości eksportu w 2015 r. plasuje się na dziewiątym miejscu w kraju z wartością bliską 4 mld EUR. W eksporcie województwa dominują grupy produktów które są bezpośrednio powiązane z inteligentnymi specjalizacjami regionu lub też obszarami specjalizacji przyjętymi w projekcie Programu Rozwoju Innowacji Województwa Lubuskiego, czyli z zakresu przemysłu meblarskiego, motoryzacyjnego, papierniczego, drzewnego, metalowego oraz zdrowej żywności. Zdecydowanym liderem, jeżeli chodzi o kraj docelowy eksportu województwa lubuskiego, są Niemcy. Wśród najważniejszych krajów docelowych eksportu województwa lubuskiego są takie państwa jak: Węgry, Wielka Brytania, Francja, Belgia, Holandia, Czechy, Ukraina, Włochy, Hiszpania, Stany Zjednoczone, Szwecja, Dania, Słowacja i Szwajcaria. Ogółem firmy z województwa lubuskiego wyeksportowały swoje produkty w 2015 r. do 140 krajów na świecie. Najważniejsza pozycję eksportową zajmują: produkcja pojazdów samochodowych, produkcja wyrobów z drewna, korka, słomy i wikliny, produkcja artykułów spożywczych. – W latach 2010-2014 odnotowaliśmy dynamiczny wzrost wartości eksportu, która przekroczyła 10%. TO jedna z najwyższych wartości w Polsce. Prognozujemy, że tendencja wzrostowa będzie się utrzymywać. Warto podkreślić, że województwo lubuskie jest liderem w Polsce w nadwyżce eksportu nad importem. – wyjaśnił dr Maciej Piotrowski– jeden z autorów dokumentu.
Podczas spotkania zaprezentowane zostały największe bariery eksportowe, wskazane przez lubuskich przedsiębiorców. Wśród najważniejszych znajdują się: wysokie koszty transportu i logistyki, ryzyko walutowe, zbyt duża konkurencja na zagranicznym rynku, a także wysokie koszty dostosowania do wymogów zagranicznych rynków. Z przeprowadzony badań wynika jednocześnie, że lubuscy przedsiębiorcy cechują się dużą otwartością i odwagą podejmowania działalności eksportowej.
Z przeprowadzonej analizy wynika, że ważnym elementem rozwijania działalności eksportowej jest obecność na targach i promocja produktów na arenie międzynarodowej. Organizacja wyjazdów na targi gospodarcze jest najbardziej efektywnym i jednocześnie oczekiwanym instrumentem promocji gospodarczej przedsiębiorstw na zagranicznych rynkach. Do najważniejszych korzyści z udziału w targach zagranicznych należy zdobycie nowych rynków zbytu, stałe zwiększanie sprzedaży, a także możliwość zbadania rynku i ocena swojej produkcji na tle międzynarodowej konkurencji.
Lubuskie atrakcyjne dla inwestora
Lubuskie posiada 89 terenów inwestycyjnych z 57 gmin o łącznej powierzchni 2 tys. ha. Ich poziom uzbrojenia jest relatywnie wysoki. Poza strefami ekonomicznymi rozległe tereny inwestycyjne zlokalizowane są na terenie: gminy Szprotawa, Świebodzin, Sulęcin, Sulechów, Gubin, Zielona Góra oraz Żagań, także na terenie gmin położonych w sąsiedztwie drogi S3 – od Gorzowa Wlkp. przez gminę Świebodzin, aż po Bytom Odrzański. Znaczne powierzchni inwestycyjne zlokalizowane są także na terenie gminy Sulęcin. W oparciu o zgromadzone wyniki można wskazać kilka gmin, w przypadku których poziom wykorzystania terenów inwestycyjnych jest całkowity lub niemal całkowity. Należą do nich gminy: Kargowa, Międzyrzecz, Żary, Nowa Sól (strefa północna), Skwierzyna czy też Czerwieńsk. W województwie lubuskim można również wskazać szereg gmin, które skutecznie przyciągnęły inwestorów, ale posiadają jeszcze wciąż duże zasoby terenów. Przykładem takich gmin są: Kostrzyn nad Odrą, Witnica czy też Zbąszynek. Na koniec 2013 roku w województwie lubuskim liczba podmiotów z udziałem kapitału zagranicznego wynosiła 731 jednostek. Wartość ta stawia Lubuskie na dziewiątym miejscu w Polsce. Wartość zgromadzonego kapitału zagranicznego na koniec 2013 roku wyniosła 1,9 mld zł. Jeżeli chodzi o branże reprezentowane przez inwestorów w województwie lubuskim, to liderami są: przemysł motoryzacyjny, elektronika użytkowa, maszyny i urządzenia, przetwórstwo drewna, odlewnictwo i obróbka metali, części elektroniczne, przemysł papierniczy oraz chemiczny. Zdecydowana większość inwestycji dotyczy otwarcia zakładów produkcyjnych. Tylko nieliczne związane są z takimi obszarami jak logistyka, dystrybucja i transport, sprzedaż detaliczna czy też świadczenie usług. Biorąc pod uwagę zaś kraj pochodzenia inwestorów, należy podkreślić dominującą pozycję podmiotów z terenu Europy Zachodniej (blisko 80% wszystkich inwestorów). Ponadto na terenie województwa lubuskiego obecni są inwestorzy z krajów azjatyckich oraz Ameryki Północnej. Zdecydowanie najwięcej projektów zrealizowały firmy pochodzące z Niemiec (blisko 25%), na dalszych pozycjach są firmy ze Szwecji, Francji, Włoch czy też Stanów Zjednoczonych.
