Portal Województwa Lubuskiego

„Wyzwania psychiatrii dzieci i młodzieży” to coroczne spotkanie w Urzędzie Marszałkowskim z udziałem specjalistów w dziedzinie psychologii, psychiatrii i pedagogiki. Kolejna odsłona tej konferencji odbyła się 29 listopada 2025 r. Patronat nad wydarzeniem objęli marszałek województwa lubuskiego Sebastian Ciemnoczołowski i lubuski kurator oświaty Mariusz Biniewski.

Województwo Lubuskie dysponuje największym szpitalem psychiatrycznym dla dzieci i młodzieży w Polsce – Centrum Leczenia Dzieci i Młodzieży w Zaborze. W przyszłości placówka przeniesie się do nowej siedziby w Zielonej Górze, na co zostały pozyskane środki z Funduszu Medycznego. Marszałek przypomniał, że proces przekonywania do potrzeby realizacji tej inwestycji nie przebiegał łatwo.

– Pierwszy raz w historii chyba nie tylko województwa, ale i dialogu społecznego na oczach kamer i dziennikarzy przez 3,5 godziny rozmawialiśmy z protestującymi przeciwko budowie tego szpitala. Na początku nie mogłem uwierzyć, jak można w ogóle protestować w tej sprawie. Proszę mi uwierzyć, że gdyby nie pomóc specjalisty, dra Przemysława Zakowicza, nie wyszlibyśmy z tej opresji. Rzeczywiście był to proces trudny, w który zaangażowało się wiele osób. Ogromną pracę wykonał prof. Zbigniew Izdebski. W argumenty przeciwników zaangażowali się uznani lubuscy politycy, co może podcinać skrzydła, ale nie odebrało nam wiary w ten projekt – przekonywał Sebastian Ciemnoczołowski. Dziękował i gratulował także konsultantce krajowej w dziedzinie psychiatrii dzieci i młodzieży, dr n. med. Aleksandrze Lewandowskiej, która zdobyła tytuł Osobowości Roku w dziedzinie ochrony zdrowia. Wsparła również ideę budowy nowej siedziby Centrum Leczenia Dzieci i Młodzieży.

Lubuskie rozwija system opieki nad młodymi pacjentami

– To już nasza czwarta konferencja. W 2018 roku, kiedy rozpocząłem pracę w Zaborze, uznałem, że jest to miejsce specyficzne i wyjątkowe. Stwierdziłem, że z tej wyjątkowości coś powinno wynikać, że powinniśmy się dzielić naszą wiedzą i doświadczeniem, a jednocześnie – a może przede wszystkim – czerpać z wiedzy i doświadczenia innych polskich, ale także zagranicznych specjalistów. Tak powstał pomysł konferencji. Nie mieliśmy doświadczenia w realizacji tego typu przedsięwzięć, nie mieliśmy środków na realizację, więc – parafrazując słowa Reymonta z „Ziemi obiecanej” – mieliśmy wszystko, żeby zorganizować konferencję. W 2020 roku pomógł Jurek Owsiak. Był jednym z prelegentów naszej pierwszej konferencji. Po trudnym okresie COVID-owym, z ogromną pomocą Urzędu Marszałkowskiego, organizowaliśmy kolejne edycje konferencji. Gościliśmy wykładowców z Polski, Francji, Wielkiej Brytanii, Irlandii, Niemiec, Włoch, Kanady, Stanów Zjednoczonych, Węgier i Czech – podkreślał dyrektor Centrum Leczenia Dzieci i Młodzieży w Zaborze Andrzej Żywień.

Oprócz konferencji ewolucję przeszedł także sam ośrodek. – Kilka tygodni przed rozpoczęciem przeze mnie pracy w Zaborze, w grudniu 2017 roku, z pracy zrezygnowało kilku lekarzy. Zostało dwóch i musieliśmy ograniczyć kontrakt z NFZ-em. Teraz pracuje u nas 12 lekarzy w różnej formie zatrudnienia, z czego połowa to młodzi rezydenci. Otworzyliśmy też na terenie Zielonej Góry dwie poradnie, w których pracuje ponad 40 specjalistów. Jesteśmy obecnie na bardzo ważnym etapie – czekamy na fizyczną zmianę miejsca. Otrzymaliśmy środki z Ministerstwa Zdrowia, z Funduszu Medycznego na budowę nowego szpitala w Zielonej Górze. Można powiedzieć, że to jest tak symboliczny skok z XVII wieku (z którego pochodzi pałac – nasza obecna siedziba) w wiek XXI, a może dalej. Pozytywne zmiany w placówce to wypadkowa pracy całego zespołu, któremu serdecznie dziękuję. Szczególnie chciałbym podziękować dr. Przemysławowi Zakowiczowi – dodał dyrektor.