W raporcie zaprezentowano czynniki warunkujące proces przyciągania inwestorów. Jednym z najważniejszych jest dostępność komunikacyjna. W związku z tym region lubuski doskonale wpisuje się w potrzeby inwestorów, ponieważ poprawa dostępności komunikacyjnej i transportowej jest jednym z jego priorytetów. W raporcie zwrócono szczególną uwagę na istotną rolę parków przemysłowych w procesie pozyskiwania inwestorów.
Ponadto zaprezentowano kierunki promocji gospodarczej regionu, które są istotne dla osiągnięcia celów wyznaczonych w dokumentach strategicznych i programowych województwa (Strategia Rozwoju Województwa Lubuskiego 2020, RPO – L2020), a także narzędzia promocji gospodarczej dla JST i przedsiębiorców, kierunki misji i wyjazdów studyjnych z podziałem na branże (również w kontekście Regionalnej Strategii Innowacji – inteligentne specjalizacje. W nawiązaniu do powyższego promocja gospodarcza regionu powinna być realizowana w następujących kierunkach:
- Promocja rynków eksportowych
- Promocja regionu, jako miejsca do inwestycji
Natomiast w oparciu o analizę trendów w napływie inwestorów do Polski w ostatnich latach (na podstawie zestawień PAIiIZ), analizy danych NBP, perspektywicznymi rynkami pozyskania inwestorów w obszarach specjalizacji województwa lubuskiego mogą ponadto stać się takie kraje jak:
-Przemysł motoryzacyjny – Niemcy, USA, Włochy, Japonia, Hiszpania, Szwecja, Korea;
- Przemysł tworzyw sztucznych – Niemcy, Francja, USA, Włochy, Holandia, Szwajcaria, Hiszpania;
- Produkcja urządzeń optycznych, elektroniki – Niemcy, USA, Włochy, Francja, Szwecja, Dania,
Szwajcaria;
Przemysł rolno-spożywczy – Niemcy, Holandia, USA, Francja, Belgia, Dania;
Przemysł metalowy – Niemcy, Włochy, Wielka Brytania, Austria, Dania, Finlandia;
ICT – USA, Francja, Niemcy, Holandia, Wielka Brytania, Szwajcaria, Szwecja.
Jak podkreślała członek Zarządu Alicja Makarska dokument jest po to, aby ukierunkować promocję gospodarczą. - Zawiera też wskazówki dla wszystkich gmin, który chcą promować swój potencjał gospodarczy. To dobry materiał dla gmin jak realizować promocję gospodarczą. Na jego podstawie będziemy przygotowywać kryteria do konkursu dla przedsiębiorców i dla gmin w ramach RPO L2020 – wyjaśniła.
Samorządowcy o pozyskiwaniu inwestorów
Podczas spotkania swoje wnioski dotyczące zaprezentowanego raportu zaprezentowali lubuscy samorządowcy. Podkreślali, że małych gmin nie stać na aktywną promocję gospodarczą, a warto zwrócić uwagę na ich potencjał. - Trzeba znaleźć receptę i rozwiązanie którym będziemy się posługiwać w 2016 roku – mówiła Sylwia Łaźniewska zastępca burmistrza Dobiegniewa. Podobnego zdania był burmistrz Krosna Odrzańskiego Marek Cebula. - Najszybszy rozwój tam gdzie są silne ośrodki. Cieszę się więc, że są ZIT-y, bo to wzmocni Zieloną Górę i Gorzów oraz ich MOFy i będzie oddziaływało na cale województwo. To jednak w niewielkim stopniu dotyczy małych gmin, które mają małe środki na promocję gospodarczą. Samorządy są za słabe, aby zaistnieć na zewnątrz. Promocja gospodarcza powinna być robiona zbiorczo na terenie województwa lubuskiego, wtedy małe gminy także mają szansę zaistnieć –wyjaśnił. Jednym z problemów wskazanych przez uczestników spotkania w procesie pozyskiwania inwestora jest kadra. Zdaniem Zbigniewa Paruszewskiego z Nowej Soli należy podjąć działania, które zaktywizują trwale bezrobotnych, którzy będą mogli stworzyć wykwalifikowana kadrę.