O rozwoju psychiatrii dzieci i młodzieży w Lubuskiem mówiła także konsultantka wojewódzka w dziedzinie psychologii klinicznej Izabela Sumińska. – Mój mały wkład w tym wszystkim jest taki, że po pięciu latach starań udało się utworzyć jako jedno z pierwszych w Polsce podyplomowych studiów, gdzie jest 40 miejsc szkolących specjalistów klinicznych. Dwadzieścia parę osób z tej grupy pochodzi z tego województwa, w związku z tym mamy nadzieję, że dzięki stypendiom, o które również były starania, kolejni specjaliści zostaną w naszym województwie. To znaczy, że nasza kadra rośnie i będzie można coraz lepiej pomagać. Myślę, że ta konferencja jest również jednym z takich elementów, który poprawia nam wszystkim dobrostan naukowy, emocjonalny i systemowy – powiedziała Izabela Sumińska.

Na stypendia dla osób, które kształcą się w zakresie psychologii klinicznej, psychoterapii oraz psychoterapii dzieci i młodzieży region przeznaczył 1,4 miliona złotych. – Jesteśmy ponoć jedynym województwem, które uruchomiło taką pomoc – wskazywał marszałek Sebastian Ciemnoczołowski.

Z czym zmaga się lubuska młodzież? Pokazał to ekspercki raport

Lubuski kurator oświaty Mariusz Biniewski zwrócił uwagę na raport z badań pod redakcją prof. Zbigniewa Izdebskiego i dr hab. Joanny Mazur „Jak żyje i co myśli o swoim zdrowiu młodzież szkolna. Badanie lubuskie 2024”. To diagnoza problemów lubuskich uczniów, pokazanie ich sytuacji na tle krajowym i zbiór rekomendacji dla szkół, rodzin oraz samorządów. Dokument jest dostępny na stronie https://ko-gorzow.edu.pl/71442-2/.

– Raport wskazuje różne wymiary funkcjonowania młodych ludzi, m.in. samoocenę zdrowia, kompetencje prozdrowotne oraz zagrożenia takie jak stres szkolny, brak aktywności fizycznej, używki, cyberprzemoc oraz uzależnienie od mediów społecznościowych. Te czynniki mają realny wpływ na pogorszenie się samopoczucia psychicznego, zwiększają objawy depresyjne, ale także powodują zwykłe poczucie osamotnienia. W tym roku szkolnym po opracowaniu wyników tego raportu Kuratorium Oświaty w Gorzowie Wielkopolskim opracowało autorski program „Misja Zdrowia”. Program realizowany jest w przedszkolach, szkołach i placówkach oświatowych, a jego celem jest przede wszystkim promowanie zdrowego stylu życia, wspieranie dobrostanu psychicznego, równowagi między nauką, odpoczynkiem a aktywnością fizyczną, uczenie strategii radzenia sobie ze stresem. Program rozwijamy wspólnie z poradniami psychologiczno-pedagogicznymi, organami prowadzącymi, jednostkami samorządu terytorialnego i organizacjami pozarządowymi – mówił lubuski kurator oświaty.

Kuratorium realizuje też inne programy związane ze zdrowiem psychicznym dzieci i młodzieży – ostatnio włączyło się m.in. w kampanię „Dzieciństwo bez przemocy”.

Nowy system stawia na pomoc środowiskową, ale brakuje jeszcze współpracy

Konferencję rozpoczął wykład dr n. med. Aleksandry Lewandowskiej na temat trójstopniowego modelu opieki psychiatrycznej dla dzieci i młodzieży.

– System psychiatrii dziecięco-młodzieżowej był przeciążony. Przed 2020 rokiem, kiedy zaczęliśmy budować nowy model, był on oparty głównie na szpitalach i oddziałach stacjonarnych. Trójpoziomowy model opieki psychiatrycznej dla dzieci i młodzieży swoim kształtem przypomina piramidę. Jest przede wszystkim skoncentrowany na opiece środowiskowej, czyli na pracy w środowisku naturalnym naszych dzieci, naszych nastolatków, jak najbliżej ich miejsca zamieszkania. Budujemy dzięki temu więzi lokalne, włączamy w nią samorządy. Bardzo często zwracam uwagę, że w tym modelu brakuje fundamentu, którym powinna być profilaktyka. Bardzo ważna jest w tym obszarze współpraca międzyresortowa. Bo nawet gdy edukujemy dzieci i młodzież, jakie zagrożenia płyną z bycia w przestrzeni online, ale nadal dziecko będzie miało nieograniczony dostęp do internetu i nie będzie rozwiązań na poziomie legislacyjnym, nie włączy się w to Ministerstwo Cyfryzacji, to samą edukacją zdrowotną sobie z tym nie poradzimy – sygnalizowała Aleksandra Lewandowska.

W konferencji „Wyzwania psychiatrii dzieci i młodzieży” wzięli udział również m.in. dyrektor Departamentu Ochrony Zdrowia Urzędu Marszałkowskiego Ewa Jaske oraz jej zastępczyni Tatiana Mikułko-Kozłowska, przedstawiciele lubuskiego oddziału Narodowego Funduszu Zdrowia na czele z dyrektorem Edwardem Jakubowskim, dyrektor Szpitala dla Nerwowo i Psychicznie Chorych w Międzyrzeczu Ewa Lewicka-Michalewska oraz dyrektor Młodzieżowego Ośrodka Socjoterapii w Zaborze Jolanta Lipińska-Lokś.